Meslek liseleri vites yükseltti: Ara değil 'aranan' elaman dönemi

Meslek liseleri için yapılan çalışmalardan biri 2019 yılında Milli Eğitim Bakanlığı ve İstanbul Teknik Üniversitesi arasında yapılan protokolle İstanbul Teknik Üniversitesi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin kurulması.

Lise öğrencilere, ‘Lisede meslek sahibi olun, üniversitede uzmanlaşın’, ‘Üniversiteye 14 yaşında başlamaya ne dersiniz?’ gibi sloganlarla sesleniyor. Amaç bilim, teknoloji ve sektör dinamikleri çerçevesinde öğrencilerin üst düzey becerilerle donanmasına yardımcı olmak...

Bizi ağırlayan İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Prof. Dr. Hüseyin Toros, aynı zamanda İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi... Üniversite ve lise arasında bağı kurmak için okul müdürünün İTÜ’de de görev alan bir öğretim üyesi olması kararlaştırılmış. Toros'a hem meslek liselerinin genel durumunu, hem de İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ni sorduk.

Meslek liseleri nereden nereye geldi?

İlk olarak meslek liselerinin geçmişteki ve şimdiki durumunu soruyoruz.

Toros, 1990’lar ve öncesinde meslek liselerinin son derece önemli olduğunu, bu liselerden birçok başarılı öğrencinin mezun olduğunu ama katsayının gelmesiyle meslek liselerinde okuyan öğrencilerin üniversiteye girmekte zorlandıklarını söylüyor. Bununla birlikte ilginin düştüğünü anlatıyor. Şimdilerde yapılan çalışmalarınsa meslek liselerine gösterilen ilgiyi artırdığını belirtiyor.

Yeni meslek liseleri

İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi gibi imzalanan protokollerle başka liseler de açıldı. Aselsan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi gibi…

Toros’un gözlemlediğine göre, bu liselerin üniversite kontrolünde olması ya da sanayi iş birliğinin bulunması ilgiyi artırıyor. Yeni açılan meslek liseleri kalıp yargıları da yıkıyor. Toros şöyle anlatıyor:

“Bundan üç yıl önce sıfırla başlayan yüzdelik dilimden öğrencilerin meslek lisesine gideceğini söyleseydiniz herkes size gülerdi. Hatta biz ilk yıl açıldığımızda, 2019 yılında 450 puan ve üzerinde öğrenciler beklediğimizi veya 400 puan üzerinde beklediğimizi söylediğimizde herkes buna inanmıyor hatta gülüyor idi ama ne zamanki sonuçlar açıklandı gerçekten bize yüzde birlik dilimden, ilk yüzde onluk dilimden öğrenciler gelmeye başladı, hızla meslek liseleri sorgulanmaya başladı. An itibarıyla artık bu algının yavaş yavaş yıkıldığını görüyoruz. Sebebi hızla İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi gibi protokol liselerinin artmaya devam etmesi ve Milli Eğitim Bakanlığımızın meslek liselerine verdiği önemin kamuoyu tarafından anlaşılıyor olması son derece kıymetli.”

İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde üç bölüm bulunuyor. Bunlar denizcilik, bilişim ve elektrik elektronik… Bu üç bölüme de her yıl 30 öğrenci alınıyor.

Denizcilik bölümü, Türk denizciliğinin küresel ölçekte payını artırmak için kurgulanmış. Klasik denizciliği bilişim ve elektronikle bütünleştirerek modern bir denizcilik haline getirmek amaçlanıyor.

Bilişim bölümündeki amaç geleceği kodlayacak çocukların buna daha erken yaşta başlamaları. Hızla yol alan elektronikleşmeyi yakalamak için de elektrik elektronik bölümü açılmış.

Hem sektöre hem de üniversiteye hazırlık

Toros, “Çocuklarımızın 21. yüzyıl becerileriyle donanması gerekiyor. Bu sektörün aradığı nitelikli insan kaynağı olması gerekiyor. Sektör birbiriyle uyumlu çalışabilecek insan kaynağı bekliyor” diyor.

Aynı zamanda öğrenciler üniversite için araştırma geliştirme becerileri ediniyor.

Sosyal faaliyetlere, takım çalışmasına, projelere önem veriyorlar. Öğrenciler yıl boyunca farklı sınıflardan oluşan gruplarda proje çalışmaları yapıyor ya da gerçekleştirmek istedikleri projeler için takımlar kuruyor.

Okulun bilişim laboratuvarlarında üç bölümden de öğrenciler farklı alanlarda çalışma yürütüyor. Web programlama, mobil uygulama geliştirme, robotik projeleri, artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik çalışmaları gibi…

Okuldaki bir atölyeyi daha ziyaret etmek ve öğrencileri dinlemek için Elektrik Elektronik Öğretmeni Hakan Erkan’ın atölyesine gidiyoruz.

Erkan, “Okulumuzda şu anda bulunduğumuz mekân gibi birçok atölye var” diyor. Öğrenciler bu atölyede artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik projeleri, görüntü işleme projeleri, üç boyutlu tasarım gibi birçok çalışma yürütüyor.

Öğrenciler ne düşünüyor?

Mehmet Emre Çelebi, elektrik elektronik bölümünde, 10. sınıfta eğitimini sürdürüyor. Mehmet Emre’ye neden meslek lisesi tercih ettiğini soruyoruz.

“Meslek lisesinde sadece meslek öğreneceğiz diye bir şey yok. Buraya geldiğimizde destek alıyorsunuz. Yani projeleriniz varsa hocalarınızla konuşup destek alabiliyorsunuz. Burada da destek veren en büyük okullardan biri İstanbul Teknik Üniversitesi Meslek Lisesi. Bu yüzden buraya geldim.”

Kayra Koray Yılmaz da elektrik elektronik bölümü 10. sınıf öğrencisi. Kayra Koray, “Uzmanlaşma alanım biyomedikal cihaz teknolojileri. Yapay dokulardan ateş ölçerlere kadar veya farklı alanlarda nöral onarımla ilgili birçok alanda çalışmalar yapıyoruz” diye anlatıyor.

Bu yıl TÜBİTAK liseler arası proje yarışmasında İstanbul Avrupa birinciliği elde etmiş. Aynı zamanda yapay doku çalışmasını Marmara Üniversitesinin laboratuvarlarında yürütmek için başvurmuş ve kabul edilmiş. Sekiz ay boyunca burada çalışan Kayra Koray Yılmaz, bir lise öğrencisi olarak üniversitede çalışma yapmanın güzel bir deneyim olduğunu söylüyor.

Ona da neden meslek lisesi seçtiğini soruyoruz, “Meslek lisesi çalışmaları yürütebilmek için aslında güzel bir atmosfer bize hazırlıyor. Bununla beraber üniversiteye gitmede de bir sıkıntı yaşamayacağımı düşündüğüm için meslek lisesine gitmekte herhangi bir çekincem olmadı. Aksine projelerimi de çok başarılı bir şekilde yürüttüm” diyor.

Lisede bulunduğumuz gün, Tokat Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Ali Vanlıoğlu da çevrim içi olarak öğrencilerle buluştu. Vanlıoğlu konuşmasının bir bölümünde öğrencilere şöyle seslendi:

“Şimdi meslek liseli, sevgili gençler… Bu memleket hani bir zamanlar ara elemanı diyordu da ben ara eleman demedim hiçbir zaman. ‘Aranan eleman’ yetiştiriyoruz. Bizim sizin orada yetiştiğiniz bizim burada yetiştirdiğimiz bu nesil Türkiye’yi ayağa kaldıracak. Şaha kaldıracak.”