'Anket yönteminin çıkardığı sonuca bir daha bakmamız gerekiyor'

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye Tasarım Haftası/Design Week Turkey'in açılışı ve Design Turkey Ödül Töreni öncesinde, enflasyon sepetinde gıdanın ağırlığı ile ilgili basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Enflasyon sepetinin tespitinin anket ile yapıldığını anımsatan Zeybekci, buna bir itirazı olmadığını, yine anket yöntemi ile yapılacağını kaydetti.

Zeybekci, yıl sonunda enflasyon sepetindeki gıdanın ağırlığı ile ilgili anketten çıkan sonuçları, TÜİK'in sepet ağırlığında ne kadar yüzde ile yer almasına karar vereceğini dile getirdi.

Türkiye'de 3 bin dolarlık milli gelir varken yüzde 27-28 olan enflasyon sepetindeki gıda ağırlığının, 9 bin 500 dolarlık kişi başına düşen milli gelirde yüzde 24 olmasının matematiğe aykırı olduğunu vurgulayan Zeybekci, Türkiye ile benzer ülkelerden örnekler verdi.

Meksika'da bu oranın yüzde 17-18 civarında olduğuna işaret eden Zeybekci, bu oranların diğer ülkelerde yüzde 20'nin altında olduğunun, sadece bir ülkede yüzde 21 seviyesinde olduğunun altını çizdi.

Zeybekci, dolayısıyla enflasyonun 0,50 puan aşağıda olmasının Türkiye'nin tabi olduğu tüm faiz oranları üzerinde etkili olduğuna dikkati çekerek, "Yani insanların cebini doğrudan etkileyen, insanları maliyet olarak etkileyen bir sonuç ortaya çıkıyor." diye konuştu.

Türkiye'de enflasyon sepetinde gıdanın oranını tespit ederken buna iyi dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Zeybekci, sözlerine şöyle devam etti:

"Anket yönteminin çıkardığı sonuca bir daha bakmamız gerekiyor. Anket yönteminin yapılış tarzı veya sorularla ilgili bölümde, kime soruyorsak biz bunu, bir sivri biberin ya da bir domatesin mevsimsel etkilerden kaynaklanan bir sonuçla, yani ayaz, sıcak ya da don olması sonucunda, enflasyona yarım puan katkıda bulunuyorsa, demek ki bunu bir daha sorgulamamız gerekiyor."

"Sözümün arkasındayım"

Bakan Zeybekci, "Yani bizim orada söylediğimiz şey; 'Hükümet olarak söyleyeceğiz, enflasyon sepeti içindeki gıda oranı yüzde 20'ye düşürülecek'. Yok böyle bir yöntem." dedi.

Ancak anket yönteminin matematik anlamında sorgulanması gerektiğini belirten Zeybekci, Türkiye'ye benzer ülkelerdeki ağırlık oranlarına baktığı zaman bu durumun kendisinin mantığına aykırı geldiğini, bunu söylemek istediğini ve bu sözünün arkasında olduğunu kaydetti.

Zeybekci, 2005 yılından bu güne kadar Türkiye'de kişi başına düşen mili gelirdeki artış oranı ile enflasyon sepetindeki gıdayla bir bağlantı kurulması, buna göre yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.

"Anket yöntemi değiştirilecek mi?" sorusu üzerinde Zeybekci, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Yo, böyle bir şey söylemiyorum. Anket yöntemi değil, anketin içindeki sorular ve anket alanı gözden geçirilmeli. 2005'i veya 2000'i baz alalım, o günden bu güne kadar milli gelir ile enflasyon sepetindeki gıda oranı arasında bir bağlantı kuralım. Onu bugüne getirdiğimiz zaman, önümüze nasıl bir sonuç çıkıyor?

Bir de biz tarım ülkesiyiz, kendi kendine yeten bir gıda ülkesiyiz. Bize benzer ülkelerin böyle bir durumu da yok, gıda konusunda son derece zayıf ülkeler. O yüzden akılla bu işi bir daha sorgulamamız gerekiyor. Gereksiz bir şekilde enflasyondaki bu mevsimsel etkilere dayalı bu oynamanın faiz olarak insanlarımızın cebine yansıdığını unutmayalım." AA