Yurt dışında yaşayan Türklerin 5. seçim heyecanı

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı Türk vatandaşları, 24 Haziran seçemleriyle 5. kez memleketlerinden uzakta oy kullanma heyecanını yaşayacak. 

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez Ağustos 2014’te yapılan Cumhurbaşkanı seçimi için sandık başına giden yurt dışı seçmen niteliğine sahip Türk vatandaşları, 7 Haziran 2015 Milletvekili Genel Seçimleri, 1 Kasım 2015 Milletvekili Erken Genel Seçimleri ve son olarak da geçen yıl 16 Nisan’da yapılan Anayasa Değişikliği Referandumunda oy kullandı. 24 Haziran seçimleri, yurt dışında yaşayan Türkler için 5. deneyim olacak.

2014’ten bu zamana yapılan 4 oylamada, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı Türk seçmen sayısı, oy kullanılabilecek ülke sayısı ve vatandaşların oylamalara gösterdikleri katılım yükselen bir grafik çizdi.

İlk yurt dışı oyları 2014'te atıldı

Cumhurbaşkanını belirlemek üzere 2014'te yapılan seçim, pek çok açıdan ilklere sahne olurken, yurt dışındaki Türk seçmen için de bulundukları yerde oy kullanabilme imkanı sunmasıyla önemli bir deneyim oldu.

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 2 milyon 798 bin 726 kişi, ilk defa bu seçimle dünya genelindeki 54 ülkede oy kullanma fırsatını yakaladı. Buna karşın, uygulamanın yeni olması, seçimin yaz ayına denk gelmesi ve ilk kez denenen bir yöntem sebebiyle oylamaya getirilen randevulu sistem zorunluluğu ilk seçimde yurt dışından katılımı düşük çıkardı.

Kayıtlı 2 milyon 798 bin 726 seçmenden sadece yüzde 8,25’ine denk gelen 230 bin 938 kişi dış temsilciliklerde oylarını atarken, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenin yüzde 10,62’si ise 297 bin 340 kişi ise gümrük kapılarında Türkiye’ye giriş-çıkış yaparken oyunu kullandı.

2015’te iki seçim heyecanı 

Yurt dışındaki Türk seçmenler, 2015 yılında biri olağan biri de erken genel seçim olmak üzere 2 kez yurt dışında oy kullanma heyecanı yaşadı. Bunlardan ilki 7 Haziran 2015’te yapılan olağan milletvekilliği genel seçimi idi.

Kayıtlı 2 milyon 866 bin 979 seçmenin yüzde 32,50’sine denk gelen 931 bin 646’sı oylarını 54 ülkedeki temsilciliklerde kullandı. Bu seçimde gümrük kapılarında kullanılan oy oranı, 2014’e göre yüzde 4,34’e gerileyerek, 124 bin 432’de kaldı.

Haziran 2015’teki seçimlere yurt dışındaki katılım oranı, 2014’teki Cumhurbaşkanı seçimine göre büyük oranda artış gösterdi.

Haziran seçimleri sonrası ortaya çıkan meclis tablosunun ardından hükümet kurulamamasından dolayı 1 Kasım 2015’te erken genel seçimlere gidildi. Bu seçimler dolayısıyla, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler için bir kez daha 54 ülkedeki dış temsilciliklerde sandıklar kuruldu.

Haziran’dan Kasım’a kadar geçen sürede yurt dışına kayıtlı seçmen yaklaşık 33 bin kişi artarak 2 milyon 899 bin 69 seçmen oldu. Bu seçmenlerden yüzde 40,01’ine karşılık gelen 1 milyon 159 bin 871 kişi oylarını dış temsilciliklerde kullandı. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerden yüzde 4,78’ine denk gelen 138 bin 454 seçmen ise bu seçimde gümrük kapılarında oy kullanmayı tercih etti.

2017 Anayasa Değişikliği Referandumu

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı Türk seçmenler, son olarak geçen yıl 16 Nisan’da yapılan anayasa değişikliği halkoylaması için oy kullandı. 

Bu halkoylamasında yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 2 milyon 972 bin 676 kişiden 1 milyon 325 bin 682 kişi 57 ülkede açılan sandıklarda oy kullandı. Kayıtlı seçmenlerin yüzde 44,60’ına denk gelen bu oran, yurt dışındaki temsilciliklerde oy kullanma işleminin başından bu yana kaydedilen en yüksek oran oldu.

Bununla birlikte yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerden yüzde 3,32’sine tekabül eden 98 bin 597’si de halk oylaması için gümrük kapılarında oylarını kullandı.

Söz konusu oranlar, yurt dışındaki Türk seçmenin gümrük kapılarından ziyade dış temsilciliklerde oy kullanmaya yöneldiğini ve yurt dışında oy vermeyi benimsediğini ortaya koydu.

24 Haziran seçimleri

24 Haziran’da yapılacak Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için 12 Mayıs’ta adres beyan ve itiraz süresinin tamamlanmasıyla Yüksek Seçim Kurulu (YSK), bu seçimlerde yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı Türk seçmen sayısını 3 milyon 49 bin 65 olarak açıkladı. Önceki yıllara oranla oy kullanma noktalarına Malta, Sırbistan ve Moldova da eklenerek, toplam oy kullanılacak nokta sayısı 60'a çıktı.

3 milyon 49 bin 65 seçmen, 24 Haziran seçimleri için ya kendilerine en yakın oy kullanma noktası olan Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliğinde 7-19 Haziran tarihleri arasında ya da 7-24 Haziran tarihleri arasında gümrük kapılarında oy kullanabilecek.

Kaynak: AA