Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan 2020 yılına ilişkin Tüketici Profili ve Bilinç Düzeyi Araştırması'nda, COVID-19'un tüketici alışkanlıklarına etkisi konusunda özel bir bölüm hazırlandı.
COVID-19 dönemindeki bazı tüketim davranışlarını, bilgi ve bilinç düzeyleri ile sosyoekonomik ve demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorular da tüketicilere soruldu.
Araştırmaya göre, salgın dönemine, eve kapanma, sosyal aktivitelerin sınırlandırılması, seyahat yasakları, eğitimin uzaktan yapılan platformlara dönmesi gibi çeşitli uygulamalar damga vurdu.
Salgın döneminde yaşanan bu değişimlerin tüketicilerin ekonomik performansı üzerindeki etkisi dikkati çekerken özellikle çalışma durumu, gelir elde etme ve kullanma, borçlanma ve tasarruf davranışları etkilendi. Katılımcılara COVID-19 salgını sürecinde harcamalarındaki değişiklik sorulduğunda ise araştırmaya katılanların yüzde 16'sı harcamalarında bir artış olduğunu, yüzde 36,9'u azalma gerçekleştiğini, yüzde 47,1'i harcamalarının sabit kaldığını bildirdi.
Salgında dışarıdan yemek alma azaldı
Tüketicilerin COVID-19 salgını döneminde harcamalarındaki en çok artışın yüzde 39,6 ile gıda ürünlerinde, yüzde 34 ile temizlik ürünlerinde yüzde 31,2 ile vergi, su, elektrik, doğal gaz gibi fatura ödemelerinde olduğu görüldü. Azalan harcama kalemlerinin ise yüzde 29,7 ile dışarıdan yemek servisi, yüzde 26,9 ile giyim/ayakkabı/çanta ve yüzde 24,6 ile eğlence olduğu belirlendi.
Bu durum, COVID-19 yasakları kapsamında hayatının çoğunu evlerinde geçiren tüketicilerin ev içi aktivitelere yönelmesi olarak değerlendirildi.
Tüketiciler indirim marketlerine yöneldi
Araştırma kapsamındaki tüketicilere COVID-19 sürecinde alışveriş yaptıkları yerlerin değişip değişmediği soruldu. Katılımcıların yaklaşık yüzde 40'ı salgın döneminde alışveriş yaptığı mekanların farklılaştığını bildirdi. Bu gruptaki tüketiciler, indirim marketlerine (yüzde 32,7) ve AVM dışı mağazalara (yüzde 31,9) yöneldiğini ifade etti. Salgın nedeniyle maske, mesafe koşullarının çok fazla kontrol edilemediği semt pazarlarından alışverişin azaldığı, toptan marketlerden alışverişin ise arttığı belirlendi.
Katılımcıların COVID-19 sürecinde satın alıp sorun yaşadıkları hizmetler, yüzde 40,3 ile ulaşım, yüzde 32,6 ile eğitim, yüzde 32,2 ile konaklama ve yüzde 25,6 ile turizm/seyahat olarak sıralandı.
Salgında televizyon izleme süresi arttı
Tüketicilerin yüzde 12,7'si COVID-19 salgını öncesinde düzenli olarak tatile gittiklerini belirtti.
Bir önceki araştırma sonuçlarıyla kıyaslandığında tüketicilerin televizyon izleme süresi 1 saatten 2-4 saate çıkarken bu sürenin salgın döneminin koşulları gereği arttığı tespiti yapıldı. Televizyon izleme süresindeki artış, COVID-19 döneminde evlerin, işin, çalışmanın, eğitimin, eğlencenin, haberin merkezi halini alması ve dış dünyayla ilişkinin, iletişim teknolojileriyle ve en çok da televizyon aracılığıyla sağlanmasıyla açıklandı.
Tüketiciler tarafından en fazla izlendiği belirtilen ilk 3 televizyon programı yüzde 71,9 ile film ve dizi, yüzde 64,4 ile haber programları, yüzde 45,4 ile belgeseller oldu. Spor programları ise yüzde 17,6 izlenme oranıyla 4'üncü sırada yer aldı.
3.9ºC
Ankara
