ABD'de küçük yatırımcılar ezber bozdu

ABD borsaları üzerinden işlem gören video oyun satıcısı GameStop şirketi, 450'ye yakın mağazasını kapatacağını duyurmuştu. GameStop geçen yıl sonunda hisseleri en fazla 'açığa satılan' şirketler arasına girdi. Uzun zamandır hisse fiyatları 4-5 dolar civarındaydı ancak hareket yukarı doğru sertleşmeye başladı. Peki bu nasıl oldu? Yatırım fonu Melvin Capital, GameStop hisselerinin düşeceğini öngörerek, fiyat düşüşünden “açığa satış” işlemi ile para kazanmaya çalıştı. Ancak sosyal medyada Reddit platformu üzerinde, finans piyasaları yorumları yapmak için kurulan Wallstreetbets adlı bir yatırımcı grup bu işlemi fark etti. Ve toplu hareketle GameStop hisse senedini almaya başladı. Yani Melvin Capital'in tam tersi işlem yapmaya başladı. Küçük yatırımcının bu hareketi büyük oyuncuların zararına yol açtı.

[Fotoğraf: Getty]

GameStop hisseleri 480 doları aştı

Küçük yatırımcının bu hamlesiyle değeri daha da düşeceği tahmin edilirken GameStop hisseleri 17-18 dolarlardan 480 doların üzerine çıktı. Zararın boyutu artınca Beyaz Saray da devreye girdi ve konu siyasetin de gündemine oturdu. Borsada küçük ve büyük yatırımcı arasında başlayan çekişmeyi ekonomist Belgin Maviş ile konuştuk.

[Ekonomist Belgin Maviş]

"Buradaki hareket şu; fiyatı son derece düşük olan hisseleri, GameStop gibi Amerika genelinde 5500 tane bilgisayar oyunu mağazası olan şirketler, aynı zamanda borsaya kote, bu hisselerin özellikle insanların dijital platformlardan çok daha rahat bir şekilde oyunlara erişebileceğine dair beklentiyle şirkete ait bilançoların yaklaşık 3 çeyrek boyunca zarar getirmesi ve buna istinaden de büyük fonların yatırım şirketlerinin bu hissede açığa satış pozisyonlarını devam ettirmeleri. Piyasada iki tip yatırımcı var: Biri hisse senedini alıp daha yukarıya satmayı hedeflerken, ikincisi ise piyasanın ve hisse senedinin düşeceğini düşünerek bulunduğu yerden satıp daha aşağıdan almayı hedefleyerek kazanan yatırımcı. Açığa satış pozisyonu, bir hissenin zarar edebileceğini, bilançosunun kötü gelebileceği ya da fiyatının çok primlemdiğinin düşünülerek satılması işlemi. Kimileri piyasaların yukarı doğru gidişinden para kazanır, kimileriyse aşağı doğru hareket edebileceği beklentisiyle... Açığa satış adı üzerinde, olmayan bir hisseyi, satış ve ödünç piyasasından temin ederek belli bir süre için bu pozisyonunu taşımasıdır. Normalde piyasa koşullarında o hisse senedi hareket etmeye devam eder, siz onun daha aşağı düşmesini beklerken birileri de gelip onun fiyatını günbegün yuları doğru çekiyorsa, GameStop gibi hisselerin iki hafta içinde yüzde bin kazandığını düşünecek olursak, o açığa satış pozisyonları ciddi zarar yazmış demektir."

Küçük yatırımcının zaferi mi?

GameStop, Tesla'nın kurucusu Elon Musk'ın sosyal medya hesabındaki "Gamestonk!!" paylaşımını yapmasıyla biraz daha ön plana çıktı. Birçok mecrada 'Küçük yatırımcının zaferi' olarak nitelendirilen bu gelişmeyi Belgin Maviş şu şekilde değerlendirdi:

[Fotoğraf: Getty]

"Beyaz Saray'dan da konuya ilişkin açıklamalar geliyor. Açıklama şu şekilde; ABD'nin yeni Hazine Bakanı Janet Yellen'ın spekülatif hareketleri yakından takip ettiğine dair... Burada tabii perakende yatırımcılar derken tüm yatırımcıları da kastederek bu tip hareketler karşısında yaşanabilecek mağduriyetin önüne geçmek için gereken adımın atılacağı mesajını veriyor. Sadece GameStop değil buna benzer diğer hisselerde de short(kısa) pozisyonlarla long(uzun) pozisyonlar çarpışıyorlar ve gelinen noktaya baktığımızda özellikle 'açığa satış' pozisyonunu değerlendiren fonların ve büyük yatırımcıların ciddi zararları söz konusu. Belki şu anda bu küçük yatırımcının zaferiymiş gibi ortaya çıkmış olabilir ama unutulmaması gereken, yatırımcının adı büyük olsun, küçük olsun aslolan sağlıklı platformlarda, sağlıklı işlemler gerçekleştirmesidir. "

"Yeni kararlar alınacaktır"

Birçok bireysel yatırımcı WallStreetBets hareketine destek verirken, kurumsal firmalar durumdan rahatsız. Ekonomist Belgin Maviş önümüzdeki günlerde yeni düzenlemeler gelebileceğinin altını çiziyor.

[Fotoğraf: Getty]

"Dünya genelinde küresel piyasaların, borsaların, yatırımcıların çok anlamlandıramadığı, 'Ekonomiler bu kadar zordayken, bu kadar ekonomik daralma söz konusuyken ve COVID'le ilgili olarak ülkeler kapılarını kapatırken, borsalar neyi satın alıyor' söylemine istinaden, borsalar bir gösterge değildir. Buradaki fiyatlamalar zaman zaman habere, zaman zaman beklentiye, zaman zaman da hiçbir beklenti olmaksızın gerçekleşebiliyor. Nasıl siz şirketin zarar edeceğini düşünerek satış pozisyonunu devam ettiriyorsanız, aynı zamanda bu şirketin kısa sürede toparlayabileceğini düşünen yatırımcıların da alım pozisyonuna devam etmeleri kadar doğa bir şey olamaz. Dolayısıyla orta denge noktasını bulmak ve borsanın istikrarlı bir şekilde devam etmesini sağlamak gerekiyor. Bu açıdan baktığımızda Wallstreet'te yeni kararlar elbette ki alınacaktır. Borsalar şu anda gerek şirketlere, gerek ekonomiye fon sağlıyorlar. Avrupa Birliği'nin ülkeleri kurtarma planında, sermaye piyasalarına oluşturulan fon özellikle bu aktarıma devam ediyor, dolayısıyla borsaların yükselişi bir süre daha devam edecektir. Hiçbir merkez bankası ya da hükumet borsalara sırtını dönmeyecektir ancak borsaların da daha şeffaf, daha sağlam platformlar üzerinde oturması için önümüzdeki günlerde Amerika'da bu tip adımlara karşı yatırımcıyı koruma amaçlı, hem aracı kurum platformları hem de yatırımcı platformları nezdinde birtakım düzenlemelerin gelmesini bekliyoruz. Reddit gibi yatırımcının karşılıklı görüş alışverişinde bulunduğu platformların da, belli kurallar çerçevesinde hareket edebilmesi için birtakım yeni kuralların da getirilebileceğini düşünüyorum."

[Fotoğraf: Getty]

Belgin Maviş benzer önlemlerin daha önce Türkiye ekonomisinde hayata geçirildiğini de anlatttı:

"Bizim sermaye piyasası kurulumuz bu durumu daha önce fark ederek çeşitli sosyal platformlar dahil olmak üzere denetimlerini sıkılaştırdı ve tedbirler getirdi. Bunları da sıklıkla uyguluyor. Bir hisse senedinde o günkü marjlar içersinde sert hareketler gördüğünde ve bu hareketler tekrarlanarak devam ettiğinde hemen o hisse senediyle ilgili volatilite bazlı tedbirleri devreye sokuyor. Benzerlerinin Avrupa, Amerika ve Asya piyasalarında da çok büyük kayıplara yol açmadan engellenmesi için ilerleyen günlerde bu ve buna benzer tedbirlerin gelebileceğini düşünüyorum. "