Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve İsrail, Doğu Akdeniz'de hak gasbını meşrulaştırma girişiminde bulundu. Avrupa'ya gaz sevk etmesi amaçlanan denizaltı boru hattı projesi EastMed imzalandı. Ancak uzmanlara göre projede eksiklikler var.
TANAP Proje ve Modifikasyonlar Direktörü Ömer Korkmaz:
"Herhangi bir fizibilitesi herhangi bir teknik, ön mühendislik çalışması bir detay mühendisliği, bir güzergâh çalışması yapılmış bir proje değil."
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi Başkanı Oğuzhan Akyener:
"Hukuken ekonomik teknik olarak ilgili market kapasiteleri ve markete ulaşım fiyatları gibi konuların hepsini değerlendirdiğimizde mümkün değil."
Projenin maliyeti 10 milyar doları bulabilir
Projenin maliyetinin yaklaşık 6 milyar dolar olduğu iddia ediliyor. Uzmanlar özellikle deniz altına döşenecek boru hattının maliyeti artıracağına ve maliyetin 10 milyar doları bulacağına dikkat çekiyor.
Projenin hedeflediği pazarda arz açığı olmadığı gibi artan maliyetle pahalı gazı satmak da pek mümkün görünmüyor.
TANAP Proje ve Modifikasyonlar Direktörü Ömer Korkmaz:
"İlaveten Rus gazı da TürkAkım üzerinden o piyasaya ulaşmaya çalışıyor. Doğu Akdeniz gazının Avrupa’da rekabetçi Rus gazıyla rekabet edebilecek özellikle denizden geçen yüksek maliyetten dolayı kolay kolay ulaşabileceğini tahmin etmiyorum."
Proje hukuken geçersiz
Türkiye'nin Libya ile belirlediği deniz yetki alanlarıyla çelişen bir güzergahın belirlenmiş olması projeyi hukuken geçersiz kılıyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin haklarının yok sayılması da EastMed için uluslararası hukuk açısından engel görülüyor.
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi Başkanı Oğuzhan Akyener:
"Proje artık hukuken de daha fazla bir şekilde vurgulanmış olarak Türkiye’den izin almadan yapılamaz. Türkiye’nin kara ve deniz ağından gidemez."
Bahçeşehir Kıbrıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Emete Gözügüzelli:
"Bir haydutluk stratejisi içerisinde uluslararası hukuktaki bu temel kavramları yok sayan bir tutumla karşı taraftaki unsurların hareket ettiğini görüyoruz."
Uzmanlar hem iç pazar hem de daha ucuz maliyetli doğal gaz sevki için en iyi seçeneğin Türkiye ile anlaşmak olduğunu vurguluyor.
AK Parti Sözcüsü Çelik: Meclis tarihi bir cevap verdi
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Twitter'dan "EastMed doğal gaz boru hattı projesi ile ilgili açıklama yaptı. Çelik, Libya Tezkeresi'nin önemine dikkat çekti.
Çelik'in açıklaması şöyle:
"Bugün Yunanistan, Kıbrıs Rum kesimi ve İsrail doğalgaz hattı anlaşması imzaladı. İtalya Başbakanı bu anlaşmayı daha sonra imzalayacağını söyledi. Bu hukuksuz kuşatmaya yüce Meclis yine bugün Libya Tezkeresi ile tarihi bir cevap verdi.
Akdeniz’de bize hapishane inşa etmeye çalışanlara karşı Akdeniz’in ufkumuz olduğunu önce Libya ile yaptığımız anlaşma ile bugün de Libya Tezkeresi ile gösterdik. Kuşkusuz Akdeniz denkleminde hukukla hareket eden ve işgalci amaçları olmayan yegane ülkeyiz."
Kamera: Oğuz Karatoprak
