Tarım, özellikle büyük nüfusun beslenme ihtiyacının karşılanması için çok önemli. Türkiye büyüklüğündeki ülkelerde, sürdürülebilir bir gıda zincirinin ilk halkasını ise üreticiler oluşturuyor. Bireysel olarak büyük çaplı üretimlerin mümkün olmadığı durumlarda, çiftçilerin güçlerini birleştirdiği kooperatifler devreye giriyor. Türkiye’de son yıllarda yapılan teşviklerle, kooperatif sayısı 10 bin 21’e ulaştı. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre Türkiye genelindeki bu kooperatiflerden 6 bin 899’u tarımsal kalkınma, 2 bin 519’u ise sulama kooperatiflerinden oluşuyor. 572 su ürünleri, 31 de pancar ekicileri kooperatifi var. Son beş yıl içinde kurulan kooperatif sayısı 475. Bu kooperatiflerin ortak sayısı 2 buçuk milyona yakın.
Amaç Verimlilik
Tarımsal kalkınma kooperatifleri, tarım işletmelerini verimli hale getirmek, pazarlamayı düzenlemek, girdi, kredi gibi ihtiyaçları karşılamak, kırsal sanayiyi kurmak gibi amaçlarla kuruluyor. Bu kooperatiflerin çoğunluğunu da hayvancılıkla uğraşanlar oluşturuyor. Özellikle süt toplama işleme yapan kooperatif sayısında son yıllarda artış gözlendi. Buna ek olarak meyve, sebze, fidancılık, seracılık gibi faaliyetler gösteren kooperatifler de bulunuyor. Bakanlık tarafından kooperatiflere girdi temininden eğitime kadar birçok destek veriliyor. Bu desteklerden yararlanmak için kooperatif kurmak ve başvurmak yeterli.
Hedef Markalaşma
Kooperatifler daha düşük maliyetle daha yüksek üretimi sağlasa da sürdürülebilir olması için markalaşma da önemli. Bu nedenle 18 pilot ilde, 150 pilot tarımsal örgüt seçilerek, markalaşma teşvik edildi. Ulusal gıda mevzuatına uygun üretim için çalışmalar yapıldı. Bölgesel ve yerel pazarlama stratejileri, e-ticaret, bütünleşik pazarlama iletişimi, proje döngüsü, coğrafi işaretli ürünlerin pazarlaması gibi eğitimler düzenlendi.
Sulamaya 1 Milyon Lira Hibe Teşvik
2007 yılından beri sulama sistemlerini modernleştirmek isteyenlere 1 milyon liraya kadar yüzde 50 hibe desteği veriliyor. Tarla işi sulama sistemi kurulması, mikro yağmurlama, yüzey altı damlama, tamburlu sulama, güneş enerjili sulama gibi sistemler kurulması halinde, 1 milyon lirayı aşmamak şartıyla yüzde 50’ye varan hibe destek alınabiliyor. Bu kapsamda 47 bin 589 projeye, 4 milyon 373 bin dekar alanın modern sulamaya geçişi için 4 milyar 668 milyon liradan fazla hibe desteği ödendi.
Kadın Kooperatiflerine Pozitif Ayrım
Kooperatifler Kanunu gereği, ortakların çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğinin değerlendirilmesi amacıyla kurulan kooperatiflere ise pozitif ayrımcılık uygulanıyor. Bu kooperatiflerin tescil ve ilana tabi işlemlerdin ücret alınmıyor. İlanı Türkiye Ticaret Sicili gazetesinde ücretsiz yayınlanıyor. TOBB Kanunu gereği alınan kayıt ve yıllık aidat ücretleri de alınmıyor.
[Grafik: Şeyma Özkaynak]
15.1ºC
Ankara
