Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan "2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı"nın onaylanmasına ilişkin karar Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Programa göre, 2019'da ihracatın yüzde 7,1 artarak 182 milyar dolara ve ithalatın yüzde 3,4 artarak 244 milyar dolara ulaşması ve böylece dış ticaret açığının 62 milyar dolara gerilemesi öngörülüyor.
İhracat ve ithalat fiyatlarının 2019'da yüzde 1 artması beklenirken, ihracat ve ithalatın reel olarak sırasıyla yüzde 6,1 ve yüzde 2,4 oranında artacağı tahmin ediliyor.
Önümüzdeki yıl seyahat gelirlerinin 34 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi, hizmetler dengesinin ise 33,4 milyar dolar fazla vermesi bekleniyor.
Bu çerçevede, cari işlemler açığının 2019 yılında 26 milyar dolar seviyesine gerilemesi, böylece cari işlemler açığının gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranının yüzde 3,3 seviyesinde gerçekleşmesi tahmin ediliyor.
Enflasyon için eş güdüm
Programa göre, para politikası, finansal istikrarı da gözetecek şekilde enflasyon hedeflemesi çerçevesinde yürütülerek maliye politikasıyla eş güdüm güçlendirilecek. Alınacak tedbirlerle tüketici enflasyonunun 2019 yılı sonunda yüzde 15,9 oranına indirilmesi hedefleniyor.
Vergi gelirlerinde beklenen GSYH'ya oranla 0,2 puanlık artışa karşın, genel devlet gelirlerinin 2019'da bir önceki yıla göre 0,6 puan azalması ve yüzde 32,1 olması bekleniyor. Genel devlet harcamalarının ise bir önceki yıla kıyasla GSYH'ya oranla 1,5 puan azalacağı ve yüzde 33,6 olacağı öngörülüyor.
Bu dönemde özellikle faiz giderlerindeki artışın etkisiyle transfer harcamalarının 0,5 puan artacağı, tasarruf tedbirlerinin de etkisiyle yatırım harcamalarının 1,3 puan, cari harcamaların ise 0,7 puan azalacağı bekleniyor.
Bu kapsamda GSYH'ya oranla genel devlet açığının 2019 yılında 0,9 puanlık bir düşüşle yüzde 1,5'e gerilemesi, genel devlet faiz dışı dengesinin 1,5 puanlık bir iyileşmeyle yüzde 1,3 fazla vermesi, program tanımlı genel devlet açığının ise yüzde 0,2 olması bekleniyor.
Önümüzdeki yıl kamu kesimi borçlanma gereğinin GSYH'ya oranla bir önceki yıla göre 1,2 puan azalarak yüzde 1,5 seviyesinde gerçekleşmesi, program tanımlı kamu kesimi açığının ise 1,9 puanlık bir iyileşmeyle yüzde 0,2'ye gerilemesi öngörülüyor.
Personel giderlerinde enflasyon dikkate alındı
Toplam personel giderleri de 2019'da genel maaş ve ücret artış oranının toplu sözleşmede tespit edildiği üzere ocak ve temmuz aylarında, sırasıyla, yüzde 4 ve yüzde 5 olarak uygulanacağı dikkate alınarak belirlendi. Bununla birlikte, 2018 yılının ikinci döneminde ve 2019 yılı ilk altı aylık dönemindeki enflasyonun bu dönemlerdeki maaş artışının üzerinde olması durumunda yapılacak enflasyon farkı artışları dikkate alındı. Bu çerçevede, personel giderleri, sosyal güvenlik kuruluşlarına devlet primi giderleri ile personele ilişkin yedek ödeneğin toplamından oluşan personel harcamalarının 293,7 milyar lira olması, bu tutarın GSYH'ya oranının ise yüzde 6,6'ya yükselmesi bekleniyor.
2019 yılı mal ve hizmet alım giderlerinin GSYH'ya oranla bir önceki yıl gerçekleşme tahminine göre 0,3 puan azalarak yüzde 1,5 olması öngörülüyor. Söz konusu düşüşte, kurumların cari harcamalarına yönelik tasarruf politikası uygulaması ile daha önce hizmet alımı yapılan alanlarda çalışan taşeron personelin kadroya geçirilmesi etkili oldu.
Yerel yönetimlere kaynak
2019 yılında vergilerden pay olarak yerel yönetimlere ve fonlara 114,3 milyar lira kaynak ayrıldı.
Büyümenin desteklenmesi kapsamında, ihracatın, turizmin ve diğer üretken sektörlerin teşvik edilmesine ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına odaklanan faaliyet ve projelere yönelik transferlere devam edilecek.
Sermaye transferlerinin GSYH'ya oranının, 2019 yılında, 2018 yılı gerçekleşme tahminine göre 0,2 puan azalarak yüzde 0,2 olarak gerçekleşeceği öngörülüyor.
Bu kapsamda, KÖYDES için 1,5 milyar lira, SUKAP için 0,8 milyar lira, SODES için 166 milyon lira, kalkınma ajansları için 332 milyon lira ödenek ayrıldı. Ayrıca, TÜBİTAK Ar-Ge projeleri için 1,1 milyar lira kaynak tahsis edildi. TCDD hızlı tren yatırımlarının finansmanı için 3,5 milyar lira ayrıldı.
Kredi Garanti Fonuna ise 3,9 milyar lira kaynak tahsis edildi.
Borçlanma faizlerinde görülen artış ve döviz kuru gelişmelerine bağlı olarak 2019 yılında faiz giderlerinin önceki yıla göre 0,6 puan artarak GSYH'ya oranla yüzde 2,6 düzeyinde olması bekleniyor.
Özelleştirmeden 10 milyar lira
Önümüzdeki yıl Özelleştirme Fonu'nun 10 milyar lira tutarında özelleştirme geliri elde etmesi bekleniyor.
Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) , verimlilikleri artacak ve kamu maliyesine yükleri azalacak şekilde yeniden yapılandırılacak.
Özelleştirme portföyünde izlenen kuruluşlar ile KİT'lerin 201 milyon lira finansman açığı vermesi programlandı.
KİT'lerin 2019'da yeni stratejik plan dönemleri de başlayacak, bu kapsamda hazırlık çalışmaları devam edecek.
Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) 2,5 milyon ton buğday ve 0,5 milyon ton mısır, TÜRKŞEKER'in 5,2 milyon ton şeker pancarı alımı yapması öngörüldü.
Kaynak: AA
4.2ºC
Ankara
