Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, esnafa sunulan kredi yapılandırma ve faizsiz kredi desteklerine ilişkin bazı bankaların tutumunu eleştirerek, "Özellikle bankalar boyutunda birtakım sıkıntılar yaşanıyor, bunun da farkındayız ve bir kez daha bankaları uyardık. Biz bunu Bankalar Birliği'yle konuştuk, eğer kısa zamanda bunu düzeltmezlerse bu yaptırıma da dönüşebilir." dedi.
Tüfenkci, İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği'ni (İSTESOB) ziyaret ederek, burada Türkiye ekonomisinin güçlenmesi için esnafa sağlanan imkanlarla ilgili bilgiler verdi.
Esnafın toplumun belkemiği olduğunu belirten Tüfenkci, esnafın yüzü güldüğünde kendilerinin de mutlu olduğunu ifade etti.
AK Parti iktidarları öncesinde esnafın faiz ve kriz baskısı altında sermayesini, zamanını ve insan kaynağını kaybettiğini anlatan Tüfenkci, "Enflasyon baskısı altında, faiz baskısı altında, istikrarsız yönetimlerle neler yaşandığını biliyoruz. Gecelik faizin yüzde 1000'leri bulduğu, enflasyonun yüzde 50'leri yüzde 60'ları bulduğu bir ortamda küçük esnafımızın ayakta duramayacağını zaten herkes biliyordu. Nitekim yazar kasaların atılmasına kadar varan artık bıçağın kemiğe dayandığı noktada bir dizi eylemleri de ortaya koymak zorunda kalmıştı esnafımız. Oysa bu esnaflarımızın kolay kolay yapacağı bir eylem de değildi." diye konuştu.
"Artık yönetimsel krizler yaşanmasın"
AK Parti ile gelen istikrar ortamında bütün toplum kesimlerinde olduğu gibi iş aleminde de refaha kavuşulduğunu anlatan Tüfenkci, Türkiye'nin artık ağırlıklarından kurtulması gerektiğini kaydetti.
Tüfenkci şunları söyledi:
"Baktığımız zaman sistem arızaları nedeniyle, çift başlılık nedeniyle yaşanan krizlerden dolayı yine zararı esnafımızın çektiğini, milletimizin çektiğini gördük. Hatırlayın rahmetli Bülent Ecevit'in kendisinin getirmiş olduğu bir cumhurbaşkanıyla yaşamış olduğu yönetim krizleriyle bir gecede yaklaşık 130 bine yakın esnafımız iş yerlerini kapatmak zorunda kaldı. İflaslara sürüklendi, faizler, enflasyonlar aldı başını gitti.
Yine rahmetli Turgut Özal'ın Mesut Yılmaz'la yaşadıklarını, Demirel'le yaşadıklarını hep beraber gördük ve kaybeden yine bizler olduk. Biz istiyoruz ki bundan sonra artık bu tip yönetimsel krizler yaşanmasın. Çift başlılıklardan dolayı araya vesayet odakları girip milletin iradesine rağmen iktidarmış gibi davranmasın."
"Esnafımız darbeye dur demesini bildi"
Tüfenkci, Türk esnafının 15 Temmuz hain darbe girişimine izin vermediğini belirterek, "Esnafımız kendini topa, tüfeğe, uçak bombalarına siper etti, meydanlara, milletin iradesine sahip çıktı. Huzurdan yana oldu, barıştan yana oldu ve milli iradeye karşı yapılan darbeye de dur demesini, hayır demesini bildi." diye konuştu.
Türkiye'nin sistem hatalarından ötürü zaman kaybetmeye tahammülü kalmadığını belirten Tüfenkci, "Çarşı-pazardaki esnafın ortak talebi, 'artık torunlarımız bizim çektiklerimizi çekmesin', 'ülkem koalisyonlarla zaman kaybeden bir ülke olmasın', 'güçlü ve tek başına iktidarlar çift başlılık olmadan ülkemizi yönetsin' istiyorlar. İnşallah referandumdan sonra cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle bunları gerçekleştirmiş olacağız." değerlendirmesini yaptı.
Referandum sonrası sağlanması muhtemel istikrar ve güven ortamıyla Türkiye ekonomisinin yükselişine ivme katacağını söyleyen Tüfenkci, 2023 hedeflerine ulaşılabileceğini kaydetti.
"3 sene sonrayı düşünmeyin"
Esnafa yönelik sicil affını hayata geçirdiklerini aktaran Tüfenkci, esnafın talebi üzerine "Esnaf Ahilik Sandığı"nı da kurduklarını söyledi.
Tüfenkci sandığa ilişkin şunları kaydetti:
"Bunu kurarken şunu amaçladık, hem esnaflığa özendirelim çünkü insanlar diyorlar ki 'bu iş tutmazsa 3 sene sonra ne olacak?' Biz de dedik ki siz 3 sene sonrayı düşünmeyin, en azından yeni bir iş kurana kadar evinize ekmek götürün, kiranızı verin diye bunu kurduk. Yine şu veya bu nedenle 20 yıl-30 yıl esnaflık yapıp da iş yerini kapatan veya iflas eden arkadaşlarımıza da en azından evinin kirasını verebilmesi ve evine ekmek götürebilmesi için imkan sunduk.
Bunun ismini de Ahilik Esnaf Sandığı koymamızın sebebi bu geleneğimizden ve medeniyetimizden gelen ahilik kültürünün temsilcilerinin esnaflar olduğunu düşündüğümüzde adı da sandık, fon falan değil… Bu sandığın yardımlaşma temeli içerisinde çalışmasını istediğimiz içindir."
Tüfenkci, kendi namına çalışan Bağ-Kur'lu esnafın önceden peşin ödeseler dahi Bağ-Kur indiriminden yararlanamadığını hatırlatarak, "Oysa SSK'lılar ve SSK'lı çalıştıran işverenler bundan faydalanıyorlardı. Biz Bağ-Kur primini peşin ödeyenlere de yüzde 5'lik bir indirimi sağlayalım dedik ve uygulamaya gittik." bilgisini verdi.
Borçlarını ödeyemeyen esnafın SSK giderlerini, vergi borçlarını yeniden yapılandıran düzenlemenin faaliyete geçtiğini belirten Tüfenkci, şoförler için ÖTV ve KDV muafiyetini bir defaya mahsus getirdiklerini anımsattı.
"Temel amacımız esnafımızı büyütüp tüccar yapalım"
Daha önce esnafa 30 bin lira faizsiz kredi verdiklerini ifade eden Tüfenkci, son düzenlemeyle Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi (KOSGEB) aracılığıyla esnafa faizsiz olarak bir yıl ödemesiz, iki yıl vadeli 11 milyar liralık bir kredi kullandırdıklarını anlattı.
Tüfenkci sağlanan kaynağın esnafa kullandırılması noktasında bankaların tutumunu mercek altına aldıklarını belirterek şunları söyledi:
"Kredilerin uygulanması noktasında bir takım sıkıntılar var, bunu da yakinen takip ediyoruz. Özellikle bankalar boyutunda bir takım sıkıntılar yaşanıyor, bunun da farkındayız ve bir kez daha bankaları uyardık. Birçok banka bu noktada adım attı, kolaylaştırma anlamında adım attı.
Çünkü biz orada yapılandırma şartını getirdik, şu veya bu nedenle çekini, senedini ödeyemeyenler veya sonradan ödendiği halde hala 'benim listemde kara listede görünüyorsun' diyen bankalar var. Biz bunu Bankalar Birliği'yle konuştuk, eğer kısa zamanda bunu düzeltmezlerse bu yaptırıma da dönüşebilir. Başbakanımıza da, Cumhurbaşkanımıza da bunu arz edip gereğini yapacağız.
Çünkü biz faizsiz krediyi, yapılandırmayı niye getirdik? Biz, esnafımıza destek olalım diye getirdik. Bizim temel amacımız esnafımızı büyütüp tüccar yapalım, tüccarımızı büyütüp sanayici yapalım, sanayicimizi büyütüp ihracatçı yapalım… Yani herkesi bulunduğu yerden bir üst basamağa taşıyalım istiyoruz. Amacımız bu. Biz esnaflarımızı önemsediğimiz için bu tür destekleri sağlıyoruz. İşte faizlerin bir kısmını Hazinece, yüzde 50'sini desteklemeye varan kredilere kadar yapılıyor. Bundan da arkadaşlarımız çok ciddi yararlanıyorlar ama yeni faizsiz krediyle beraber orada da birtakım sıkıntılar olduğuna dair duyumlar geliyor. Onu da inşallah kısa zamanda çözmüş olacağız."
"AVM'lerde açılış-kapanışı belirleme yetkisi esnaflarda"
Çırakların SSK'sının karşılanmasından tutun da 3'te 2 ücretine kadar birtakım desteklerin verildiğine dikkati çeken Tüfenkci, esnafın bu desteklerden yeterince haberdar olmadığını söyledi.
Tüfenkci şunları kaydetti:
"Herhangi bir esnafımız ya da ustamızın 'ben bu mesleği öğreteceğim' diye yanına almış olduğu çırak, kalfa veya ustanın ücretini bir yıl süreyle devlet olarak biz karşılıyoruz. SSK'sı da dahil. Onu tekrar 5 yıl boyunca yanında istihdam ederse bu sefer SSK ücretinin yüzde 50'sini biz karşılıyoruz.
Yine istihdam seferberliğiyle birlikte yanında artı bir istihdam sağlayan her esnafımızın da SSK, vergi ve stopajlarının tamamını da devlet olarak biz karşılıyoruz. O sadece çıplak maaşını ödeyecek. Bu da bir yandan istihdamı sağlamak bir yandan da üretimi artırmak, işini büyütmek isteyenlere bir fırsat. Her yanında çalıştıracağı ilave bir işçi için kendisine ek bir maliyet getirmeden işinin büyütülmesini arzuluyoruz."
AVM'lerde açılış kapanış saatlerini belirleme yetkisinin esnafa verildiğini hatırlatan Tüfenkci, unutulmaya yüz tutan iş kollarının AVM'lerde 4'te 1 kira ile yer bulabileceğini anımsattı. Bu tür işleri yapanlara girişimci olun çağrısında bulunan Tüfenkci, "Sanatkarlarımızın bu anlamda girişimci olmaları, oraları zorlamaları gerektiğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
İSTESOB Başkanı Faik Yılmaz, konuşmasının ardından Bakan Tüfenkci'ye plaket takdiminde bulundu. Toplantı fotoğraf çekimlerinin ardından sona erdi.