Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, kamuda açık kaynak kodlu yazılım kullanılmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Yaygın şekilde kullanılan ticari lisanslı yazılımlarda kullanıcının yazılımın kaynak kodunu görmesinin mümkün olmadığına işaret eden Koç, bunun, lisanslı kullanıcıların, yazılımların kaynak kodu üzerinde değişiklik yapıp bunu ticari amaçla veya açık kaynak kodlu şekilde tekrar dağıtmalarına engel olduğunu söyledi.
Koç, açık kaynak kodlu yazılımlarla, ticari lisanslı yazılımların kullanıcılar üzerindeki kısıtlamalarının kaldırılmasının amaçlandığına dikkati çekerek, "Kullanıcılar, açık kaynak kodlu yazılımın kaynak kodlarını inceleyebilir, gerekirse bunlar üzerinde değişiklik yaparak yeni bir yazılım oluşturup bunu da ücretli veya ücretsiz şekilde başkalarıyla paylaşabilir." diye konuştu.
"Ticari lisanslı yazılımların kamunun ihtiyacına göre özeleştirilebilme esnekliği düşük"
Açık kaynak kodlu yazılımların kullanımının yaygınlaştığını belirten Koç, bu yazılımların sadece küçük ölçekli projelerde değil, büyük veri, yapay zeka, blokzincir ve bulut bilişim gibi son dönemin en önemli teknolojilerinde de kullanıldığını söyledi.
Koç, birçok ülkede açık kaynak kodlu yazılımların maliyet azaltıcı ve yerel yazılım endüstrisini geliştiren potansiyelinden faydalanmak üzere politikalar üretildiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Kamuda hızlanan dijitalleşmeyle artan yazılım lisans maliyetleri kamu bütçesi üzerinde ciddi bir yük oluşturmaya başladı. Kritik sistemlerde kullanılan ticari lisanslı yazılımların davranışının ve oluşturdukları güvenlik risklerinin tespiti açısından da zorluklar var. Ayrıca, ticari lisanslı yazılımların kamu kurumlarımızın ihtiyacına göre özelleştirilebilme esnekliği oldukça düşük. Bu da kamuda hem operasyonel süreçleri zorlaştırıyor hem de yenilikçiliği kısıtlıyor."
Kamuda açık kaynak kodlu yazılım kullanılması
Koç, Kamuda Açık Kaynak Kodlu Yazılım Kullanımı ile İlgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi'nin geçen ay yayımlandığını anımsatarak, genelgeyle, aksini gerektiren somut teknik veya ekonomik gerekçeler olması durumu hariç, kamuda açık kaynak kodlu yazılımların kullanılmasının ana ilke olarak belirlendiğini söyledi.
Söz konusu genelgeyle kamu kurumlarının yazılım ihtiyaçları karşılanırken açık kaynak kodlu yazılımların da dikkate alınmasının hedeflendiğini anlatan belirten Koç, şu değerlendirmede bulundu:
"Genelge ile teknik ve ekonomik açılardan uygun olan durumlarda bu yazılımlarının tercih edilmesini amaçlıyoruz. Öncelikle kamu kurumlarımızdan 9 ay içerisinde açık kaynak kodlu yazılım geçişi analiz ve yol haritası raporunu hazırlayıp bize iletmelerini istiyoruz. Genelge, kamuda açık kaynak kodlu yazılıma geçiş açısından danışmanlık, destek, çözüm geliştirme, entegrasyon gibi birçok yeni ihtiyaç ortaya çıkaracak.
Doğal olarak, kamu kurumlarımızın bu ihtiyaçlarını karşılayacak yerli yazılım ekosistemi için yeni iş fırsatları doğacak. Artan bu talebin hem mevcut yazılım firmalarımızı büyüteceği hem de yeni firmaların ortaya çıkmasına emin hazırlayacağını düşünüyorum. Kamuda açık kaynak kodlu yazılım kullanımının yaygınlaşmasıyla geleneksel bilgi teknolojileri altyapılarında kullanılan birçok yazılım unsuru açısından maliyetlerin azalmasını bekliyoruz."
Türkiye'de açık kaynak kodlu yazılım kullanımı
Kamu idarelerinde açık kaynak kodlu yazılımların geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması için uzun zamandır çalıştıklarına işaret eden Koç, şunları kaydetti:
"2003 yılında başlatılan 'e-Dönüşüm Türkiye Projesi' kapsamında oluşturulan eylem planlarında da kamuda açık kaynak kodlu yazılımların kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalara yer verilmişti. 2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı'nda da yazılım alanında katma değerin artırılması için açık kaynak kodlu yazılım ekosisteminin geliştirilmesine yönelik politikalara yer verildi. Bu amaçla, Türkiye Açık Kaynak Platformu hayata geçirildi."
10.4ºC
Ankara
