Yükseköğretim alanındaki gelişmelere bağlı olarak üniversitelerde artan, çeşitlenen ve farklılaşan ön lisans ve lisans programlarının sayısı 2 bin 191 oldu.
Bu sayının yüksek olması, programların farklı içeriklere sahip olmasının yanı sıra aynı içeriklere sahip birçok programın farklı isimlerle açılması.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, ön lisans ve lisans programlarındaki isim kargaşasına ve bu nedenle yaşanan mağduriyetlere son vermek üzere benzer içerikli lisans programlarının yeniden isimlendirilmesi ve eğitim alanlarına göre tasnif edilmesi üzerine taslak bir çalışma yaptıklarını bildirdi.
Saraç, "Bu durum, bazı mezunlarımızın yatay ve dikey hareketliliklerinde ve iş başvurularında mağdur olmalarına ya da iş hayatında diplomalarını kullanırken unvan ve mesleki yetki çatışması yaşamalarına neden oluyor. Yükseköğretim Kuruluna yıllık ortalama 3 bin kişi, sahip olduğu diplomanın benzer isimli başka bir diplomaya eş değer olup olmadığıyla ilgili başvuru yapıyor. Yaşanan bu ve benzeri olumsuzluklar, konuya ilişkin çalışma yapılmasını zorunlu kıldı" dedi.
"Bazı bölümlerde tire bazılarında bağlaç ekleniyordu"
Yekta Saraç, onlarca yıldır üniversitelerin, bazı programların adlarında kelimeler arasına tire koyduğunu, bazı üniversitelerin aynı kelimeler arasına "ve" bağlacını eklemeyi tercih ettiğini söyledi.
Kimi üniversitelerin tiresiz ve bağlaçsız aynı kelimeleri kullandığını, kimilerinin program adındaki iki kelimenin yerlerini değiştirdiğini anlatan Saraç, uzun zamandır süregelen bu "savruk" tavrın yaygınlaşarak devam ettiğini, bunun da sisteme olumsuz sonuçlarının yansıdığını ifade etti.
55 farklı üniversiteden alanında uzman 120 akademisyenin yer aldığı 17 komisyonun bir yıl süreyle çalıştığını belirten Saraç, şöyle konuştu:
"Bu kapsamda, yükseköğretimde benzer içerikli veya benzer isimli lisans programlarının yeniden isimlendirilmesi ve eğitim alanlarına göre tasnif edilmesi üzerine taslak bir çalışma yaptık. Bu çalışma ile yükseköğretim sistemimizdeki lisans programları, UNESCO Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması referans alınarak 10 geniş alan 53 dar alan ve 144 ayrıntılı alan altında bilimsel ölçütlere göre sınıflandırılarak eş değer programlar, bilim kurullarınca üzerinde geniş mutabakat sağlanan ortak isim altında birleştiriliyor."
10 geniş alanda tasnif yapıldı
Saraç, yapılacak çalışmanın bir dayanağının olması gerektiğini, bu konuda evrensel bir referans noktasının en makul tercih olduğu konusunda karar kılındığını belirtti.
UNESCO Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması'nı bunun için esas aldıklarını söyleyen Yekta Saraç, buna göre programların "Eğitim Bilimleri", "Sanat ve İnsani Bilimler", "Sosyal Bilimler", "Gazetecilik ve Enformasyon", "İş, Yönetim ve Hukuk", "Doğa Bilimleri, Matematik ve İstatistik", "Bilişim Teknolojileri", "Mühendislik, İmalat ve Yapı", "Tarım, Ormancılık, Su Ürünleri ve Veterinerlik", "Sağlık, Sağlık Bakımı ve Desteği" ve "Hizmetler" olmak üzere 10 geniş alan altında tasnif edildiğini bildirdi.
"Türkiye'nin eğitim alanı haritası çıkarılacak"
Çalışma kapsamında yükseköğretim ön lisans ve lisans programlarına dijital kodlar verileceğini anlatan Saraç, "Bu kodlarla, alanlara göre öğrenci ve öğretim elemanı gibi temel verilerin izlenmesine, bu verilere ilişkin analiz yapılmasına, alan ve mesleklere ilişkin istatistiki veriler çıkarılmasına imkan sunabilen büyük bir veri tabanı oluşturulacak" dedi.
Bu sayede yükseköğretimde beşeri kaynakların etkin planlaması yapılarak söz konusu kaynağın daha etkili ve verimli kullanılmasının sağlanacağına dikkat çeken Saraç, "Aynı zamanda Türkiye'nin eğitim alanı haritası çıkarılmış olacak. Artık hangi alanda ne kadar insan kaynağı olduğu ortaya çıkacak ve devletimizin ilgili kurumları tarafından üst planlamalar da veriye dayalı yapılabilecek" vurgusunu yaptı.
Uluslararasılaşmaya katkı sağlanacak
Yekta Saraç, bu çalışmanın yükseköğretimde yatay ve dikey hareketliliğe olumlu katkı sağlayacağını anlatarak, şöyle konuştu:
"Uluslararası bir referans sisteminin esas alınması, ülkemizde alınan diplomaların yurt dışında tanınmasını ve denkliğini daha da kolaylaştıracak. Bu uygulamanın, ülkemizde bulunan uluslararası öğrenci sayısındaki artışa olumlu katkılar sağlayacağını düşünüyoruz. İleride ülkemizin yükseköğretim tarihi yazılırken yeni YÖK dönemi, uluslararası öğrenci sayısındaki sıçrama ve olağanüstü gelişme itibarıyla hak ettiği yeri alacaktır. Bu düzenleme özel önem verdiğimiz uluslararasılaşma için çok önemli."
Programlarda sadeleştirme ve yalınlaştırmaya örnekler
Taslak çalışmaya göre, "Muhasebe" alanındaki 12 benzer lisans programı için UNESCO Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması dikkate alınarak ortak bir program adı önerildi.
Buna göre; Muhasebe ve Finans Yönetimi, İşletme Muhasebe, İşletme-Muhasebe, Finansal Muhasebe, Muhasebe, Muhasebe Bilgi Sistemleri, Muhasebe ve Denetim, Muhasebe ve Finans, Muhasebe ve Finansal Yönetim, Muhasebe ve Finansman, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Muhasebe-Vergi isimli 12 program için önerilen ortak programın adı Muhasebe ve Finans Yönetimi oldu.
"Görsel Sanatlar" alanındaki benzer lisans programları için "Görsel İletişim Tasarımı" ortak program adı önerisinde bulunuldu.
Böylece bu alandaki Görsel İletişim Tasarımı, Görsel Sanatlar, Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı, Görsel Sanatlar ve İletişim Tasarımı, Görsel İletişim, Görsel Sanatlar ve Tasarım, Görsel-İşitsel Teknikler ve Medya Yapımcılığı, İletişim Sanatları, İletişim Tasarımı, İletişim Tasarımı ve Medya, Medya ve Görsel Sanatlar, Medya ve Uygulamalı Görsel Sanatlar, İletişim Tasarımı ve Yönetimi, İletişim ve Tasarım, İletişim Tasarım, Görüntü Sanatları, Sanat ve Görüntü Sanatları adlı 17 benzer lisans programının tek program altında isimlendirilmesi hedeflendi.
Ön lisans programlarının adları ve eş değerlikleri güncelleniyor
Yükseköğretim Kurulunca ön lisans programları, 2009 yılında Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması dikkate alınarak sınıflandırılmıştı.
Belirlenen ön lisans program adları, meslek yüksekokullarında bölüm ve program açma ile eş değerliklerin yapılmasında 2009-2010 eğitim ve öğretim yılından bu yana uygulanıyor. Bu yeni çalışma ile ön lisans programlarının eğitim sınıflaması ve adları da ISCED-F 2013 dikkate alınarak güncellenecek.
İlk ve Acil Yardım adı altındaki İlk ve Acil Yardım, Acil Bakım Teknikerliği, Acil Tıp Teknikerliği, Acil Yardım, Acil Yardım Teknikerliği, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği, Ambulans ve Acil Yardım, Paramedik programları için İlk ve Acil Yardım isminin kullanılması önerisi yapıldı.
Kaynak: AA
3.4ºC
Ankara
