Türkiye Cumhuriyeti, uzun süren savaşlar ve Milli Mücadele sonrasında bağımsızlığını kazansa da ekonomik olarak neredeyse sıfırdan yola çıkmıştı. Ancak 100’üncü yılında trilyon dolarlık bir ekonomi olma hedefini gerçekleştirdi.
2022’de 905,8 milyar dolarlık milli gelirle dünyanın en büyük 19’uncu ekonomisi olan Türkiye, tahminlere göre 2023 sonunda 1 trilyon 154 miyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacak ve 17’inci sıraya yükselecek.
Yerli malı yurdun malı
Yüz yıllık bu süreçte en çok önemsenen konu ‘yerli üretim’ oldu. Dışa bağımlılığın ekonomik olarak da bitirilmesi ihtiyacından kaynaklı olarak, yerli üretim teşvik edildi.
Özellikle 1. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan ekonomik tablo, tüm ülkelerde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde ve sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’nde de yerli üretimin önemini ortaya çıkarmıştı.
1923 yılında toplanan İzmir İktisat Kongresi’nde de “bağımsızlık” için yerli üretimin teşvik edilmesi gerektiği gerçeği kabul edildi. 1946 yılından itibaren ise 12-18 Aralık, 'Yerli Malı Haftası' olarak kutlanmaya başlandı. 1983 yılında haftanın adı ‘Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası’ olarak değiştirildi. Haftanın özellikle ilkokuldan başlayarak öğrenciler tarafından bilinçli kutlanması amaçlandı çünkü yerli malının öneminin en çok yeni nesillere anlatılması gerekiyordu. Bu amaçla şiirler yazıldı, piyesler sahnelendi.
Otomobilden beyaz eşyaya birçok ürünün yerli alternatifi mevcut
Türkiye önce ‘kendi kendine yetebilen ülkeler’ arasına girdi sonra da küresel ekonominin en fazla üretim yapan ülkelerinden biri haline geldi.
Ekim 2023 itibarıyla Türkiye’nin ihracatı 22,9 milyar dolara ulaştı. İthalat ise 29,6 milyar dolar seviyesinde ancak bunun önemli bir bölümünü ‘petrol, doğalgaz’ gibi kaynaklar oluşturuyor. Geçmişte ağırlıklı olarak tarım ürünleri üreten Türkiye, bugün elektrikli otomobilden uçağa, otomotivden beyaz eşyaya kadar neredeyse her şeyi üretebilen bir ülke haline geldi. Tüketiciler açısından da ihtiyaç duyulan tüm ürünlerin yerli üretim alternatifi bulunuyor.
Logo da zaman içinde değişti
Yerli üretimi teşvik etmek ve ürünlerin Türkiye’de üretildiğini belirtmek için zaman içinde logolar da yapıldı. ‘Türk Malı (Made in Turkey)’ logosu uzun yıllar kullanıldı.
2014 yılında Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından, ‘Türk Malı’ yerine ‘Türkiye – Potansiyeli Keşfet” yazılı yeni bir logo üretildi ve kullanılmaya başlandı. 2018 yılında ‘Yerli Üretim’ logosu devreye girerken, 2021 yılında Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan genelge ile ‘Turkey, Turkei, Turquie’ gibi ifadelere son verildi ve ‘Made in Türkiye’ yazılması zorunlu hale geldi.
Markalarıyla da küresel
Artan üretimin yanı sıra, markalaşma da artık önemsenen bir konu. Havayolu taşımacılığı, beyaz eşya, otomotiv, GSM hizmetleri, giyim-tekstil, bankacılık, süpermarket ve askeri teknoloji gibi sektörlerde Türkiye’nin dünya çapında bilinen ve tercih edilen çok sayıda markası bulunuyor. Dünyada dolaşımda olan bu ürünler üzerinde ‘Made in Türkiye’ damgası yer alıyor.