Küresel çapta açıklanan veriler enflasyonist baskıların sürdüğüne işaret ederken, merkez bankası yetkililerinin sözle yönlendirmeleri agresif faiz artırımlarının gelecek dönemde de devam edeceği beklentilerini güçlendiriyor.
Bu durum küresel çapta dolara olan talebin artmasını beraberinde getirirken, pay ve tahvil piyasalarında dalgalanmalar sürüyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkan Yardımcısı Lael Brainard, cuma günü yaptığı açıklamada, enflasyonun yüzde 2 hedefine düşürülmesi için para politikasının bir süre kısıtlayıcı olması gerektiğini belirterek, "Para politikası sıkılaşmasında erken geri çekilmekten kaçınmaya kararlıyız. ABD ve yurt dışında enflasyon çok yüksek ve ek enflasyonist şok riski göz ardı edilemez." dedi.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de ek faiz artışlarının gerekli ancak ne kadar ileri gidileceğinin verilere bağlı olduğunu vurgulayarak, en büyük önceliklerinin enflasyonu düşürmek olduğunu, ekonominin şu anda bir resesyonun eşiğinde bulunmadığını söyledi.
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin ise Fed'in para politikası sıkılaşmasının enflasyon düşene kadar süreceğini ifade ederek, "Dolar çok güçlü ama bu şok edici değil. Ekonomimiz, bazı yabancı ekonomilerin daha zayıf göründüğü yerlerde gücünü korudu." değerlendirmesinde bulundu.
Makroekonomik veri tarafında, ABD'de cuma günü Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, ağustosta yüzde 0,6 artışla beklentileri aştı.
Enflasyonda yükselişin sürdüğüne işaret eden veriler ve Fed yetkililerinin "şahin" açıklamaları ile New York borsası cuma günü de satıcılı seyretti. Dow Jones ve S&P 500 endeksi yüzde 1,51, Nasdaq endeksi yüzde 1,71 değer kaybederken, endekslerin geçen haftaki kayıpları ortalama yüzde 2,8'i buldu. Dolar endeksi geçen hafta yüzde 0,8 değer kaybıyla 112,2'den kapanmasının ardından yeni haftanın başlangıcında yatay seyrediyor. ABD endeks vadeli kontratlar yeni güne de düşüşle başladı.
Avrupa
Avrupa tarafında cuma günü açıklanan verilere göre, eylülde yıllık enflasyon Avro Bölgesi'nde yüzde 10 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Bu gelişme sonrası Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) ekim ayı toplantısında politika faizini 75 baz puan artıracağı ve yıl sonunda yüzde 3'ün üzerine çıkaracağı fiyatlanmaya başladı. İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) faiz artırımına ilişkin beklentiler ise 100 baz puana yükseldi.
Bu gelişmeye karşın etkisini artıran tepki alımlarıyla cuma günü Avrupa borsalarında yükseliş yaşandı ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,16, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,51 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,18 değer kazandı. Endeksler geçen hafta genelinde ise yüzde 1'in üzerinde değer kaybetti.
Asya
Asya tarafında Çin ve Güney Kore piyasalarının resmi tatil dolayısıyla kapalı olmasıyla yeni haftanın düşük işlem hacmiyle başladığı görülüyor. Japonya'da bugün açıklanan verilere göre, imalat sanayi PMI eylülde 0,2 puanlık düşüşle 50,8'e gerilese de genişleme bölgesinde kalmaya devam etti. Ülkede büyük imalatçıların güvenini yansıtan Tankan endeksi de 3. çeyrekte 8'e gerileyerek beklentilerin altında kaldı.
Japon yenindeki zayıflama da devam ederken, dolar/yen paritesinin 145,2'yi test etmesinin ardından Japonya Maliye Bakanı Suzuki Şuniçi hükümetin sert döviz hareketlerini önlemek için "kararlı adımlar" atacağını söyledi. Yene son müdahalenin "spekülatörlere uyarı niteliğinde" olduğunu belirten Suniçi, olası istikrarsız yen hareketlerine karşı yeniden "kararlılığa" hazır olduklarını bildirdi.
Bu gelişmelerle Asya borsalarında karışık bir seyir izlenirken, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 artışla, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 ve Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 0,9 düşüşle seyrediyor.
Öte yandan OPEC+'nın bu hafta günlük petrol üretimini 1 milyon varil veya üzerinde kısabileceği haberlerinin ardından Brent petrolün varil fiyatı yüzde 3 değer kazanarak 87,6 dolara kadar yükseldi.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde, geçen hafta cuma günü yükseliş eğiminde hareket eden BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,05 artışla 3.179,99 puandan tamamladı. Endeks, geçen haftanın tamamında ise küresel çapta düşük seyreden risk iştahının etkisiyle yüzde 3,1 geriledi. Dolar/TL, geçen hafta yüzde 0,5 artışla 18,5020'den kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,5520'den işlem görüyor.
Analistler, yüksek enflasyon ve faiz ortamının küresel ekonomide toparlanmayı geciktireceği beklentilerinin güçlendiğini belirterek, bu durumun yatırımcı risk iştahının düşük seyretmesine neden olduğunu söyledi.
Piyasalarda dalgalanmanın bir müddet daha sürebileceğine işaret eden analistler, bugün veri gündeminde yurt içinde enflasyon, yurt dışında imalat sanayi PMI verilerinin öne çıktığını kaydetti.
Analistler, bugün ayrıca kapalı oturumda gerçekleştirilecek ve düzenli olarak yapılan Fed'in yönetim kurulu toplantısına dair olası açıklamaların da yatırımcıların odağında bulunduğunu ifade ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.100 puanın destek, 3.220 ve 3.250 seviyelerinin direnç olarak izleneceğini bildirdi.
Ekonomistler eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 3,53 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin beklentilerinin ortalamasına göre bir önceki ay yüzde 80,21 olan yıllık enflasyonun yüzde 84,26'ya yükseleceği hesaplanıyor.
4.3ºC
Ankara
