Kripto para madencilerinin varlıklarını satmaları, FED'in faiz artırımı, küresel çapta parasal daralma, Rusya-Ukrayna savaşı... Kripto para piyasası bu gelişmelerin de etkisiyle 9 haftada yüzde 60 değer kaybetti. Bitcoin 69 bin dolar sınırını aşıp, tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldikten sonra, tarihi zirveden yüzde 55 geride işlem görmeye başladı. Haftalardır devam eden kayıp yerini önce ivmelenmeye ardından tekrar sert düşüşe bıraktı. Peki, bundan sonraki öngörüler ne yönde? Diğer taraftan New York Yasama Meclisinden kripto para madenciliğine yönelik bir yasaklama kararı çıktı. Eğer karar onaylanırsa dijital paraların madenciliğine kısıtlama uygulanacak. Peki, bu durum kripto paraların değerini nasıl etkileyecek?
Sorularımızı Kripto Para Uzmanı Helin Çelik'e yönelttik. Çelik, yatırımcıların parasal daralmaların yaşandığı dönemlerde riskli varlıklardan kaçış eğilimi gösterdiğini anlattı:
"Özellikle Bitcoin ve Ethereum'dan çıkışlar oldu. Uzun vadeli yatırımcıların göstergeleri, zararına da olsa Bitcoin'lerini çıkardığını gösteriyor. Piyasa hacmine bakacak olursak ciddi bir daralma söz konusu. Özellikle FED'in faiz artırma endişeleri vardı. Süreç içinde Rusya-Ukrayna savaşı da önemli derecede oynaklık yaratmış oldu. Özellikle parasal daralmanın gündeme geldiği zamanlarda riskli varlıklardan kaçış gözlemlendi."
Helin Çelik, Bitcoin'in 30 bin dolar seviyesinin altına sarkmasının, yatırımcıların daralma ve faiz artırımı endişeleri altında işlem yapmasına yol açtığını söylüyor.
"Özellikle haziran ve temmuz aylarında 50'şer baz puanlık faiz artırımı hala öngörülüyor. Yüzde 70 gibi bir değer söz konusu resesyona girme olasılığında. Bütün bu etkiler zaten stres yaratmıştı. Bir de iç dinamiklerde Terra Vakfının kendi çıkardığı Luna ve UST coin’lerinin sıfırı görmesi ayrıca da bir panik satışına neden oldu."
Terra ekosisteminin iki kripto parası LUNA ve UST’deki çöküş kripto para piyasasını da etkiledi. Sabit coin UST’nin 9 Mayıs tarihinde değerinin 1 doların altına inmesiyle Bitcoin büyük yara almıştı. Sabit coin’lerdeki istikrarsızlığın piyasanın geneline sıçramasıyla yatırımcılar da riskli varlıklara yönelik temkinli davranmaya başlamıştı.
Biden'ın açıklamaları kripto para piyasasını olumlu etkilese de ani düşüşler devam ediyor
ABD Başkanı Joe Biden'ın, "Barış için Ukrayna’nın toprak konusunda taviz verip masaya oturması gerekebilir” açıklaması Bitcoin'i yeniden 30 bin doların üzerine taşıdı. Bu toparlanma ufak-tefek olarak adlandırılsa da, Çin'deki vaka sayılarının düşmesiyle piyasadaki belirsizlik daha da azaldı. Riskli varlıklara talep yeniden artma eğilimine geçti. Ancak Helin Çelik bunun yeterli düzeyde olmadığını söylüyor. Zira toparlanma eğilimindeki piyasalarda ani sert düşüşler yaşanmaya devam ediyor. 31 bin dolar seviyesi civarında hareket eden Bitcoin gece saatlerinde, sadece bir buçuk saat içinde yeniden 30 bin doların altına indi.
Helin Çelik enflasyon verilerinin de kripto para piyasasını etkileyeceğini anlatıyor:
"Enflasyon verileri önemli ve öncü bir gösterge olacak bizim için. Bir önceki açıklanan veri, enflasyonda yüzde 8,3'tü. Şu anki öngörü yine 8,3'lük bir enflasyon değerinin üzerinde yoğunlaşıyor ama beklenenin altında açıklanırsa eğer, yani bir önceki aya göre daha düşük gelirse faiz artırımı baskıları yavaşlayabilir, hafifleyebilir. Bu da piyasayı besleyecektir. Hem faiz artırım sürecinin, agresif yapılanmanın devam etmesi, hem de yüksek enflasyon endişeleri örtüşürse eğer, kriptolarda yine ufak tefek geri çekilmeler yaşanabilir."
Ethereum, Bitcoin’den daha çok değer kaybetti
Öne çıkan diğer kripto para birimlerinden Ethereum da değer kaybetmeyi sürdürüyor. Ethereum'un birkaç gündür devam eden olumlu havayla 2 bin dolar seviyelerini görmesi bekleniyordu ancak yüzde 7'lik bir kayıpla 1700 dolar seviyelerine geriledi. Böylece 4 bin 800 dolar seviyesinden çekilmeye giren Ethereum'daki kayıp oranı yüzde 63'ün üzerinde çıktı. Her yıl Bitcoin'den daha fazla değer kazanan, kripto para birimleri arasında en fazla kar bırakan Ethereum bu kez Bitcoin'den daha çok değer kaybetmiş oldu.
Kripto paralara olan ilgi yara mı aldı?
Helin Çelik'e kripto paralara olan ilginin bundan sonra nasıl devam edeceğini soruyoruz. Çelik her ne kadar riskli varlıklar statüsünde görülse de, kripto paralara güvenin devam ettiğini söylüyor.
"Güveni kaybetmekten ziyade biraz daha riskli varlıklar statüsünde görülmeye başlandılar. Özellikle pandeminin ilk çıktığı zamanlarda Bitcoin altınla birlikte hareket ediyordu. Yatırımcı riskten kaçması gerektiği her durumda kripto paralardan da çıkış yaptı. Küresel piyasalarda yaşanan bütün bu endişeler nedeniyle yatırımcı periyodik olarak satış yapıyor ve biraz daha güvenli gördüğü alanlara yöneliyor. Rusya - Ukrayna savaşı sırasında kriptoları terk edip altına geçiş yaptı. Yatırımcı portföyünün erimemesi adına düzen oluşturabilecek enstrümana gidiyor. Ama orta-uzun vade hedeflerine bakarsak ana trendde hala bir bozulma yok."
3 bin dolar seviyesinden 69 binlere, kayıplarla ise 30 bin dolar seviyesine gerileyen Bitcoin'in sektöre farklı dinamik kazandırdığı bir gerçek. Zira Bitcoin'deki tarihi zirveler kripto para projelerine yapılan yatırımları artırırken, NFT projelerinde de büyüme gerçekleşti. Bankalar, uluslararası ticaret yapan kuruluşlar blockchain teknolojisine geçiş yapmaya başladı.
"Şu an sadece kripto paralarda değil, tüm riskli varlıklarda kıskaca alındığını görüyoruz yatırımcının. Piyasa koşulları genel anlamda iyileşirse, enflasyon küresel manada özellikle ABD özelinde düşerse, dolar endeksi yükselişine ara verirse, faiz artırımında agresif politika izlenmezse bütün bu iyileşme döngüsünde kripto paralar da nasibini alacaktır."
Bitcoin madencileri zora mı girecek?
ABD, kripto madenciliğinin enerji tüketimini ve karbon ayak izini azaltmak için bir politika hazırlığı içerisinde... New York Yasama Meclisinin kripto para madenciliğinin yasaklamasına yönelik kararı gündemde. Bu kapsamda Proof-of-work (iş kanıtı) olan kripto paraların madenciliğine yasak getirilmesi söz konusu olacak. Tasarı onaylanırsa, fosil yakıt kullanan dijital paraların madenciliğine iki yıl boyunca kısıtlama uygulanabilecek.
"Yasa tasarısı onaylandı sadece valinin son bir onay vermesi bekleniyor. Yeni kurulacak şirketler için ağırlıklı olarak geçerli olacak ve kurulmak istenen firmalar sert kurallara tabi olacak. Tamamen yenilenebilir enerjiyle faaliyet gösterecek ve eski firmalarda da iyileşmeler olması beklenecek. Bu ABD eyaletlerinde yayılırsa, Bitcoin madencileri zora girecek. Çünkü Bitcoin madencileri Proof-of-work (iş kanıtı) mekanizmasıyla çalışıyor. Bu da biraz fazla enerji tüketimi anlamına geliyor. Yenilenebilir enerji kullanımı hala çok az ve karbon ayak izlerimizi de düşünecek olursak eleştiri dozunun yüksek olması normal karşılanabilir."
Kripto para madencileri için en iyi zemini hazırlayan ABD'nin bu yasaklamalara gitmesi, dijital paraların geleceğini nasıl etkileyecek? ABD'de de yeni madencilik şirketleri açılamaz, eskileri faaliyetlerine rahat şekilde devam edemezse, madencilerin farklı toprak arayışına girmesi gündeme gelebilir. Bu durumun da kripto para piyasasında fiyatlara yansıması bekleniyor. Kripto madencilerin geleceğini, Beyaz Saray'ın madencilere yönelik adımları belirleyecek.