Söz konusu teşebbüslerin, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'u ihlal edip etmediklerinin tespiti amacıyla yürütülen soruşturmada sözlü savunma aşamasına gelindi.
Toplantı, kurum binasında, Rekabet Kurulu Başkanı Birol Küle başkanlığında gerçekleştiriliyor.
Toplantının açılışında konuşan Küle, Kurulun 2021 ve 2022 yıllarındaki 5 ayrı kararı uyarınca hızlı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren bazı teşebbüslerce ilgili Kanun'un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla soruşturma açıldığını anımsattı.
Küle, hakkında soruşturma yürütülen tarafların yazılı savunma sürecinin tamamlanmasını takiben, sözlü savunma toplantısının yapılmasına karar verildiğini söyledi.
Başkan Küle, sayılarının çokluğu ve savunmaların bütünlüğünün sağlanması için teşebbüslerin gruplar halinde, bugün ve yarın olmak üzere, iki gün dinleneceğini bildirdi.
Soruşturma heyeti temsilcisi de belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arasında anlaşmalar ve uyumlu eylemler ile teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve davranışlarının Kanun açısından yasak olduğunu anımsattı.
Marketler için ikinci bir ceza istenmedi
Soruşturma heyetinin, inceleme ve tespitleri sonucunda elde ettiği bulgulara işaret eden soruşturma temsilci, A101, BİM, Carrefoursa, Migros ve ŞOK olarak anılan soruşturma tarafı ulusal zincir marketlerin, satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesini ihlal ettikleri sonucuna ulaşıldığını belirtti.
Temsilci, söz konusu perakendecilerin, zincir market soruşturması kapsamında idari para cezasına çarptırıldığına işaret ederek, "mükerrer cezalandırma yasağı" olarak bilinen ilke çerçevesinde A101, BİM, Carrefoursa , Migros ve ŞOK bakımından soruşturma kapsamında herhangi bir idari para cezasına hükmedilmesine yer olmadığının değerlendirildiğini bildirdi.
"Kartel" tespitinden ceza uygulanması talep edildi
Soruşturma kapsamındaki tedarikçilere ilişkin değerlendirmesini de açıklayan soruşturma heyeti temsilcisi, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Beypazarı, Coca Cola, Doğanay, Düzey, Eti, Fritolay, Gsk, Haribo, Kent, Pasifik, Pepsi, Redbull, Şölen ve Unmaş'ın soruşturma tarafı zincir marketlerin geleceğe dönük satış fiyatları ve fiyat artış tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerinin paylaşımına aracılık etmek suretiyle, perakendeciler arasında koordinasyonun sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynadıkları, anılan perakendecilerin ise söz konusu koordinasyondan haberdar oldukları ve tedarikçiler tarafından kendilerine aktarılan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarında kullandıkları değerlendirilmektedir."
Temsilci, bu nedenlerle, anılan tedarikçilerin, zincir marketlerin satış fiyatlarının tespiti amacına sahip topla-dağıt karteli görünümünde ortaya çıkan anlaşmalar veya uyumlu eylemler yoluyla Kanun'u ihlal ettiklerini ve bu ihlal nedeniyle zincir marketlerle eşit derecede sorumlu olduklarını anlatarak, bu firmalar için idari para cezası uygulanması gerektiğini kaydetti.
İhlal teşkil eden eylemlerin ceza yönetmeliği kapsamında "kartel" niteliği taşıdığını ve temel para cezasının bu tespite dayanarak belirlenmesi gerektiğini dile getiren temsilci, söz konusu eylemleri daha uzun süre devam ettiren firmalara yönelik cezaların artırılarak uygulanmasını talep etti.
Soruşturma heyeti, Horizon firması tarafından Kanun'un ihlal edildiğine yönelik herhangi bir bulguya ulaşılamadığından, ilgili teşebbüs hakkında idari para cezası uygulanmasına yer olmadığına hükmetti.
"Beypazarı'nın burada herhangi bir ihlal iradesi söz konusu değildir"
Toplantıda savunma yapan Beypazarı İçecek Pazarlama Dağıtım Ambalaj Turizm Petrol İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ Avukatı Alper Karakurt, perakendecilerce Beypazarı'na baskı yapıldığını savunarak, şu ifadeleri kullandı:
"Beypazarı'nın burada herhangi bir ihlal iradesi söz konusu değildir. Ekonomik yaptırım tehdidi karşısında bu şekilde davranmak zorunda kalan bir Beypazarı var. Yalnızca kendi maliyetlerini perakendeciye yansıtma stratejisi olan Beypazarı'nın, topla-dağıt kartelindeki genel esasları karşılamadığını görüyoruz. Zaten cezalandırılmış olan Beypazarı'nın ikinci defa cezalandırılmaması gerektiğini Kurulun takdirine sunuyoruz."
Coca Cola Satış ve Dağıtım AŞ Avukatı Gökçe Ünal Küçükkayıkçı ise şirketlerinin piyasa fiyatlarına müdahale edemeyeceğini ve bu konuda belirleyici olamayacağını belirtti.
Avukat Bahadır Balkı da delil olarak kabul edilen belgenin Coca Cola'nın kendi çalışanları arasında geçen "alış fiyatı belirleme" konuşması olduğunu, perakendeciyle bir alakası bulunmadığını belirterek, kendilerinin piyasada raf fiyatı koordinasyonu yapmadıklarını dile getirdi.
Yeniden satış fiyatının tespitine yönelik iddiaların da gerçeği yansıtmadığını belirten Balkı, firmanın, alıcıların bağımsız şekilde kendi satış fiyatını belirleme serbestliğine etki edecek seviyede bir baskı, zorlama veya teşvik şeklinde uygulaması olmadığını kaydetti.
Doğanay Gıda ve Düzey Tüketim Malları Sanayi
Doğanay Gıda Tarım ve Hayvancılık San. Tic. AŞ Avukatı Zeynep Ergün de soruşturma belgelerinde adı geçen kişilerin firmayla ilişkisinin kalmadığına işaret ederek, hem topla-dağıt karteli hem de yeniden satış fiyatının belirlenmesi konusundaki iddialar bakımından firmaya idari para cezası uygulanmamasını talep etti.
Ergün, Doğanay'ın Mart 2022'den, itibaren hakkı olmasına rağmen, raf fiyatını tavsiye etmeyi bıraktığını da anlattı.
Düzey Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret AŞ Genel Müdürü Oğuzkan Şatıroğlu da firmanın, diğer şirketlerden farklı olarak, kendisine ait bir markasının bulunmadığını belirterek, firmanın üretici ile perakendeci arasında köprü görevi gören bir dağıtım şirketi olduğunu söyledi.
Şatıroğlu, firma olarak perakende fiyatlarına dahil olmalarının söz konusu olmadığını, eski bir çalışanlarının şahsi telefonundan yaptığı yazışmalar nedeniyle soruşturmaya dahil olduklarını ve bu yazışmaları tasvip etmediklerini belirtti.
GSK ve Eti
Glaxosmithkline (GSK) Tüketici Sağlığı AŞ Avukatı Ali Cihangir Topkar ise soruşturmaya konu belgelerdeki GSK iç yazışmasıyla kartel yapısından bahsedilemeyeceğini ifade ederek, GSK'nın soruşturmaya konu dönemde enflasyonla mücadele kapsamında fiyat artırmayarak 4,2 milyon lira zarara katlandığını bildirdi.
Soruşturma heyetinin, belgelerde yer almayan Carrefoursa'yı da konuya dahil ettiğini ve heyetin belgelerden elde edemediği kartel sonucuna bütüncül bir yaklaşımla ulaşmaya çalıştığını savunan Topkar, "Bütüncül yaklaşım, GSK'yı ağır bir yükün altına koydu. Varsayım, ispat demek değildir. Heyet, ispatı varsayımla ikame edemez. Burada heyetin tüm yaptığı varsayımda bulunmak." dedi.
Eti Gıda San. ve Tic. AŞ avukatı Haluk Arı da Eti'nin perakendeciler karşısında pazar payı olarak güçlü konumda olmadığına işaret ederek, soruşturma konusu belgelerin Eti'nin iç yazışması olduğunu ve firmanın başka bir firmayla iletişime geçmediğini kaydetti.
Arı, Eti'nin topla-dağıt karteli ve yeniden satış fiyatının belirlenmesi bakımından hiçbir şekilde Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'u ihlal edecek uygulamalar içinde olmadığını söyledi.
Haklarında, soruşturma yürütülen teşebbüsler sözlü savunmalarına devam ediyor.
Hangi teşebbüsler hakkında soruşturma yürütülüyor?
Hakkında rekabet soruşturması yürütülen teşebbüsler şöyle:
"Beypazarı İçecek Pazarlama Dağ. Amb. Tur. Pet. İnş. San. ve Tic. AŞ, BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi AŞ, Coca Cola Satış Dağıtım AŞ, Doğanay Gıda Tarım ve Hayvancılık San. Tic AŞ, Düzey Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret AŞ, Eti Gıda San. ve Tic. AŞ, Frito Lay Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Glaxosmithkline Tüketici Sağlığı AŞ, Haribo Şekerleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Horizon Hızlı Tüketim AŞ, Kent Gıda Maddeleri Sanayi ve Ticaret AŞ, Migros Ticaret AŞ, Pasifik Tüketim Ürünleri Satış ve Ticaret AŞ, Pepsi Cola Servis ve Dağıtım Ltd. Şti., Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Ticaret Limited Şirketi, Şok Marketler Ticaret AŞ, Şölen Çikolata Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Unmaş Unlu Mamuller Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Yeni Mağazacılık AŞ."
7.9ºC
Ankara
