Türkiye, halihazırda 4 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisiyle denizlerde yürüttüğü petrol ve doğal gaz arama ve sondaj faaliyetlerini filoya ekleyeceği 7'nci gemi ile daha da ileri seviyeye taşımaya hazırlanıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Türkiye sularında hizmet verecek yeni bir doğal gaz gemisi alındığını duyurmasının ardından gözler Türkiye'nin denizlerdeki enerji filosuna çevrildi.
Erdoğan, 21 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Sakarya Gaz Sahası'ndaki gaz üretiminde kullanılacak yeni bir doğal gaz gemisi alındığını, söz konusu yüzer gaz işletme platformu gemisinin Türkiye'ye gelmek üzere gelecek hafta yola çıkacağını dile getirdi.
2 ay sonra Türkiye'de olacak
Erdoğan, aynı açıklamada, 300 metre boyunda 58 metre genişliğindeki geminin yaklaşık 2 ay sonra Türkiye'de olacağını müjdeledi. Faaliyete geçtiğinde 5 milyon hane halkına yetecek kadar doğal gazı üretecek bu platformun bir üs gibi Karadeniz'de 15-20 yıl hizmet vermesi planlanıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da Kasım 2023'te yaptığı açıklamada, filoya denizde konumlanarak üretim yapabilecek yüzer üretim, depolama ve tahliye (FPSO) gemisinin eklenmesinin planlandığını duyurmuştu.
Bayraktar, "Dünyada fazla olmayan ama önümüzdeki süreçte FPSO dediğimiz, platform yerine denizin ortasında lokasyon üzerinde konumlandıracağımız bir gemiyi filomuza katıyoruz." ifadesini kullanmıştı.
Filoda 4 sondaj, 2 sismik araştırma gemisi var
Enerjide bağımsızlık hedefine emin adımlarla ilerleyen Türkiye, kendi karasularında 4 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisiyle çalışmalarını sürdürüyor.
Türkiye'nin denizlerde doğal gaz ve petrol arama çalışmalarına yönelik sismik ve sondaj faaliyetleri için kurduğu enerji filosunda Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han sondaj gemileri ile Barbaros Hayrettin Paşa ve MTA Oruç Reis sismik arama gemileri olmak üzere toplam 6 gemi bulunuyor.
Sismik gemiler
Deniz araştırma, arama ve işletme ruhsat alanlarında sismik veri toplama projeleri sürdüren Türkiye, bu çalışmaları önceleri hizmet alımı şeklinde yürütürken, 2012'nin sonunda Türkiye'nin ilk sismik arama gemisi olarak devreye giren Barbaros Hayreddin Paşa sayesinde ülkede yerli envanter oluşturulmaya başlandı.
31 Aralık 2012'de satın alınan Barbaros Hayreddin Paşa gemisi, denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebiliyor, iki ve üç boyutlu sismik veri toplayabiliyor. Brüt 4 bin 711 ton ağırlığındaki gemi, yön ve pozisyon tayinini uydu haberleşmesiyle otomatik olarak yapabiliyor. Uzunluğu 84, genişliği 21,6 metre olan gemide bir helikopter pisti bulunuyor.
Barbaros Hayreddin Paşa gemisi şu an Kastamonu açıklarındaki İnebolu Limanı'nda göreve hazır şekilde bekliyor.
Diğer sismik araştırma gemisi MTA Oruç Reis'in inşasına ise 2012'de tamamen yerli imkanlarla başlandı. İleri teknoloji ürünü birçok bilimsel ve teknik ekipmanla donatılan gemi, 2017 yılı ağustos ayı içinde operasyon test, eğitim ve tecrübe faaliyetlerine başladı.
Açık denizlerde iki ve üç boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede modern sevk ve manevra sistemleriyle donatılan MTA Oruç Reis gemisiyle, petrol ve doğal gaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi bağlamında kıta sahanlığı gibi stratejik öneme sahip bilimsel araştırmalar da etkin bir şekilde icra edilebiliyor.
MTA Oruç Reis ile deniz tabanından itibaren 15 bin metre derinlikteki jeolojik yapılar görüntülenebiliyor. Modern uzaktan kumandalı su altı aracıyla 1500 metre su derinliğindeki deniz tabanı ayrıntılı olarak izlenebiliyor, deniz suyundan ve tabanından numune alınarak ölçüm ve analizler anında yapılabiliyor.
Boyu 87, genişliği 23 metre olan gemide değişik açılarda aktif 35 kamera bulunuyor.
Zonguldak açıklarındaki Filyos Limanı'nda bulunan MTA Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, destek gemileriyle eylül sonunda Somali'ye gitmeye hazırlanıyor.
.jpg)
Sondaj gemileri
Türkiye'nin ilk milli sondaj gemisi olan Fatih, 2017'de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katıldı. Fatih, İstanbul'un fethinin 567. yıl dönümü 29 Mayıs 2020'de Karadeniz'deki ilk milli sondajı gerçekleştirmek üzere Haydarpaşa Limanı'ndan uğurlandı. Fatih, 20 Temmuz 2020'de Zonguldak açıklarındaki ilk olarak Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500 - 4 bin metre derinlik hedefiyle Karadeniz'deki ilk milli derin deniz sondajına başladı.
Güney Kore'de 2011'de inşa edilerek denize indirilen Fatih sondaj gemisi, 6. nesil teknolojiyle çalışmalarını sürdürüyor. Gemi, 229 metre uzunluğunda, 36 metre genişliğinde ve 51 bin 283 groston ağırlığa sahip. Fatih'in 12 bin 200 metre derinlikte ve çok yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabilme kabiliyeti bulunuyor.
İki kulesinin toplam yük kaldırma kapasitesi 1750 ton olan Fatih, aktif konumlandırma sistemi sayesinde 6 metre yükseklikteki dalga boyunda bile sabit kalarak operasyonlarını sürdürebiliyor.
Fatih'le Karadeniz'de yapılan Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfi, aynı zamanda 2020'de denizlerdeki en büyük keşif olarak kayıtlara geçti. Fatih, 23 Mayıs 2024'te Karadeniz'deki Göktepe-2 kuyusunda başladığı sondaj çalışmalarına devam ediyor.
Yavuz sondaj gemisi
Yavuz sondaj gemisi 2011'de yapımının tamamlanmasının ardından Tanzanya, Kenya, Malezya ve Filipinler başta olmak üzere farklı ülkelerde görev aldı. Türkiye'nin ikinci sondaj gemisi Yavuz, TPAO tarafından 2018'de satın alınarak envantere katıldı.
Yaklaşık 230 metre uzunluğa ve 36 metre genişliğe sahip gemi, deniz seviyesinden yaklaşık 103 metre yükseklikte sondaj kulesine sahip. 12 bin 200 metre derinliğe kadar çok yüksek basınç altında dahi sondaj yapabilen gemi, dinamik pozisyonlama sistemiyle 6 metreye ulaşan dalgalarda sondaja devam edebiliyor. Yavuz gemisi çift kuleli tasarımla hem asıl hem yardımcı işlerin yapılabildiği eş zamanlı operasyona imkan sağlıyor.
Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz'da spor ve sinema salonu, dinlenme odaları bulunuyor. Gemide tam zamanlı bir doktorun görev aldığı 4 yataklı mini bir hastane de yer alıyor. Elektrik ihtiyacını 42 megavat kapasiteli dizel jeneratörlerden karşılayan Yavuz'un 7,5 milyon litre yakıt kapasitesi bulunuyor.
Yavuz sondaj gemisi, Karadeniz'de doğal gaz arama çalışmalarını sürdürüyor.
Kanuni sondaj gemisi
Türkiye'nin üçüncü sondaj gemisi olan Kanuni, 2020 başında filoya dahil oldu. 2012'de inşa edilen gemi 227 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip. Mart 2020'de Taşucu Limanı'na ulaşan gemi, bakım, güncelleme ve reaktivasyon işlemlerinin ardından 13 Ekim 2020'de Taşucu'ndan ayrıldı.
19 Ekim 2020'de Haydarpaşa Limanı'na ulaşan Kanuni, 13 Kasım 2020'de Haydarpaşa Limanı'ndan Karadeniz'e doğru yola çıktı. Kanuni, Filyos Limanı'ndaki kule montajı, deniz seyir testi, sondaj ekipmanlarının montajı ve kuyu dibi emniyet sistemi bakım işlerinin tamamlanmasının ardından Sakarya Gaz Sahası'ndaki görevine başladı.
Kanuni sondaj gemisi, ilk görevi için 5 Mayıs 2021'de Karadeniz'e açıldı. İlk sondajını Sakarya Gaz Sahası'nda yapan gemi, Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini gerçekleştirdi.
Kanuni, Karadeniz'de doğal gaz arama çalışmalarına devam ediyor.
Abdülhamid Han sondaj gemisi
Abdülhamid Han sondaj gemisi 2022 yılında Türkiye'nin filosuna katılan dördüncü gemi oldu.
TPAO tarafından Kasım 2021'de 180 milyon dolara satın alınan gemi, Güney Koreli Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering firması tarafından "Cobalt Explorer" adıyla Okpo Tersanesi'nde inşa edildi. Güney Kore'deki Okpo Limanı'ndan 7 Mart 2022'de yola çıkan gemi, Mayıs 2022'de Mersin'in Taşucu Limanı'na ulaştı. Yedinci nesil üstün teknolojiye sahip 238 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde olan geminin kule yüksekliği 104 metre.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Haziran 2022'de geminin adının "Abdülhamid Han" olarak belirlendiğini açıkladı.
Aktif konumlandırma sistemi bulunan 200 mürettebat kapasiteli gemi, kontroller ve boyama çalışması gibi sondaja hazırlık süreci için yaklaşık 2 ay limanda kaldı. 12 bin 200 metre derinlikte sondaj yapabilen gemi, teknik donanımı ve fiziki özellikleriyle filonun "en güçlüsü" olarak görev yapıyor.
Gemi, 9 Ağustos 2022'de limanda düzenlenen uğurlama töreni ile Yörükler-1 Kuyusu'na sondaj için gönderilmiş ve 17 Ağustos 2022'de ilk sondajını gerçekleştirmişti.
11.3ºC
Ankara
