Yükseköğretimde yeni düzenlemeler teklifi Meclis'te

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hakkında bilgi verdi.

Teklifin, 28 maddeden oluştuğunu belirten Muş, "Özellikle vakıf üniversiteleri ve yükseköğretim ile bazı alanları düzenleme konusunda, ilgili kurumlara yetki vermeyi planladığımız bir düzenleme olacak" dedi.

Doçentlik sınavının yılda iki kez yapılabildiğini hatırlatan Muş, "Burada yetki, Üniversitelerarası Kurula verilmek suretiyle bunu, ihtiyaca göre ikiden fazla yapma imkanı getiriyoruz. Bunun planlaması yapılacak ve doçentlik sınavı noktasında, talebe göre sınav tarihleri ve yılda kaç kez yapılacağı, yılbaşında planlanmış olacak. Dolayısıyla ikiden fazla doçentlik sınavı açma imkanı getiriyoruz" dedi.

Ulusal ve uluslararası projelere finansman desteği

Üniversitelerin ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenen projelerine, finansman desteği sağlama imkanı getirileceğini belirten Muş, "Burada üniversitelere, projelerine yüzde 35 oranında kendileri destek verip geri kalanı da ulusal ya da uluslararası kurumlardan finanse etme imkanını sağlamış olacağız" sözlerini kullandı.

Muş, düzenlemeyle, vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının özlük haklarının, devlet üniversitelerinde çalışan muadilleriyle aynı olacağını anlatarak, "Örneğin bir araştırma görevlisi, devlet üniversitesinde hangi özlük haklarına sahipse vakıf üniversitesinde de devlet üniversitesindeki haklarından az olmayacak şekilde bir düzenleme imkanı getirmiş olacağız. Asgari olanı belirliyoruz, üstü vakıf üniversitelerine kalmış vaziyette" dedi.

Vakıf üniversitelerine, lisans, ön lisans, yüksek lisans ve doktora programlarında, her bir alan için aldıkları öğrencinin yüzde 15'i kadar burslu öğrenci alma zorunluluğu getirileceğini açıklayan Muş, "Diyelim, bir vakıf üniversitesinin tıp fakültesi var; 100 öğrenci alıyorsa 15 öğrenci de burslu almak durumunda kalacak" dedi.

6 ay daha kadroda kalma hakkı

Muş, devlet yükseköğretim kurumlarında yalnızca Ar-Ge projelerinde çalışan doktoralı araştırma görevlileri, araştırmacıların özlük haklarında bazı iyileştirmelere gidileceğini anlattı.

Araştırma görevlisi kadrosunda olup tezini tamamlayan araştırma görevlilerine, bu kadrolarında 6 ay daha kalma hakkı getireceklerini söyleyen Muş, "Doktora ya da başka alanlara müracaat etme süresinde, bu kadrolarından mahrum kalmasınlar. Bu imkanı getirmiş olacağız" diye konuştu.

Vakıf üniversitelerinin elde ettikleri toplam öğrenci gelirlerinin yıllık yüzde 2'sini, bir kamu bankasına açacakları hesapta bloke etme zorunluluğu getireceklerini belirten Muş, "Yarın, öbür gün mali anlamda üniversitede oluşabilecek aksaklıklarda bu fon kullanılabilsin istiyoruz" sözünü kullandı.

İki yeni vakıf üniversitesi 

Muş, teklifle, Ankara Bilim Üniversitesi ve Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi isminde iki yeni vakıf üniversitesinin kurulacağını açıkladı.

Gelişen şartlara göre yükseköğrenimle ilgili düzenleme yapma ihtiyacı hissettiklerini söyleyen Muş, şunları anlattı:

"Türkiye'de son dönemde vakıf üniversitelerinin sayısında ciddi artış oldu. Bunlar kalite olarak da belli noktaya kadar gidiyorlar. Bu yaptığımız düzenlemelerle vakıf üniversitelerine tanınan bazı imkanlar var fakat bu imkanların yanında getirdiğimiz başka, onların da yapması gereken kurallar var. Mesela vakıf üniversiteleri belli vergi muafiyetlerine sahip kuruluşlar. Devletin bunu yapmasının arkasındaki sebep, bu kurumların gelişmesi, güçlenmesi, bilimsel ve teknolojik olarak ülkenin gelişmesine katkı sunmasını temin etmek. Bunu düşünerek yola çıktık. Burada bir vakıf üniversitesi, 100 öğrenci alıyorsa, düzenlemeyle en az 15, yüzde 100 burslu öğrenci alma zorunluluğu getiriyoruz. Çünkü çok başarılı öğrencilerimiz var. Bunlar hem öngörülebilir hem de yasayla garanti altına alınmış olacak. Bu başarılı öğrencilerin de iyi vakıf üniversitelerinde okuyabilmesine imkan sağlamış olacağız."

Doçentlik başvuru sayısı artırılacak

AK Parti Ardahan Milletvekili Orhan Atalay ve milletvekili arkadaşlarının imzasını taşıyan teklifle, Yükseköğretim Kanunu'nun, Yükseköğretim Denetleme Kurulunun üyeliklerinde boşalma olması halinde eylülde seçim yapılması ve seçilen üyelerin ocakta göreve başlamasına ilişkin hükmü yürürlükten kaldırılıyor.

Üniversitelerarası Kurulca belirlenen takvime göre, yılda iki kez yapılabilen doçentlik başvuru sayısı artırılarak bekleme süresi azaltılacak. Doçentlik sınavında değerlendirmeye esas alınan raporlar, jüri üyelikleri, jüri ve başvuru sonucu, elektronik ortamda ilgililerin erişimine açılacak.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına başvuracak olanlar hariç, öğretim görevlisi kadrosuna başvuracak adaylarda, en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olma ve 35 yaşından büyük olmama şartı aranacak.

Disiplin hükümleri yeniden düzenlenecek

Yükseköğretim kurumlarının uygulamalı birimlerinde görev yapan ve kanunla kadroları öğretim görevlisi kadrolarına dönüştürülen uzman, çevirici, eğitim öğretim planlamacısı öğretim elemanlarına ders verme imkanı sağlanacak.

Açık öğretim öğrencileri, katkı payı veya öğrenim ücretini ödemesi ve her dönem başında kaydını yenilemesi şartıyla öğrencilik haklarından yararlanacak. Üst üste dört dönem bu koşulları yerine getirmeyen öğrencinin ilgili programdan ilişiği kesilecek.

Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarının tabi olduğu disiplin hükümleri, konu hakkındaki Anayasa Mahkemesi kararları da dikkate alınarak bilimsel özerkliğe uygun ve günün ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenlenecek. Ayrıca yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanı dışında iş sözleşmesiyle çalışan personel hakkında İş Kanunu, memurlar hakkında Devlet Memurları Kanunu'nun uygulanmasına yönelik düzenleme yapılacak.

Rektörlüğe bağlı birimlerde görev yapan akademik personel ve daire başkanı kadrosunun dengi ve üstü kadrolarda bulunan personel ile memurlar için yetkili disiplin kurullarının teşkili düzenlenecek.

Rektör tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz, üniversite disiplin kuruluna yapılacak. Uyarma ve kınama disiplin cezalarına karşı itiraz başvurusunun yapılacağı disiplin kurullarının oluşumu ve yönetimi yeniden belirlenecek.

Projelere finansman desteği

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının uygun görüşü ile YÖK tarafından çıkarılacak yönetmelik uyarınca, üniversitelerin ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenen projelerine, toplam proje bedelinin yüzde 30'unu aşmamak kaydıyla kaynak aktarılabilecek, bilimsel araştırma projelerine hakem değerlendirmesi yapan alan uzmanlarına ücret ödenebilecek.

Ayrıca rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere, döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan yapılan ek ödemelere ilişkin düzenleme yapılacak.

Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının mali hakları, devlet yükseköğretim kurumlarında çalışan emsalleriyle eşitlenecek.

Vakıf yükseköğretim kurumları ön lisans, lisans, tezli yüksek lisans ve doktora düzeyindeki her bir diploma programında öğrenim gören öğrencilerden; ilgili programın en yüksek merkezi yerleştirme puanına sahip en az yüzde 15'i kadar öğrenciyi, söz konusu programın öğrenim süresi boyunca ücretsiz okutmakla yükümlü olacak. Bu öğrencilerden eğitim ve öğretim süreçlerine ilişkin ücret talep edilmeyecek. Tezli yüksek lisans, doktora ve özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlarda en yüksek yerleştirme puanı sıralaması dikkate alınacak.

Taşınmazlarla ilgili düzenleme

Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılması, kurucu vakfın tüzel kişiliğini etkilemeyecek. Öğrenciler, bursluluk durumları gözetilmek şartıyla eğitim-öğretim ücretlerini garantör üniversiteye ödemeye devam edecek.

Faaliyet izni kaldırılan vakıf yükseköğretim kurumu adına, mülkiyeti Hazineye ait veya devletin hüküm ve tasarrufu altında olan taşınmazlara ilişkin tesis edilen irtifak hakları, verilen kullanma izinleri iptal edilecek. Bu taşınmazlar ile fiilen kullanılan taşınmazlar aynı amaçla kullanılmak üzere garantör üniversiteye tahsis edilecek.

Vakıf yükseköğretim kurumunun muaccel ve kısa vadeli borçlarını, toplam yıllık eğitim ve öğretim gelirleriyle veya mevcut mal varlığıyla ödeme imkanının bulunmadığının Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü ve Yükseköğretim Kurulunun kararıyla tespit edilmesi halinde, faaliyet izni geçici olarak durdurulacak.

Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılması halinde, kurucu vakfa atanan kayyumun görevi sona erecek.

Faaliyet izni geçici durdurulan vakıf yükseköğretim kurumunun, eğitim-öğretim faaliyetleri için mülkiyetinde yeterli taşınmazı bulunmadığının veya mevcut mal varlığıyla eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdüremeyeceğinin garantör üniversite tarafından tespiti ve YÖK tarafından onaylanması halinde, faaliyet izni kaldırılacak.

Yükseköğretim Kanunu'nun, vakıf yükseköğretim kurumlarına devlet yardımı yapılmasını öngören hükmü yürürlükten kaldırılacak.

Yıllık öğrenci gelirleri toplamının yüzde 2'sini teminat olarak ayıracak

Devlet yükseköğretim kurumlarında yalnızca Ar-Ge faaliyetlerinde bulunmak veya öğretim üyelerinin yürüttükleri Ar-Ge kapsamındaki projelere yardımcı olmak için istihdam edilen doktoralı araştırmacılara ödenecek ücrete esas gösterge rakamı, 40 binden 60 bine yükseltilecek.

Araştırma görevlisi kadrolarına atanıp tezli yüksek lisans eğitimini tamamlamış olanların, alanıyla ilgili doktora veya sanatta yeterlilik eğitimlerine başlamaları için kadrolarıyla ilişikleri en fazla 6 ay daha devam edecek.

Vakıf üniversitesi öğrencilerinin eğitimlerinin, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin geçici olarak durdurulması ya da kaldırılması durumunda tamamlattırılmasında kullanılmak amacıyla; vakıf yükseköğretim kurumu, her yıl öğrenci gelirleri toplamının yüzde 2'sini, bir kamu bankasında kendi adına açılan hesaba teminat olarak aktaracak.

Ortak uygulama ve araştırma merkezi

Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, Yükseköğretim Kurulunca (YÖK), devlet yükseköğretim kurumlarında kalkınma planları hedefleri doğrultusunda, bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayacak nitelikte Ar-Ge faaliyetleri için bir koordinatör yükseköğretim kurumunun bünyesinde birden fazla yükseköğretim kurumunun iş birliğiyle ortak uygulama ve araştırma merkezi kurulabilecek. Aynı ad, görev ve misyonla kurulacak ortak uygulama ve araştırma merkezi sayısı 2'den fazla olamayacak.

Ortak uygulama ve araştırma merkezlerinin kuruluş ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

Açıköğretim hizmeti veren yükseköğretim kurullarının döner sermaye işletmelerinin açıköğretim fakültelerine ait alt hesaplarında oluşan gelirler, münhasıran bu faaliyetlerin gerektirdiği giderlerde kullanılacak. Bu hesaplarda 3'er aylık dönemler itibarıyla oluşacak gelir fazlalarının yüzde 80'i her 3 ayda bir izleyen ayın 15'ine kadar YÖK Başkanlığı muhasebe birimi hesabına aktarılacak. Aktarılan bu tutar, Başkanlık bütçesine kaydedilecek ve devlet, yükseköğretim kurulularına kaynak aktarmak suretiyle doktoralı bilim insanı ve araştırmacı yetiştirilmesi için kullanılacak.

Devlet üniversitelerinde bulunan, YÖK tarafından belirlenecek öncelikli alanlarda yapılan doktora programlarındaki öğrencilere Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Kredi Verilmesine İlişkin Kanun'a tabi olmaksızın burs verilebilecek.

Söz konusu değişiklikler 2020-2021 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanacak.

Kanun teklifiyle, İlköğretim ve Eğitim Kanunu'nda yer alan "Öğretmenler, yaz tatili içinde aralıksız 2 ay izinlidirler.", "Okul müdürleriyle müdür yardımcıları tatil aylarında okul işlerini ayarlamak ve düzenlemek şartıyla sırayla izinlerini kullanırlar" hükümleri çıkarılarak yeniden ele alındı.

Öğretmenlerin izinleri ve tatilleri düzenlendi

Milli Eğitim Temel Kanunu'nda yapılan değişiklikle, öğretmenlerin izinleri ve tatilleri düzenlendi.

Buna göre, öğretmenler, yaz tatili içinde aralıksız 2 ay izinli olacak ancak bu 2 aylık izin sürelerine dokunulmadan kalan tatil zamanlarında yönetmelikte saptanacak meslekle ilgili çalışmalara katılmakla yükümlü olacaklar.

Rehberlik öğretmenleri tercih danışmanlığı, alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak çalışmalarda ihtiyaç duyulması halinde izin ve tatil dönemlerinde de görevlendirilebilecek. Bu durumda rehberlik öğretmenlerinin izinleri bir aydan az olamayacak.

İlçe, il veya ülke genelinde genel hayatı etkileyen salgın hastalık, doğal afet, elverişsiz hava koşulları gibi nedenlerle eğitim öğretim faaliyetinin 2 haftadan fazla süreyle yapılamaması halinde uygulanacak telafi programlarının ders yılı içinde tamamlanamadığı durumlarda yaz tatilinde yapılacak eğitim ve öğretim faaliyetleri nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmenlerin izinleri kısaltılabilecek. Bu durumda öğretmenlerin izinleri bir aydan az olamayacak.

Kendilerine ikinci görev olarak okul/kurum yöneticiliği verilenler ve yüz yüze eğitim yapılmayan eğitim kuramlarında görevli öğretmenler ile Bakanlık merkez teşkilatı ve il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinde görevlendirilen (yöneticilik dahil) öğretmenler yıllık izinlerini Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre kullanacak.

Okul müdürleriyle müdür yardımcıları tatil aylarında okul işlerini ayarlamak ve düzenlemek şartıyla sırayla izinlerini kullanacak.

Ankara Bilim Üniversitesi kuruluyor

Ankara'da, Türkiye Verimlilik Vakfı tarafından Yükseköğretim Kanunu'nun vakıf yükseköğretim kuramlarına ilişkin hükümlerine tabi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Ankara Bilim Üniversitesi adıyla vakıf üniversitesi kuruluyor.

Bu üniversite, rektörlüğe bağlı olarak mühendislik ve mimarlık fakültesinden, güzel sanatlar ve tasarım fakültesinden, insan ve toplum bilimleri fakültesinden oluşacak.

Kocaeli'nde, Avrupa Eğitim Vakfı tarafından Yükseköğretim Kanunu'nun vakıf yükseköğretim kuramlarına ilişkin hükümlerine tabi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi adıyla bir vakıf üniversitesi kuruluyor.

Bu üniversite, rektörlüğe bağlı olarak, diş hekimliği fakültesinden, sağlık bilimleri fakültesinden, mühendislik ve doğa bilimleri fakültesinden, lisansüstü eğitim enstitüsünden ve Avrupa Meslek Yüksekokulundan oluşacak.

Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğüne bağlanan Avrupa Meslek Yüksekokulunda halen öğrenimlerini sürdüren öğrenciler ve öğretim elemanları ile Avrupa Meslek Yüksekokulunun mal varlığı adı geçen üniversiteye devredilecek.

İkinci lisansüstü öğretime kabul edilecek öğrencilerin ödeyecekleri öğrenim ücretini, maliyetleri dikkate alarak YÖK tarafından belirlenecek üst limiti aşmamak şartıyla ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu tespit edecek.