Türkiye'de, Tarım ve Orman Bakanlığı Arıcılık Kayıt Sistemi verilerine göre 8,1 milyon aktif arılı kovan bulunuyor. Dünya genelinde ise bu sayı 2020 verilerine göre 94 milyon civarında hesaplanırken bal üretimi 1,8 milyon ton olarak kaydedildi.
Türkiye'de ticarete konu bal üretimi yıllık ortalama 110 bin tona ulaştı. Bunun 80 bin tonu çiçek, 30 bin tonu da Basralı kızılçam ormanlarından üretilen çam balı olarak elde ediliyor.
Ekonomiye katkısı yaklaşık 3,5 milyar lira
Bal verimi bölgelerin nektar, salgı ve polen verimi, arıların ham madde toplama hızı ve yeteneği ile meteoroloji gibi birçok nedene bağlı olarak her yıl değişiklik gösterebiliyor. Bu kapsamda ülke genelinde 2018'de 107 bin ton, 2019'da 114 bin ton, 2020'de 104 bin ton ve geçen yıl 96 bin ton bal üretimi gerçekleştirildi. Bu yıl için de 110 bin ton üretim hedefleniyor.
Geçen yıl Türkiye bal ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 36,3 artarak 8 bin 194 tona ulaşırken toplam bal üretiminin ülke ekonomisine katkısı yaklaşık 3,5 milyar lira oldu.
Dünya bal üretiminde ikinci sırada yer alan Türkiye'nin toplam üretimden aldığı pay yüzde 6,2 seviyesinde bulunuyor.
Bal ormanı sayısı 730'a çıkarılacak
Tarım ve Orman Bakanlığı, bal üretim miktarının ve kovan başına bal veriminin artırılması amacıyla ilk olarak 2013-2017 yıllarında Bal Ormanı Eylem Planı'nı hayata geçirdi.
Söz konusu eylem planı, arıcılık sektörünün geliştirilmesi kapsamında ağaçlandırma, erozyon kontrolü, mera ıslahı, üretim ve bakım gibi yapılacak proje ve çalışmalarda, arıcılığa uygun vejetasyonun korunması, geliştirilmesi, arıcılık amaçlı fonksiyonel planların hazırlanması, gezginci arıcıların konaklamasına ilişkin düzenlemeler, orman ekosistemlerinin ve biyolojik çeşitliliğin korunması konularında yapılacak çalışmaların uygulama esaslarını kapsıyor.
Ormanlarda arıcılık yapılması, ekonomik, ekolojik ve sosyal sonuçlarının yanında ormancılığın geleceği açısından da önem taşıyor. Bal ormanlarının kurulmasıyla bozuk alan miktarı azaltılırken bitki örtüsünün artmasıyla da topraklar erozyona karşı korunmuş oluyor. Ayrıca bal arılarının yapacağı tozlaşma sayesinde biyolojik çeşitlilik korunuyor.
Kurulan bal ormanlarıyla orman köylüleri tekrar arıcılık faaliyetlerine başlarken bal üretiminde de önemli artış sağlandı. Bal Ormanları Projesi ile bugüne kadar 88 bin 22 hektarlık alanda 676 bal ormanı kuruldu. 2023'e kadar bal ormanı sayısının 730'a çıkarılması planlanıyor.
Adana'da 12 bin ton bal üretiliyor
En çok bal ormanı kurulan iller arasında Adana, Afyon, Antalya, Kütahya, Konya, Mersin öne çıkıyor. Sadece Adana'da yıllık yaklaşık 12 bin ton bal üretimi gerçekleştiriliyor.
16.3ºC
Ankara
