"Unutulan savaşın" bedelini en ağır şekilde ödeyen Yemen halkından binlercesi yaşamını yitirirken, on binlercesi yaralandı, milyonlarca Yemenli de açlık nedeniyle ölümün eşiğinde.
Husiler'e karşı doğan Arap Koalisyonu
Husilerin, Yemen'in eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in lideri olduğu Genel Halk Kongresi Partisi'yle (GHK) iş birliği içinde giriştikleri eyleme karşı, Mart 2015'te 10'dan fazla ülkenin yer aldığı Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu doğdu.
Yemen'in meşru Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin çağrısı üzerine oluşturulan bu koalisyon, hızlı bir zafer vadetti ancak beklenen olmadığı gibi savaşın coğrafyası da genişledi.
İnsani yardım yolları tıkandı
Bu durum Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla taraflar arasında uzlaşıyı sağlama çabalarından sonuç alınmasını zorlaştırdı.
Savaşan tarafların tamamı insani yardımların sivillere ulaştırılmasını bir şekilde engelledi.
Operasyonlar, temel hizmetlerin kötüleşmesi veya sunulamaması, kolera, difteri ve benzeri hastalıkların yayılması, kıtlık, yetersiz beslenme, ilaçların tükenmesi ve iç göçler savaşa karışmayan masum insanların mağduriyetini artırdı.
Her 10 dakikada 1 çocuk ölüyor
BM verilerine göre, süregelen durum nedeniyle Yemenliler dünyadaki en ağır insani krizle karşı karşıya kaldı.
Raporlara göre iç savaş sırasında ülkede 15 binden fazla sivil öldü veya yaralandı. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonundan (UNICEF) yetkililerin son açıklamalarına göre, Yemen'de korunulması mümkün olan hastalıklardan dolayı "her 10 dakikada 1 çocuk" hayatını kaybediyor. Çocuklar arasında yetersiz beslenme yayılıyor.
Yemen'de savaş nedeniyle sağlık sektörü de çökerken, kolera, difteri ve benzeri hastalıklara müdahale zorlaştı.
Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü ve bazı sağlık örgütleri, ilk kolera vakasının kaydedildiği 2017 başından bu yana 1,1 milyon vakanın tespit edildiğini ve bunların en az 2 bin 300'ünün ölümle sonuçlandığını bildirdi.
Aynı rapora göre, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) öncülüğündeki koalisyon 670 çocuğun, Husiler ise 324 çocuğun ölümüne veya yaralanmasına neden oldu.
Dünyadaki en ağır insani kriz Yemen'de yaşanıyor
Dış yardımların ulaştırılması için hayati önem taşıyan El-Hudeyde Limanı ve çevresindeki çatışmaların altyapıyı bozması nedeniyle temel gıda malzemeleri ve ticari ürünlerin limana gelişi durdu.
Hala 22,4 milyon kişinin acil insani yardıma ihtiyaç duyduğu ülkede, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun Hudeyde'ye operasyon yapacağını açıkladığı Haziran 2018'den beri 425 bin kişi evlerini terk etti.
İç göçmenlerin altyapı yetersizliği, temiz suya ulaşma zorluğu, yoksulluk nedeniyle hastalıklara yakalanma riski daha yüksek.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 27 Temmuz'da Hudeyde'de savaşın yeniden kızışması nedeniyle yarım milyondan fazla Yemenlinin evlerini terk ettiğini, ağustos ayının ilk 10 gününde en az 450 sivilin öldüğünü bildirdi.
Açlıktan ölmek üzere olanların sayısı "korkunç" boyutlarda
BM'ye bağlı İnsan Hakları Komisyonu, 29 Eylül 2017'de Yemen'de insan haklarıyla ilgili incelemeler yapacak bölgesel ve uluslararası uzmanlardan oluşan bir grup kurulmasına karar verdi.
Söz konusu grubun Ağustos 2018'de hazırladığı rapora göre, Mart 2015'ten 23 Ağustos 2018'e kadarki süreçte ülkede ölen sivillerin sayısı 6 bin 600, yaralıların sayısı ise 10 bin 563'e ulaştı. Bunlar resmi sayılar, gerçek verilerin ise bunun çok daha üstünde olduğu tahmin ediliyor.
Yine aynı rapora göre, Yemen'de en az 8,4 milyon kişi açlıktan ölmek üzere, 14 milyon kişi de acil yardıma muhtaç. Bunlar, Yemen nüfusunun 4'te 3'lük kısmına (22,4 milyon) tekabül ediyor.
Yemen hükümeti de 28 Eylül'de yaptığı açıklamada, savaş suçlarıyla ilgili sahada araştırma yapan BM'ye bağlı uzmanlar ile gözlemcilerle iş birliği yapmayacağını belirtti ve bu kişileri, çalışmalarını politize etmek ve Husilerden yana tavır almakla suçladı.
BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) 6 Eylül'de, şartları iyileştirilmediği takdirde 3,5 milyon Yemenlinin daha gıda güvenliğinden yoksun hale geleceğini ifade etti.
Açlık tehlikesi her geçen gün artıyor
İnsani İşler Genel Sekreteri ve Acil Yardım Koordinatörü Mark Lowcock 23 Ekim'de, Yemen'i kasıp kavuracak yakın bir açlık tehlikesine karşı uyardı.
Lowcock, 3,5 ila 4 milyon Yemenlinin gelecek aylarda gıda güvenliği sorunu yaşayabileceğini ve halkın 4'te 3'ünün her türlü insani yardıma muhtaç olduğunu dile getirdi.
Yemen'deki insani durumun endişe verici boyutlara ulaşması 4 yıldır devam eden iç savaşın bir sonucu. Söz konusu savaş, köprülerin işlevini yitirmesine, hastaneler ile diğer temel hizmet merkezlerinin iş görememesine ve bunun sonucu olarak da salgın hastalıkların yayılmasına sebep oldu.
Kaynak: AA
8.6ºC
Ankara
