Wagner’in yeni durağı Nijer mi?

Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin, Rusya'daki başarısız isyandan bu yana ilk kez görüntülü konuşma kaydı yayınladı.

Görüntüler, nerede olduğu bilinmeyen Prigojin’in Afrika'da olabileceğine işaret ediyor.

Wagner grubuna bağlı Telegram kanallarında yayınlanan videoda Prigojin, kamuflaj kıyafetlerle görülüyor.

[Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin.]

Prigojin video kaydında, Afrika’yı daha özgür kıldıklarını iddia ediyor:

"Çalışıyoruz. Sıcaklık +50 her şey istediğimiz gibi. Wagner PMC keşif ve arama faaliyetleri yürütüyor, Rusya'yı tüm kıtalarda daha büyük, Afrika'yı daha özgür kılıyor. Adalet ve mutluluk; Afrika halkı için, DAEŞ, El Kaide ve diğer haydutların hayatlarını bir kabusa dönüştürüyoruz."

Prigojin kime mesaj veriyor?

Hatırlanacağı üzere Rus özel güvenlik şirketi Wagner'in kurucusu Prigojin, beraberindeki savaşçılarla Rus yönetimine karşı silahlı isyan başlatmış ancak başarısız olmuştu.

Wagner milisleri ve Prigojin Belarus’a geçmiş ve faaliyetlerini buradan yürüteceklerini ilan etmişti.

Bu isyan girişimi en çok Afrika’dan takip edildi. Zira Wagner birçok Afrika ülkesi için önemli bir “güvenlik ortağı.”

İsyanın ardından ise Wagner'in Afrika'daki geleceği konusunda soru işaretleri oluştu hatta Wagner'in yaklaşık 2 bin unsurunun bulunduğu Orta Afrika Cumhuriyeti'nden (OAC) çekildiği iddia edildi.

Uluslararası basında da çeşitli senaryolar ortaya atıldı. Bunların en kuvvetlileri şunlardı;

- Wagner'in Afrika'daki faaliyetlerinin Prigojin liderliğinde devam etmesi

- Wagner'in liderlik komuta ve yapısını değiştirerek kıtadaki faaliyetlerini sürdürmesi

- Wagner'in faaliyetlerinin, gücünün ve kaynaklarının Rus askerleri tarafından devralınması

- Wagner'in faaliyetlerinin, gücünün ve kaynaklarının diğer Rus özel askeri şirketleri tarafından devralınması

İşte, geçtiğimiz gün Yevgeni Prigojin’in yayınladığı video kaydı, bu öngörülere ışık tutması bakımından oldukça önemli. Zira, Rusya Afrika’daki çıkarları için en iyi seçeneğin Wagner olduğu düşüncesini değiştirmemiş.

Bu öngörüye bir örnek de geçen ay St Petersburg'da düzenlenen Afrika-Rusya Zirvesi’nde kaydedildi. Prigojin, zirve sırasında Orta Afrika Cumhuriyeti’nin devlet başkanı danışmanlarından Büyükelçi Freddy Mapouka ile el sıkışırken fotoğraflandı.

Nijer’de darbe

Rus paralı milis grubu Wagner’in henüz Ukrayna’da Rus Genelkurmayı ile yaşananlar tazeyken, Afrika’da görülmesinin en önemli nedeni Nijer’de yaşanan darbe.

Fransa’nın eski bir sömürgesi olan Nijer’de yaşanan darbe, Batı Afrika’da Batı karşıtı bir eksen kırılmasının son halkası olarak görülüyor. Orta Afrika Cumhuriyeti ile başlayan Mali ve Burkina Faso ile devam eden darbelerin en önemli özelliği Fransız karşıtı, Rus yanlısı olmaları.

Nijer’deki darbenin ardından Fransız Büyükelçiliği basılırken, göstericiler ellerinde Rus bayrakları taşıdı.

Zaten çok geçmeden de bu çıkarımları doğrulayacak gelişmeler yaşanmaya başladı. Fransa, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) üzerinden Nijer’e askeri müdahale tehdidinde bulundu, ülkeye yardımların hepsini kesti.
Öte yandan uluslararası basında Nijer’de Wagner milislerinin görüldüğü haberleri çıktı. İşte, Yevgeni Prigojin’i Afrika’dan açıklama yapmaya iten önemli bir neden de Nijer’e yapılacak olası bir askeri müdahale.

Afrika’da Wagner

Bilindiği üzere Wagner Grubu, Afrika'nın çeşitli bölgelerine nüfuz etmiş durumda. Grup, 2014 yılında kurulmasının ardından çok kısa bir süre içerisinde bölgede Rus etkisini artırdı. Bu bağlamda Moskova'nın Afrika politikalarının uygulayıcısı olarak nitelendirilen Wagner Grubu'nun devlet tarafından da desteklendiği biliniyor.

[Grafik: TRT Haber]

Wagner bugün Libya, Mali, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eritre, Burkina Faso, Kamerun, Mozambik, Zimbabwe, Madagaskar ve Cezayir gibi kıta ülkelerinde çeşitli askeri, siyasi ve ekonomik faaliyetler yürütüyor.

Prigojin'e bağlı birimler, madencilik ve kereste ticareti gibi yüksek gelirli ekonomik faaliyetlerle uğraşıyor. Bu ülkelerdeki faaliyetlerin büyük ölçüde Prigojin'in kişisel bağlarından kaynaklandığı düşünülüyor.

Yaptırımlar

Wagner'in kazançlı ticari çıkarlara sahip olduğu kıtada binlerce savaşçısının olduğuna inanılıyor.

Prigojin'in askerleri, insan hakları gruplarının ve Birleşmiş Milletler’in (BM) onları savaş suçu işlemekle suçladığı ülkelerde de bulunuyor.

İngiltere geçen ay Wagner'in Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki operasyonlarını yürüten iki kişiye, işkence yaptıkları ve sivilleri öldürdükleri gerekçesiyle yaptırımlar uyguladı.

Wagner savaşçıları ABD tarafından kıtadaki yasadışı altın anlaşmalarıyla kendilerini zenginleştirmekle de suçlanıyor. ABD, Afrika’daki faaliyetleri nedeniyle Wagner milislerine ve onlarla çalışan firmalara sık sık yaptırım uyguluyor.

Örneğin geçtiğimiz aylarda, ABD yönetimi, paralı savaşçı grubu Wagner'e finansman sağladıkları gerekçesiyle Orta Afrika Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya merkezli 4 şirketi yaptırım listesine ekledi.

Ancak ABD, Wagner’i büyük bir tehdit olarak görmüyor. Son olarak Ukrayna krizi bağlamında gündeme gelen Wagner için Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, şunları söyledi:

Rus özel güvenlik şirketi Wagner grubunun Polonya veya NATO müttefiklerinden herhangi birine yönelik tehdit oluşturduğuna dair bir işaret yok.