Ege'de şubat ortasında, Doğu Anadolu'da mayıs sonunda toplanması biten kuzu göbeği mantarı ülke genelindeki ormanlarda yetişiyor. Mantar, yetiştiği bölgelerdeki vatandaşlar tarafından yaş veya kurutulmuş olarak satışa çıkartılıyor.
Kuru kilogramı bin 500 ile 2 bin liraya kadar alınan mantar kentteki tüccara oradan da ihracatçılar tarafından yurt dışında pazara sunuluyor.
Raf ömrünün kısa olmasından dolayı fabrikada işlendikten sonra ertesi gün uçakla gönderilen mantarın kilogramı tazesi 30-40 avro, kurusu ise 200-300 avroya kadar çıkıyor.
Çalışkan Tarım Genel Müdürü Mehmet Çalışkan, kuzu göbeği mantarının neredeyse bütün ormanlarda yetiştiğini söyledi.
Toplanması da ihracatı da zahmetli
Türkiye'de mevsimsel duruma bağlı yaklaşık 250 ton toplanan kuzu göbeğinin büyük bölümünün ihraç edildiğini dikkati çeken çalışkan, mantarın topraktan müşteriye kadar binbir zahmetle işlendiğini anlattı.
Yemeklerle ikram edilen çorba ve soslarda kullanılan mantarın bu türünün ilaç sanayisinde de tercih edildiğini anlatan Çalışkan, şöyle konuştu:
"Taze mantarı 1 veya 3 kilogramlık tahta kutu ya da 1-5 kilogramlık plastik sepetlerde ihraç ediyoruz. Türkiye'nin çeşitli yerlerinde alıcılarımız var. Her gün sabah erken saatlerde fabrikaya getirirler. Önce gelen mantarların içerisinden yabancı mantarları seçer ve bir boylama yapılır. Daha sonra tartılır, toprakları kesilip saplarını ayırıyoruz. Daha sonra kurutulmak, dondurulmak ve taze sevkiyat olmak üzere 3'e ayrılıyor. Dondurulan ürün soğutuculu araçla yurt dışına gidiyor."
Mantarın doğadan toplanılan haliyle değil, fabrikada bazı işlemlerden geçirildikten sonra ihraç ettiklerini belirten Çalışkan, ürünleri birçok unsura göre tasnif ettiklerine dikkati çekti.
"20 ülkenin sofrasına ulaştırıyoruz"
Ürünün daha çok Avrupa ülkelerinden talep gördüğünü, son yıllarda Uzak Doğu ülkelerine gönderdiklerini anlatan Çalışkan, kuzu göbeğinin yurt dışında 'morel' olarak bilindiğini dile getirdi.
Mantar fiyatının bazen 300 avroyu aştığına dikkati çeken Çalışkan, "Açıkçası Türkiye'de ne kadar kuzu göbeği çıkarsa neredeyse hepsini gönderiyoruz. Yurt dışında limit yok, ne çıkarsa alıyorlar. Firma olarak bu yıl 65 ton civarı bir mantar ihracatı gerçekleştirmiş olacağız. Ülke genelinde 3-4 ihracatçı firma var. Sezonda ülke genelinde 20 milyon dolarlık bir mantar ihracatı gerçekleştiriliyor. Firma olarak iklim koşulları oluşursa 13 milyon dolarlık bir ihracatı hedefliyoruz. Kuzu göbeğini yaklaşık 20 ülkenin sofrasına ulaştırmış oluyoruz" diye konuştu.