Dijitale yenilen, anında fotoğraf veren makinelere son yıllarda artan ilgi, ithalat rakamlarına da yansıdı. Türkiye'nin söz konusu fotoğraf makineleri ithalatı 5 yılda yaklaşık 20 katına çıkarken, geçen yıl ödenen tutar 2,2 milyon dolara ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere göre, dijital dönem öncesinin "gizemli kutusu" olarak da nitelenen şipşak fotoğraf makineleri, yeniden ilgiyi üzerinde toplamaya başladı. Fotoğraflarını sosyal medyada beğenme olanağı bulunmasa da anıları saklama imkanı sunan şipşak fotoğraf makinelerine ilgi, hem nostaljik hem de eğlence gibi gerekçelerle son dönemde arttı. Bu ilgi, Türkiye'nin ithalat rakamlarına da yansıdı.
Söz konusu makinelerin ithalat miktarı son 5 yılda yaklaşık 20 katına çıkarak, 2 bin 335'ten 49 bin 922'e yükseldi. Eskiye özlem duyanların da tercih ettiği makinelerin ithalatı için geçen yıl yaklaşık 2,2 milyon dolar harcandı. Bu rakam 2012'de 113 bin dolar seviyesinde bulunuyordu.
"Değerli bir hediyedir"
İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (İFSAK) Yönetim Kurulu Üyesi ve Fotoğraf Sanatçısı Altan Bal, “şipşak” olarak da adlandırılan, anında fotoğraf veren makinelerinin ilk örneklerinin 1960’lı yıllarda görüldüğünü söyledi. Diğer elektronik görüntü kaydediciler gibi neredeyse sınırsız ve hızlı çekimler yapamadığı için insanların fotoğraf çekerken doğru karar vermesinin önemini vurgulayan Bal, “Düşünmeden fotoğraf çekmek yerine daha çok düşünüp çekim yapmak, karar verme yeteneğinin gelişmesini sağlar. Diğer sanat eserlerinde olduğu gibi sizin de fotoğrafınızın bir eşi daha yoktur ve olamayacaktır. Size özeldir. Değerli bir hediyedir.” dedi.
Bal, dijital dünyada her şeyin bir ekrana bağlı olmasının pratik olsa da bıktırıcı bir düzeye geldiğinin altını çizerek, söz konusu makinelerin fotoğrafçıyı etken bir konuma sokan mekanik bir süreç vadetmesinin birçok fotoğrafsevere çekici geldiğini anlattı.
Fotoğraf çekmek ve paylaşmak çok kolaylaşsa da basılmış fotoğrafa ulaşmanın zor olduğuna değinen Bal, “Aslında bir işe yaramasa da makineden çıkan fotoğrafı görüntü oluşana kadar sallamak, belki de fotoğrafçının kendini önemli hissetmesine sebep olmaktadır.” diye konuştu.
Nostalji ve eğlence bir arada
Fujifilm Fotoğraf Baskı Ürünleri Grup Müdürü Ünsal Akgün de söz konusu makinelerin son yıllarda popüler olmasındaki en büyük etkenin gelişen teknolojiyle dijitalleşen günlük yaşama farklı bir renk katarak, kullanıcıları anında gerçek fotoğrafla buluşturması olduğunu aktardı.
Makinelerin çeşitliliğiyle her yaşa hitap ettiğine işaret eden Akgün, “Bu ürünler, orta yaş ve üstü için nostaljik popüler bir ürünken, gençler arasında da eğlenceli ve sosyal bir ürün olarak tüm ilgileri üzerinde topluyor.” diye konuştu.
Çekilen fotoğrafların termal teknolojiyle değil, konvansiyonel kimyasal fotoğraf baskı tekniğiyle elde edilmesinin, fotoğrafların saklama ömrünü uzattığını kaydeden Akgün, bu makinelerin fotoğraf kültürüne büyük katkıda bulunduğunu söyledi.
TÜİK verilerine göre söz konusu makinelerin 2012-2015 dönemi ithalatı şöyle:
Anında fotoğraf veren makineler ithalatı
Yıllar İthalat tutarı (dolar) İthalat (adet)
2012 113.149 2.335
2013 39.184 557
2014 324.665 6.458
2015 951.173 21.423
2016 2.198.450 49.922