Otomotivde yeni trend 'abone olmak'

Son yıllarda bazı büyük otomotiv firmaları araçları satmak yerine ‘abonelik’ üzerinden işleyen bir sistemi hayata geçirmeye başladı.

Koronavirüs otomotiv sektörünü de tehdit ediyor

Buna göre, araç ihtiyacı olan kişi istediği marka aracı satın almak yerine belirli bir ücret ödeyerek kiralıyor. İşi bitince aracı iade edenler bütçelerinde çok ciddi bir tasarruf sağlarken, uzun süreli kiralama yapanların ihtiyaçlarına göre istedikleri araca geçebildikleri bu yeni model ABD ve Avrupa’da rağbet görüyor.

Peki Türkiye’de bu tarz bir sistemin hayata geçmesi ne kadar mümkün, araçları satın almak yerine kiralama yolu kullanıcılara neler kazandırır? Bu soruların yanıtını ve sektörün 2020 beklentilerini Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici ile konuştuk.

[TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici. ]

Diğer sektörlerde başladı otomotive de sıçradı

TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı Ekici, hızla değişen ve dönüşen dünyada mega trendlerin etkisiyle ortaya çıkan kavramlardan bir tanesinin de ‘mülksüzleşme’ olduğunu belirterek, paylaşım ekonomisinin de temellerinin dayandığı bu olguda, sahiplik yerine kullanımın öne çıktığını söyledi.

Netflix, Spotify, Kindle gibi örneklerde olduğu üzere çok farklı sektörlerde bu uygulamanın görülebileceğine işaret eden Ekici, “Üyelik bazlı iş modeli, kaçınılmaz olarak otomotiv sektöründe de yer edinmeye başladı. Mevcut durumda BMW, Audi, Porsche, Jaguar Land Rover, Volvo, Lexus, Mercedes gibi premium markaların sunduğu üyelik bazlı sahiplik iş modeli, kitle pazarına hitap eden markalar arasında an itibarıyla yalnızca Nissan (Switch) tarafından sunuluyor” dedi.

İkinci el otomotivde fiyat da arttı satış da

Toplantıya giderken ayrı, tatile çıkarken ayrı araba

“Bu iş modeli ile satın alma maliyetine katlanmayacak kullanıcıları cezbeden diğer bir avantaj ise diledikleri zaman amaçlarına uygun araç tercih edebilmeleridir” diyen TOKKDER Başkanı, şöyle devam etti:

“Örneğin, kış tatilinde SUV tercih edebilecek olan kullanıcılar, önemli bir etkinliğe katılırken premium bir araç seçebilecek. Böylece, günlük yaşamlarında amaçlarına uygun araç tercihi yapma özgürlüğüne de sahip olacaklar. Bu hizmet, otomotiv üreticileri tarafından sağlanabileceği gibi gelecekte kendilerini mobilite/hizmet sağlayıcı olarak dönüştürebilecek olan araç kiralama firmaları tarafından da verilebilir.”

[Son dönemlerde 'araç abonelik sistemi' dünya genelinde artıyor. Foto: Getty]

Türkiye’de de kendine yer bulacak

“Bu tür bir sistemin Türkiye’de uygulanması ne kadar mümkün?” sorusuna da yanıt veren İnan Ekici, şunları söyledi:

“Amerika ve Avrupa’da yaygınlaşmaya başlayan bu trend yakın bir zaman dilimi içerisinde kaçınılmaz olarak Türkiye’de de yer bulacak. Türkiye’de de dünyadaki trende paralel otomotiv üreticilerinin sağlayabileceği bu hizmet, yine araç kiralama firmaları tarafından da uygulanabilir. Bu noktada, otomotiv üreticileri tek bir marka veya birkaç marka sunabilecekken, araç kiralama firmaları marka bağımsız geniş portföyüyle avantaj sağlayacaktır. Kiralama firmalarının en büyük avantajlarından birisi de halihazırda filo yönetimi know-how’ına sahip olmaları.”

İkinci el araç satışında kimlik numarası düzenlemesi için talep

2020’de hedef 8-9 milyar TL yatırım

Ekici, operasyonel kiralama sektörü olarak 2018 yılına kadar Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yaklaşık olarak yüzde 17-20’sini satın aldıkları bilgisini paylaştı.

Bu oranın 2019 yılında yüzde 11’lere kadar gerilediğini, kredi faiz oranlarının düşmesi ve ertelenen talebin etkisi ile sektörün yeniden ivme kazanacağını anlatan Ekici, “2018 yılında 10,5 milyar TL tutarında yeni araç yatırımı yapan sektörümüz, 2019 yılının ilk 9 ayında 2,9 milyar TL’lik yeni araç yatırımı yapmıştı. 2020 yılında 60-70 bin adet otomobil satın alırsak, yılı 8-9 milyar TL arasında bir yatırımla kapatmayı hedefliyoruz. Bunun yanı sıra, ticari araç kiralamanın önünün belli ölçüde açıldığı düşünüldüğünde sektörümüzün 2020 yılında ticari araç yatırımı da olacak” dedi.

[Araç kiralama firmaları 2020'de de çok sayıda yeni otomobili filolarına katacak. Foto: AA]

Turizm gelişti hedefler yükseldi

Sektörün gelecek hedeflerine ilişkin değerlendirmede bulunan Ekici, “Önümüzdeki dönemde turizmin gelişmeye devam edeceğine ve hava yolu taşımacılığının daha da yaygınlaşacağına yönelik öngörümüz çerçevesinde, kısa dönem araç kiralamaya olan talebin de artacağı kanaatindeyiz. Bu kapsamda kısa dönem araç kiralama sektörünün 2023 yılında 51 bin adetlik bir araç filosuna erişeceğini tahmin ediyoruz. Yine aynı dönemde uzun süreli kiralamaya yönelik araç parkımızın ise 400 bin adede yaklaşacağını düşünüyoruz” diye konuştu.

Kiralama yönetimi riskleri de bertaraf ediyor

İnan Ekici, son zamanlarda sıkça tartışılan konulardan biri olan “Araç satın almak mı yoksa kiralamak mı daha avantajlı?” konusunda ise görüşlerini şöyle ifade etti:

“Dünyada da tasarruf sağlayan iş modellerinin giderek ön plana çıktığı bir dönem yaşıyoruz. Verimliliğini artırmak isteyen her ölçekte şirket artık satın alma yerine operasyonel kiralama yönetimi ile araçlarını edinmeyi tercih ediyor. Şirketler bu sayede hem zamandan tasarruf ediyor hem de kaynaklarını araç alımında tüketmek yerine ana faaliyet alanlarını geliştirmek için kullanabiliyorlar.

TOGG otomotivdeki dönüşüme köprü olabilir

Operasyonel kiralama yöntemi her ölçekte işletmeye birçok riski bertaraf etme imkanı da sunuyor. Faiz, ikinci el satış fiyatı ve hasar/prim gibi riskler operasyonel kiralama yönetimini tercih edenler için sorun olmaktan çıkıyor. Tüm bu saydığım risk unsurları operasyonel kiralama şirketleri tarafından yönetiliyor.

Araç kiralayan işletmeler ise tüm kaynaklarını ve konsantrasyonlarını asıl faaliyetlerine yönlendirerek verimliliklerini artırıyorlar. Bunların yanı sıra operasyonel kiralama, yeni araçlara erişimi kolaylaştırarak bir yandan ülkemizde trafik ortamında daha güvenli yeni teknoloji ürünü araçların payının artmasını desteklerken, diğer yandan da firmalar için müşterilere karşı kurum imajının yüksek tutulmasına da destek oluyor.”