Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan kasım ayı ve ocak-kasım dönemine ilişkin geçici dış ticaret istatistikleri açıklandı.
Buna göre, kasımda dış ticaret açığı yüzde 89,8 azalışla 651 milyon dolara geriledi. 6 aydır üst üste azalarak 61,6 milyar dolara inen yıllık dış ticaret açığı, 17 ayın en düşük seviyesini gördü. Yıllık dış ticaret açığı, ekim ayında 67,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti.
Ekonomistler, ödemeler dengesinin kasım ayında cari fazla vereceği, yıllık bazda da cari açığın azalacağı öngörüsünde bulundu. Ilımlı petrol fiyatlarının dış dengeyi olumlu etkileyeceğini ifade eden ekonomistler, petrol fiyatlarında son dönemde yaşanan sert düşüş sonrası ılımlı seyrin korunması halinde enerji ithalatının dış dengedeki iyileşmeye katkı sağlayacağını kaydetti.
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı yaptığı açıklamada, yıllık dış ticaret açığının son 17 ayın en düşük seviyesinde gerçekleştiğini, böylece yıllık dış ticaret açığının büyümedeki yavaşlama eşliğinde ithalatta devam eden yıllık azalış ve altın dengesindeki iyileşmenin sürmesiyle ekim ayı sonundaki 67,2 milyar dolar seviyesinden 61,6 milyar dolar seviyesine gerilediğini söyledi.
Tokalı, şunları kaydetti:
"Kasım ayı cari işlemler dengesine ilişkin ilk tahminimiz ise 1 milyar dolarlık fazla verebileceği ve yıllık açığın ekim ayındaki 39,4 milyar dolar seviyesinden 34 milyar dolar seviyesi altına inebileceği yönünde. Yıllık dış ticaret açığının ise büyüme hızında yavaşlama, altın ithalatında normalleşme, enerji fiyatlarının ılımlı seyri ve kurdaki değer kaybının gecikmeli etkileri ile baz etkisine de bağlı olarak, düşüş trendini sürdürerek yılı 56,5 milyar dolar seviyesinde bitireceğini tahmin ediyoruz. Gelecek yılın ikinci ve üçüncü çeyreklerinde yıllık açığın 45-50 milyar dolar bandına kadar inebileceğini tahmin etmekle birlikte büyümede yeniden dengelenmenin belirginleşmesiyle yıllık dış ticaret açığının 2019 sonunda tekrar 55-60 milyar dolar bandına yükselebileceğini öngörüyoruz."
Altın ticaretinin, dış ticaret açığındaki iyileşmeye destek olmaya devam ettiğini bildiren Tokalı, ılımlı petrol fiyatlarının devamının dış dengedeki iyileşmeye katkı sağlayacağı öngörüsünde bulundu.
Altın ve enerji hariç dış açıktaki azalmanın güçlenerek devam ettiğini vurgulayan Tokalı, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 96 seviyesinde gerçekleştiğini kaydetti.
"İthalat ile ihracat arasındaki fark kayda değer şekilde kapandı"
GCM Menkul Araştırma Uzmanı Enver Erkan da kasım ayı nihai dış ticaret rakamlarının, ay başında Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan öncü verilerle uyumlu olduğunu ifade etti.
Son birkaç ayda olduğu gibi ihracatın artış trendini koruduğunu, ithalattaki daralmanın benzer şekilde son aylarda olduğu gibi devam ettiğini belirten Erkan, "Gerçekleşen son rakamlarla beraber ithalat ile ihracat arasındaki fark da kayda değer şekilde kapanmış görünmekte. Buna bağlı olarak dış ticaret açığı da elbette geçen yıla göre sert bir gerileme göstermektedir." diye konuştu.
Dış ticaret açığındaki azalmanın sevindirici olduğunu ancak bu rakamların ekonominin yavaşladığı bir dönemde gerçekleştiğinin de unutulmaması gerektiğini kaydeden Erkan, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İthalat kalemlerinde ara malı ithalatının daralmakta olması, ekonomideki yavaşlamayla da ilintili bir görüntü oluşturuyor. Büyümenin arttığı dönemlerde de dış ticaret açığındaki azalmayı koruyabilmek ve ithal ikamesi sağlayarak ithalatı azaltabilmek önemli. Dış ticaret açığındaki azalma ödemeler dengesini de etkiliyor. Bu bakımdan ödemeler dengesindeki fazla görüntüsünün devam etmesini bekleriz. Bu trend, 2019’un ilk çeyreği için de devam edebilir. Kasım ayında da cari fazla açıklanmasını, yıllık cari açığın ise 30 milyar dolar gibi geçen senelere göre çok düşük seviyede gerçekleşmesini öngörüyoruz."
"Petrol fiyatlarının seyri bizi olumlu etkilemeye devam edecek"
İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer ise petrol fiyatlarında yaşanan düşüşle birlikte enerji maliyetlerinin azaldığına işaret ederek, "Muhtemelen önümüzdeki günlerde de petrol fiyatlarının seyri bizi olumlu etkilemeye devam edecektir. Ekonomideki yavaşlama ve kurda yaşanan dengelenme makroekonomik verilerde stabil bir seyir izlenmesini destekliyor. Kasım ayı dış ticaret rakamı ile birlikte hesaplamamıza göre, cari açıkta yılı 30 milyar doların altında kapatacağız gibi görünüyor." ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
3.8ºC
Ankara
