İstanbul'da yapılan müzakereler kapsamında Rus yetkililerin Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri azaltacaklarını açıklamasına karşın, Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov'un dün aksi yönde değerlendirmelerde bulunması jeopolitik risk algısını yeniden artırdı.
Konaşenkov'un Rus askeri birliklerin Kiev ve Çernigiv yönlerinde planlı bir şekilde yeniden gruplandırıldığını söylemesi ile pay piyasası fiyatlamalarında bir günlük aranın ardından Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin gelişmeler yeniden ilk sıraya yerleşti.
Artan jeopolitik risk algısı ile dün 112 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, ABD'nin birkaç ay içinde stratejik rezervlerinden 180 milyon varile yakın harcama planını devreye alabileceği haberleri ile bugün sert bir şekilde düşüşe geçerek yüzde 5'lik azalışla 105 dolara geriledi.
Diğer taraftan tahvil piyasasında ABD Merkez Bankasının (Fed) para politikası sıkılaştırma sürecini daha hızlı faiz artırımlarıyla gerçekleştireceği beklentilerinin fiyatlanması ile yatırımcıların bilanço küçültme sürecinin ne şekilde gerçekleşeceğine odaklandığı görülüyor. Konuya ilişkin dün değerlendirmelerde bulunan Kansas City Fed Başkanı Esther George, bankanın bilanço tartışması yaparken, tahvil getirisinin tersine çevrilmesi riskini hesaba katması gerektiğini söyledi. Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin de mayıs ayında ABD ekonomisinin gücüne bakarak bankanın faiz oranlarını yarım puan artırmasına açık olduğunu söyledi. Haber akışı sonrası ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2,43 seviyelerinden yüzde 2,34'e kadar gerilerken, 2 yıllık tahvil faizi de yüzde 2,31 seviyelerinde dengelendi. Uzun ve kısa vadeli tahviller arasındaki farkın azalması ise ülke ekonomisine ilişkin durgunluk beklentilerini canlı tutuyor.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında negatif bir seyir izlenirken, ABD'de 4. çeyrek büyüme verisinin yüzde 7'den yüzde 6,9'a revize edilmesinin ardından Dow Jones endeksi yüzde 0,19, S&P 500 endeksi yüzde 0,63 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,21 değer kaybetti. Dolar endeksi dün 97,7 ile yaklaşık bir ayın en düşük seviyesini görmesinin ardından bugün yatay seyrediyor. ABD'nin endeks vadeli kontratları ise yeni güne alıcılı başladı.
Avrupa
Avrupa tarafında Avrupa Komisyonu'nun, Rusya'ya karşı yeni yaptırımlar hazırladığı ve yeni önlemlerin büyüklüğünün Moskova'nın ruble cinsinden gaz ödemeleri konusundaki duruşuna bağlı olacağı haberleri ile doğal gaz vadeli kontratları dün 125 avroya kadar yükselmesinin ardından bugün 118 avro seviyelerinde dengelendi. Enerji tasarrufuna ilişkin çağrıların yapıldığı bu süreçte, Rus gazına bağımlılığın azaltılmasına yönelik gelişmeler de yakından izlendi.
Dün Almanya'da açıklanan verilere göre, martta yıllık enflasyon Rusya-Ukrayna savaşı sonrası petrol ve gaz fiyatlarındaki hızlı artış nedeniyle yüzde 7,3 ile 1981'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde da Rusya-Ukrayna savaşının uzun sürmesi halinde ekonomik maliyetinin yüksek olacağını belirterek, "Avrupa zor bir döneme giriyor. Kısa vadede daha yüksek enflasyon ve daha yavaş ekonomik büyüme ile karşı karşıya kalacağız." dedi. Makroekonomik veriler ve açıklamaların enflasyonist kaygıları gündemde tutması ile Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) ilk faiz artırımını ekim ayında yapacağı beklentileri güçlendi.
Bu gelişmelerle Avrupa pay piyasaları dün karışık bir seyir izledi ve Almanya'da DAX endeksi yüzde 1,45 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,74 gerilerken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,55 yükseldi. Dolardaki zayıflamanın etkisiyle avro/dolar paritesi yükselişini 3'üncü güne taşıdı ve 1,1185 ile bir ayın en yüksek seviyesine çıktı.
Bu arada Rusya Merkez Bankası, Moskova borsasında açığa satış yasağının bugün itibarıyla kaldıracağını, ancak bunun 83 işletmenin hisseleriyle sınırlı olacağını bildirdi. Açığa satış işlemlerinin yalnızca banka ve brokerler tarafından gerçekleştirilebileceği belirtilen açıklama, yatırımcıların büyük çoğunluğu için açığa satışların fiilen yasak olduğuna işaret etti.
Asya
Asya tarafında bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da sanayi üretimi şubatta aylık yüzde 0,1 artsa da beklentileri karşılamadı. Çin'de artan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakaları karşısında sıkılaştırılan tedbirlerin ekonomiye etkisi gözlenmeye başlanırken, ülkede mart ayında imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49,5 ile tahminlerin altında kaldı. Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) getiri oranı hedefi kapsamındaki tahvil alım müdahalesi de devam etti. Bu gelişmelerle kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4, Japonya'da Nikkie 225 endeksi yüzde 0,5 gerilerken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,2 ve Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 0,1 yükseldi.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde, dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da, BIST 100 endeksi günü yüzde 1,07 değer kazancıyla 2.230,15 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün yüzde 0,5 artışla 14,6552'den kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyrediyor.
Analistler, yatırımcıların Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin gelişmeler ve enflasyonist kaygılar paralelinde ekonomik görünümü yeniden değerlendirmesi ile risk iştahının azaldığını belirterek, tahvil ve emtia piyasalarındaki hareketliliğin de yakından takip edildiğini söyledi.
Bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri ile dış ticaret dengesi, yurt dışında ise ABD'de haftalık işsizlik maaşı başvuruları, kişisel gelirler ve harcamalar ile İngiltere'de büyüme verilerinin izleneceğini aktaran analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2.150 ve 2.130 seviyelerinin destek, 2.300 puanın direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
5.9ºC
Ankara
