Tarım, gıda ve içecek sektöründen 14,63 milyar dolarlık ihracat

Türkiye Gıda Dernekler Federasyonu'ndan (TGDF) yapılan açıklamaya göre, Genel Ticaret Sistemi'ne (GTS) göre yayınlanan dış ticaret verilerine göre, ihracat bu yılın 9 ayında 2019'un aynı dönemine kıyasla yüzde 6,3, ithalat da yüzde 1,4 artış kaydetti.

Yılın ilk 6 ayında ithalat önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,6 artmıştı. Bu da 2020'nin ilk yarısına kıyasla ilerleyen dönemde ithalatın yavaşladığını gösterdi.

Aylık ihracat 1,86 milyar dolara yükseldi

Aylık bazda bakıldığında, eylülde ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,9 düşerek 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aylık ihracat ise yüzde 5,7 artarak 1,86 milyar dolara yükseldi.

Ağustosta ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,4 artarak 0,97 milyar dolar olmuştu. Aylık ihracat ise yüzde 11,5 artarak 1,4 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.

Dış ticaret dengesinde geçen yıla göre önemli artış

Bu yılın 9 ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,8 artarak 2,89 milyar dolara yükseldi. 2020'nin 7 ayında ise sektörün dış ticaret dengesi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11,6 artarak 2,11 milyar dolara yükselmişti. Dış ticaret dengesinin yıl içerisinde giderek artması olumlu değerlendirildi.

İhracat birim değeri, 9 ayda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5 artarak 1.029 dolar/ton olurken, ithalat birim değeri yüzde 0,8'lik yükselişle 485 dolar/ton olarak gerçekleşti.

Dış ticarette en yüksek hacimli ürünler

Bu yılın ocak-eylül döneminde öne çıkan ürünler sırasıyla fındık içi, un ve makarna olurken, bu ürünler toplam ihracatın yüzde 14,6'sını oluşturdu. En çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla buğday, soya fasulyesi ve ayçiçeği yağı oldu. Söz konusu 3 ürün, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 23'ünü oluşturdu.

Eylülde en çok ihraç edilen ürünler fındık içi, buğday unu ve makarna olarak sıralanırken, en çok ithal edilen ürünler buğday, palm yağı ve diğer hazır gıdalar olarak kayıtlara geçti.

En çok ihracat yapan sektörler

Sert kabuklu meyveler, yaş meyve, şeker ve şekerli mamuller, bitkisel yağ ve kuru meyve/sebze, bu yılın 9 ayında en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 42,5'i söz konusu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.

Hayvan yemi, bitkisel yağ, un, nişasta ve kakao-çikolata ise söz konusu dönemde en çok ithalat yapan sektörler olarak kayıtlara geçti. Toplam ithalatın yüzde 64,8'i söz konusu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Hayvan yemi, 2,81 milyar dolarlık hacim ile toplam ithalatın yüzde 23,9'unu oluşturdu.

İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler

Ocak-Eylül 2020'de geçen yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla artıran sektörler 284 milyon dolarlık artış ile yaş meyve ve 237 milyon dolarlık artış ile bitkisel yağ olurken, bu sektörleri 211 milyon dolar ile sert kabuklu meyveler, 122 milyon dolar ile makarna ve 120 milyon dolar ile baklagil sektörleri izledi.

İhracatın en çok gerilediği sektörler ise 70 milyon dolarlık düşüş ile un, 55 milyon dolar ile yumurtacılık, 42 milyon dolar ile süt ve süt ürünleri, 40 milyon dolar ile kuru meyve/sebze ve 37 milyon dolar ile hayvan yemi olarak belirlendi.

Yılın 9 ayında ithalatı en çok artan sektörler; 154 milyon dolarlık artış ile bitkisel yağ, 146 milyon dolarlık artış ile baklagil, 56 milyon dolarlık artış ile kakao ve çikolata, 47 milyon dolarlık artışla makarna ve 46 milyon dolarlık artışla şeker ve şekerli mamuller sektörleri oldu. 9 ayda baklagil sektörünün ithalatı yüzde 59,1 artış gösterdi.

İthalatın en çok düştüğü sektörler; 262 milyon dolarlık düşüş ile canlı hayvan ticareti sektörü, 96 milyon dolar ile nişasta, 81 milyon dolar ile hayvan yemi, 78 milyon dolar ile tütün ve mamulleri ve 66 milyon dolar ile sebze olarak kayıtlara geçti. Hayvan ticareti sektörü ithalatındaki 262 milyon dolarlık gerileme, ülke ekonomisi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

9 aylık dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde, en çok ihracat yapılan ilk 3 ülke; 2 milyar 71 milyon dolar ile Irak, 1 miyar 196 milyon dolar ile Almanya ve 849 milyon dolar ile Rusya olarak belirlendi. Söz konusu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 28,1'ini oluşturdu.

Ülkelere göre en çok ihraç edilen ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle, Almanya için ambalajlı fındık, fındık içi ve kiraz, Rusya için de şeftali, palm yağı ve kiraz oldu.

Yılın 9 ayında en fazla ithalat yapılan ülkeler 2 milyar 223 milyon dolar ile Rusya, 1 miyar 125 milyon dolar ile Brezilya ve 694 milyon dolar ile ABD olarak kayıtlara geçti. Rusya, Brezilya ve ABD'den yapılan ithalat toplam ithalatın yüzde 34,4'ünü oluşturdu.

Rusya'dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ayçiçeği yağı ve ayçiçeği olurken, Brezilya'dan yapılan ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün, ABD'den yapılan ithalatta ise etilen glikol, DDGS (kurutulmuş damıtık tahıl ve çözünür maddeleri) ve badem içi ürünleri öne çıktı.