Uluslararası Af Örgütü, ABD öncülüğündeki koalisyonun havadan, terör örgütü YPG/PKK'nın paravanı Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) karadan yürüttüğü Rakka saldırılarında, ABD destekli koalisyon güçlerini uluslararası hukuku ihlal etmekle suçladı.
Haziran 2017'de başlayan Rakka harekatında hava operasyonu düzenlenen 42 noktayı ziyaret edip 112 tanıkla konuşan Uluslararası Af Örgütü yetkilileri, birçok noktada sivillerin hava bombardımanında öldürüldüğünü raporladı.
"Sivillerin güvenliği dikkate alınmadı"
Koalisyonun hava operasyonlarında hayatını kaybeden sivil sayısının, açıklananın çok üzerinde olduğunu duyuran Uluslararası Af Örgütü, koalisyon güçlerini sivillerin güvenliğini dikkate almamakla suçladı.
Raporda, harekat sırasında Rakka'da bulunan Badran ailesinin çatışmalardan kaçmak için dört kez ev değiştirdiği ifade edildi ve "20 Ağustos'ta düzenlenen hava operasyonunda ailenin üç farklı kuşaktan 39 üyesi öldü" denildi.
UAÖ’ye konuşan Raşa Badran, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:
"DEAŞ'ı buradan çıkarmaya gelen güçlerin işlerini bildiklerini ve DEAŞ'ı hedef alıp sivilleri rahat bırakacaklarını zannettik. Safmışız. Her yerin ne kadar tehlikeli hale geldiğini fark ettiğimizde artık çok geçti, mahsur kalmıştık."
Raşa Badran ve eşi defalarca kaçmaya girişiminde bulunduktan sonra nihayet kaçmayı başardı ancak Tulip isimli bir yaşındaki kızları da dahil olmak üzere ailelerinin tamamını kaybettiler. Tulip’in küçük bedenini ise bir ağacın yanına gömdüler.
Aynı hava operasyonunda Badran ailesinin 10 komşusunun da öldüğü aktarıldı.
Sivillere yönelik katliam
Rapora göre, şehrin sosyo-ekonomik yapısının tüm kademelerinde yer alan ve yaş olarak bir yaşındaki kız bebekten 80 yaşlarındaki kişilere dek uzanan, zarar gören bir kitle mevcut.
Kendilerini şehirden çıkarmaları için kaçakçılara ödeme yapamayacak kadar yoksul olan bazı kişiler şehirde kalmaya zorlandı. Kalmayı tercih eden diğer kişilerinse kaybedecek çok şeyi vardı; hayatları boyu çalışarak sahip oldukları ev ve işlerini geride bırakmayı göze alamadılar.
Rapora göre, bu hikayeler ve yüksek sayıdaki kayıplar, koalisyonun sivil kayıpları en aza indirmek için büyük zahmetlere girdiğine dair tekrar tekrar öne sürdüğü iddialarla tamamıyla ters düştü.
"Hassasiyet yalanı"
Çatışmaların doruk noktasına ulaştığı Eylül 2017’de, koalisyon komutanı ABD Korgenerali Stephen Townsend, "Silahlı çatışma tarihinde bu denli hedef hassasiyeti güçlü bir hava harekatı olmamıştır" yazmıştı.
Hava saldırısından sağ kurtulan Münire Haşiş gibi Rakka sakinleri ise, farklı bir gerçekten söz ediyor:
"Kalanlar öldü, kaçmaya çalışanlar öldü. Kaçakçılara verecek paramız yoktu, mahsur kaldık."
Sonunda Münire ve çocuklar "havaya uçanların kanları üstünde yürüyerek" bir mayın tarlasını aştı ve kaçmayı başardı.
Bir aileden 18 kişi hayatını kaybetti
Rapora göre, ticaret yapan Aswad ailesinin üyeleri, Rakka’da bir ev inşa etmek için hayatları boyunca çok çalışmıştı. Ailenin bir kısmı eşyalarını yağmadan korumak için geride kaldı ve bodruma sığındı. Fakat 28 Haziran’da koalisyonun gerçekleştirdiği bir hava saldırısı binaya zarar vererek, çoğu çocuklardan oluşan sekiz sivili öldürdü. Birkaç gün sonra ölenlerin naaşlarını bulmak için şehre geri dönen ailenin diğer bir üyesi ise, teröristlerin döşediği mayına basarak hayatını kaybetti.
Haşiş ailesi defalarca kaçma girişiminde bulunmasına rağmen çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 18 üyesini, geçen Ağustos ayında ve yaklaşık iki haftalık bir sürede kaybetti.
Savaş suçları kapsamına girebilecek orantısız saldırılar
Raporda ayrıntılarıyla ele alınan koalisyon saldırıları, daha geniş ölçekte sergilenen eğilimlere örnek teşkil ediyor. Koalisyonun düzenlediği hava ve topçu saldırılarının binlerce sivili öldürdüğüne ve yaraladığına dair güçlü kanıtlar var. Uluslararası insancıl hukuku ihlal eden ve savaş suçları kapsamına girebilecek orantısız veya gelişigüzel saldırılar da buna dahil.
UAÖ Kriz Müdahale Danışmanı Donatella Rovera, "Bu kadar çok sivil art arda gerçekleştirilen saldırılarda öldürülüyorsa, bir şeyler açıkça yanlış yapılıyor demektir. Üzerinden aylar geçmesine rağmen olaylara yönelik soruşturma yapılmamış olması yaşanan trajediyi daha da ağırlaştırıyor. Mağdurlar adaleti hak ediyor" dedi.
Koalisyondan bilgi talep edildi
Uluslararası Af Örgütü, Rakka’da hava saldırıları düzenleyen ABD, İngiltere ve Fransa’nın savunma yetkililerine yazarak bu vakalar ve diğer saldırılar hakkında daha fazla bilgi talep etti. Kurum, koalisyonun saldırılarda kullandığı taktik, araç ve yöntemleri, hedef seçimlerini, saldırıların planlanması ve gerçekleştirilmesinde alınan önlemleri ve şimdiye dek herhangi bir soruşturma yapılıp yapılmadığını sordu.
Uluslararası Af Örgütü, koalisyon üyelerinden, ihlaller ve sivil kayıp iddiaları için bağımsız ve kapsamlı soruşturmalar yapmasını ve Rakka’daki sivil yaşam kayıpları ile sivil mülklere verilen hasarın boyutları ve ağırlığını kamuoyu önünde kabul etmesini talep ediyor.
Kaynak: TRT Haber
10ºC
Ankara
