'Palamut bolsa hamsi olmaz, hamsi bolsa palamut çıkmaz'

Balık avına ilişkin TÜİK tarafından tutulan istatistikler, balıkçılar arasında söylenen "Palamut bolsa hamsi olmaz, hamsi bolsa palamut çıkmaz" sözünü doğruluyor.

İstatistiklere göre Türkiye'de 2000 yılında 12 bin ton palamut, 280 bin ton hamsi avlandı. 2005 yılında son yılların en yüksek miktarı olan 70 bin 797 ton palamut avına karşılık, 138 bin ton hamsi avlandı. Avlanan palamut miktarı 2007 yılında 5 bin 965 ton, avlanan hamsi miktarı ise 385 bin ton olarak kayıtlara geçti. 2010 yılında 9 bin 401 ton palamut, 229 bin 23 ton hamsi, 2011 yılında 10 bin 18 ton palamut, 228 bin 491 ton hamsi, 2012 yılında 35 bin 764 ton palamut, 163 bin 981 ton hamsi avlandı.

2013 yılında da 13 bin 157 ton palamut avı yapılırken, hamsi avı 179 bin 615 ton olarak gerçekleşti. 2014 yılında 19 bin 31 ton palamut avlanırken, hamsi avı 96 bin 440 ton oldu. Geçen yıl 193 bin 492 ton avlanan hamsiye karşılık, palamut avı 4 bin 573 ton ile son 16 yılın en düşük seviyesine düştü.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nazmi Polat, istatistikler incelendiğinde palamut ve hamsi arasında av ve avcı bağlantısı bulunduğunu söyledi.

Palamut ile hamsi arasında ters orantılı bir ilişki olduğuna işaret eden Polat, "İlk akla gelen besin ilişkisi. Yani av ile avcı ilişkisi ama bu konuda kanıtlanmış bir veri ortada yok. Hamsi bolluğu ile palamut yoğunluğu arasında ters orantılı bir ilişki gözlenmiş. Bu, ilk olarak diğer faktörlerin de eklenmesiyle akla av ile avcı ilişkisini getirmekte ancak bununla ilgili bilimsel bir kanıt ortada bulunmuyor." dedi.

Polat, bu sezon palamut bolluğunun başlaması nedeniyle hamsinin az olmasının beklendiğini kaydetti.

"Hamsi ile palamut arasında ilginç bir zıtlık var"

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdür Vekili Nail Kırmacı da bu sezon samsunda palamut avının bin tonu geçmesini beklediklerini belirterek, istatistikler incelendiğinde "Palamut çok olursa hamsi olmaz, hamsi çok olursa palamut olmaz" sözünün doğrulandığını dile getirdi.

Geçen yıllarda palamut avı miktarının düşük olduğuna işaret eden Kırmacı, "Bu yıl palamut avının oldukça yüksek olduğu gözleniyor. Hamsi ile palamut arasında ilginç bir zıtlık var. Palamudun bol olduğu sezonda hamsinin az olması, av ve avcı ilişkisi şeklinde değerlendiriliyor." ifadelerini kullandı.

Samsun-Sinop Su Ürünleri Bölge Başkanı Davut Kıyak ise 30 yıldır Karadeniz'de onlarca tekne ile avcılık yaptıklarını anlatarak, "Palamut bol olduğunda hamsi olmuyor, hamsi bol olduğunda da palamut pek çıkmıyor. Bunun av ve avcı baskısı mı yoksa başka bir faktörden mi kaynaklandığını bilmiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

TÜİK istatistiklerine göre 2000 -2015 yıllarında avlanan palamut ve hamsi miktarı şöyle:

Yıllar Palamut (ton) Hamsi (ton)

2000 12.000,00 280.000,00
2001 13.260,00 320.000,00
2002 6.286,00 373.000,00
2003 6.000,00 295.000,00
2004 5.701,00 340.000,00
2005 70.797,00 138.000,00
2006 29.690,00 270.000,00
2007 5.965,00 385.000,00
2008 6.448,00 251.675,00
2009 7.036,00 204.699,00
2010 9.401,00 229.023,00
2011 10.018,90 228.491,40
2012 35.764,20 163.981,90
2013 13.157,60 179.615,20
2014 19.031,50 96.440,00
2015 4.573,00 193.492,30 AA