Türkiye, geçen yıl Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat rakamına ulaşırken, Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) onaylanan 30 uluslararası anlaşmayla yeni rekorlar için de altyapı hazırlandı. Üç kıtadan ülkelerle imzalanan anlaşmaların onaylanmasıyla ticaretten savunmaya, teknolojiden ulaştırmaya kadar birçok alanda ekonomik iş birliklerinin önü açıldı.
Derlenen bilgilere göre, TBMM'de geçen yıl 19 ülke ve 2 uluslararası örgütle imzalanmış anlaşmaların onaylanmasına ilişkin 30 tasarı kanunlaştırıldı. Çoğunluğu Afrika olmak üzere, Avrupa ve Asya'dan ülkelerle yapılan anlaşmaların büyük kısmını ticaretten savunmaya, teknolojiden ulaştırmaya kadar farklı sektörlerde ekonomik iş birlikleri oluşturdu.
Onaylanan anlaşmalarda ticaretin artırılması, yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması, ithalat ve ihracatı hızlandırmaya yönelik önlemlerin alınması, çifte vergilendirmeyi önleme, vergi kaçakçılığını engelleme, savunma sanayisi ve bilimsel iş birliğini geliştirme, teknoloji bankası kurulması, yolcu ve eşyanın kara yoluyla uluslararası taşınması, deniz ve hava ulaştırma ile gümrük konularında karşılıklı yardımlaşma gibi konular yer aldı.
Çıkarılan kanunların bazılarını ülkelerle askeri, güvenlik, göç, eğitim, kültür, stratejik ortaklık ve dostluk alanlarındaki anlaşmalar, bazılarını da Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) gibi teşkilatlarla mutabakatlar oluşturdu.
Çin ve Katar ile yeni iş birlikleri yolda
Yasalardan ikisiyle Çin ile imzalanan anlaşmalar onaylandı. Yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasını kapsayan anlaşmalarla, Türkiye ve Çin arasında 26 milyar doları bulan ticaret hacminin, kısa sürede 50 milyar doları geçmesini sağlayacak sürecin de önü açılıyor. Ticari ilişkilerin yanında diğer alanlarda da görüşmeler yapan iki ülke, karşılıklı kültür merkezlerinin kurulması dahil, çeşitli konularda iş birliğini artırmayı hedefliyor.
Türkiye ve Katar arasında ekonomiden diplomasiye, eğitimden sağlığa kadar her alanda sıcak ilişkiler sürerken, geçen yıl imzalanan 3 anlaşmayla iş birliği pekiştirildi. Katar ile gelir üzerinden alınan vergilerde çifte vergilendirmeyi önleme ve vergi kaçakçılığına engel olma, deniz taşımacılığı ve eğitim alanında iş birliği anlaşması imzalayan Türkiye, 1,7 milyar doları bulan ticaret hacminin atılacak yeni adım ve kurulacak bağlantılarla artırılmasını amaçlıyor.
Yeni anlaşmaların devreye girdiği ülkelerden biri de Bosna-Hersek. Ülkenin Bakanlar Konseyi ile geçen yıl bilim ve teknolojide iş birliği, yolcu ve eşyanın kara yoluyla uluslararası taşınmasına ilişkin anlaşmaları imzalayan Türkiye, 800 milyon dolara dayanan ticaret hacmini kısa sürede 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Balkan ülkeleriyle güçlü ilişkilerine yüksek ticaret hacmini eklemeyi öngören Türkiye, geçen yıl Karadağ ile imzalanan gümrük konularında karşılıklı yardım anlaşmasıyla da ticarette yeni kapılar aralanmasının önünü açtı.
Afrika ülkeleriyle savunma sanayisi iş birliği anlaşmaları
Türkiye, sadece yakın coğrafyadaki ülkelerle değil, uzak bölgelerdeki ülkelerle de iş birliği anlaşmaları imzalayarak, yeni pazarlarla ilişkilerini güçlendirme adımları attı. Bu anlaşmalarda savunma sanayisi öne çıktı. 15 yıl önce savunma sanayisindeki yerlilik oranı yüzde 20'ler seviyesinde olan Türkiye, yerli ve milli atılımla bu oranı yüzde 65'in üzerine çıkarmıştı. Geliştirdiği savunma sanayisi ürünlerini yurt dışına da satmaya başlayan Türkiye, bu konuda imzaladığı anlaşmalarla ticaret ağını genişletti. Bu kapsamda, Nijer, Cibuti ve Ruanda ile imzalanan iş birliği anlaşmaları Meclisten onay aldı.
Bangladeş ile imzalanan "Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması" ile 1,1 milyar dolar düzeyindeki iki ülke ticaret hacminin 2020 sonuna kadar 2 milyar dolara ulaşması hedefinde de yol alınacak.
Haritada birçok kişinin yerini bulmakta zorlanacağı ülkelerle iş birliği anlaşmaları geçen yıl Meclis gündemine geldi. Namibya ile ilişkilere yeni bir boyut getirecek ticaret ve ekonomik iş birliğianlaşması, yeni pazar arayışlarında önemli adımlardan biri olarak dikkati çekti.
Uluslararası teşkilatlarla ekonomik anlaşmalar
Ülkelerle yapılan anlaşmaların yanı sıra uluslararası teşkilatlarla varılan mutabakatlar da Meclis gündemine geldi. Geçen yıl onaylanan anlaşmalar arasında BM ile yapılan iş birliği de yer aldı. Türkiye ve BM arasında, sayıları 47'yi bulan "En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) İçin Teknoloji Bankası Kurulması"na yönelik anlaşmayla söz konusu ülkelerin bilim, teknoloji ve inovasyon alanlarındaki kapasitelerini güçlendirme yönündeki küresel çabaların geliştirilmesi hedeflendi. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Teknokent tesislerinde kurulması kararlaştırılan teknoloji bankasının, ileri teknolojilere sahip ürün geliştirmeyi, uluslararası platformlarda faaliyet göstermeyi ve yabancı ortaklıklar kurarak Ar-Ge çalışmalarını uluslararası pazarlara taşımayı hedefleyen girişimcilere katkı sağlaması planlanıyor.
Türkiye, BM ile afet ve acil durum halinde yardım sevkiyatının ve yardım personeline ait eşyanın ithalat ve ihracatını hızlandırmaya yönelik önlemlerin alınmasına ilişkin anlaşmanın yanında, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ile ev sahibi ülke anlaşmasına da imza atarak iş birliklerini güçlendirdi.
Söz konusu anlaşmalarla bir yandan dünyanın dört bir yanındaki ülkelerle bağını güçlendiren Türkiye, diğer yandan da ticari iş birlikleriyle ihracatta yeni rekorların kapısını aralamış oldu.
Kaynak: AA
3.6ºC
Ankara
