Yemen'de açlık, iç savaşı gölgede bıraktı

Yemen’de 5 yıldır devam eden iç savaş, Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 24,4 milyon Yemenliyi insani yardıma muhtaç hale getirdi.

Hem uluslararası sivil toplum kuruluşlarının (STK) hem de BM’ye bağlı yardım kurumlarının dünya genelinde düzenlediği yardım kampanyaları, Yemen’de yaşanan durumu değiştirmeye yetmiyor.

Ülke içerisinde göçün oldukça fazla yaşandığı Yemen’de insani yardımların dağıtımındaki sıkıntılar, binlerce kişiye yardımların ulaşmamasına neden oluyor.

Yemen’in Hacca ilinin Hadra ilçesinden 10 çocuğu ile birlikte Husilerin kontrolündeki Sana’ya göç eden Zehra Muhammed Ali, kendilerine şu ana kadar hiçbir insani yardımın ulaşmadığını söyledi.

Zehra Muhammed Ali yaşadıklarını şöyle anlattı:

"Bütün uluslararası yardım kuruluşları bizden uzaklarda yardım dağıtıyor. Bizim köyümüze gelmiyor hiç. Ne yiyeceğimiz var ne oturacak halımız. Yardım kuruluşları yakınımızdaki köylere gidiyor. Burada ne gıda kuruluşları ne de sağlık kuruluşları var, hepsi parayla. Biz dağlardan topladığımız yaprakları yiyoruz."

BM Yemen İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), geçen yıl ekim ayına kadar ülke genelinde milyonlarca muhtaç insanı desteklemek için gereken 3 milyar doların yüzde 70'ini bulduğunu açıkladı.

Ancak 2016 yılında ülkenin batısındaki Taiz ilinden 5 kişilik ailesi ile birlikte Sana’nın kuzeyindeki Zehban bölgesine göç eden Ahmed Naimi, şu ana kadar herhangi bir yardım almadığını belirtti ve sordu:

"Yardım malları nereye gidiyor?"

"Yardımlar gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşmıyor"

Yemen’de Haksız Kazanç Karşıtı Toplum Merkezi geçen mart ayında yayımladığı 2018 yılı İnsani Yardım Raporu’nda, “Yardımlarda gözlemleme ve kayıt araçlarının zayıf olduğunu” vurgulayarak, yardım kuruluşlarının yerel aracılar kullanması nedeniyle, yardım dağıtımında torpil, ayrımcılık ve suistimallerin meydana geldiğini aktardı.

Bu durum, BM Dünya Gıda Programının (WFP) geçen aralık ayında yaptığı, “Yerel yetkililer yardım verilecekler konusunda yanlış yönlendirme yapıyor. Kayıtları manipüle etmenin yanı sıra, hak etmeyenlere yardımları verilmesine neden oluyor ve insani yardımları Sana’da para kazanmak için satıyor” açıklamasıyla örtüşüyor.

Yardımların çalınması sorunu var

BM Dünya Gıda Programının 31 Aralık 2018’de yayımladığı ve bir dizi fotoğraf ve başka kaynaklardan da alınan bilgilerle hazırladığı araştırması ise, Yemen’de gıda maddelerinin yardımların dağıtıldığı merkezlerden yasa dışı şekilde kamyonlarla  taşındığını ortaya koydu.

Bu tür bir manipülasyonun varlığı, gıda yardımını dağıtmak için görevlendirilmiş yerel ortaklardan biri tarafından da doğrulandı.

Dünya Gıda Programı Sözcüsü Reem Nada, “Gıda Programı, pazarlarda gıda maddelerinin satılmasını gözlemledi” dedi.

Yemen’in açlık haritası

Ülkede Şubat 2018 ile Ekim 2018 arasında 291 çocuk yetersiz beslenmeden dolayı hayatını kaybetti.

Husilere bağlı sözde Sağlık Bakanlığı istatistliklerine göre çocuk ölümleri, 21 ilden oluşan Yemen’in 9 vilayetinde meydana geldi. Bunlar İbb, Hucca, El-Mahvit, Hudeyde, El-Cavf, Sada, Dimar, Sana ve Amane.

Yemen'de her 10 dakikada 1 çocuk da önlenebilir sağlık nedenlerinden dolayı hayatını kaybederken, 2 milyon çocuk yetersiz besleniyor.

Dünya Gıda Programının 13 Şubat 2019’da yaptığı açıklamaya göre, çocuklar doğrudan ya da dolaylı yetersiz beslenmeden dolayı hayatını kaybediyor.

Husilerin sözde İnsan Hakları Bakanlığı Sözcüsü Talat Eş-Şercebi, Yemen’de açlığın Haziran 2016’da Hudeyde ilinin Mağris, Mudemmin, Suveyk, Hamva ve El-Faza, Sada ilinin Baka ile Beyda ilinin El-Mesabiha bölgelerinde ortaya çıktığını belirtti.

Eş-Şercebi, açlığın birkaç hafta içerisinde hızla yayıldığını ve Hudeyde kentinde 26 bölgede kıtlığın görülmeye başlandığını söyleyerek, 2017 ile 2018 yıllarında Yemen’in 7 kentinde kıtlığın had safhalara ulaştığını aktardı. 

Eş-Şercebi’ye göre, iç savaştaki Yemen’de her yıl yaklaşık 1 milyon kişi açık çekenler grubuna dahil oluyor.

Kaynak: WFP, Reuters, AFP, Al Arabi Al Jadeed, UN, IPC