Nobel Komitesi'nin açıklamasına göre, Zanzibar asıllı romancı Abdulrazak Gurnah 2021 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.
Nobel Komitesi, Nobel Edebiyat Ödülü’nü Zanzibarlı edebiyatçı Abdulrazak Gurnah’a verildiğini açıkladı. Gurnah’ın Nobel’i ‘kültürler ve kıtalar arasındaki körfezde sömürgeciliğin etkilerine ve mültecinin kaderine nüfuz etmesinden dolayı aldığı’ ifade edildi.
BREAKING NEWS:
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2021
The 2021 #NobelPrize in Literature is awarded to the novelist Abdulrazak Gurnah “for his uncompromising and compassionate penetration of the effects of colonialism and the fate of the refugee in the gulf between cultures and continents.” pic.twitter.com/zw2LBQSJ4j
Nobel Edebiyat Ödülü, şu ana kadar 113 defa 117 kişiye verildi. Diğer Nobel ödüllerinde, ortak çalışmaların daha fazla olması nedeniyle ödül paylaşımı daha yaygınken, Edebiyat dalının doğası gereği ödül paylaşımı sadece 4 defa gerçekleşti. Ünlü ABD’li şarkıcı Bob Dylan, ‘büyük Amerikan şarkı geleneği içinde yeni şiirsel ifadeler yarattığı için’ 2016’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü almıştı.
Orhan Pamuk 2006’da, Gabriel Garcia Marquez 1982’de, Jean-Paul Sartre 1964’te, John Steinbeck 1962’de, Albert Camus 1957’de, Ernest Hemingway 1954’te ve Winston Churchill 1953’te Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Abdulrazak Gurnah kimdir?
1948’de Doğu Afrika kıyısındaki Zanzibar’da doğdu. Anadili, Afrika’da seksen milyon kişinin konuştuğu Svahili’dir. İlköğrenimini İngiliz okullarında tamamladı, çocukluğunda gittiği Kuran kursunda Arapça öğrendi.
Gençliğinde Zanzibar Ayaklanması’na (1964) ve sonrasında kurulan sosyalist rejimin çalkantılı yıllarına tanıklık etti. 1968’de İngiltere’ye gitti. Yükseköğrenimin Kent Üniversitesi’nde tamamladı.
Doktora tezinde (1982) kolonyal söylemin Doğu Afrika, Karayip ve Hindistan edebiyatındaki izdüşümlerini analiz etti. Postkolonyal edebiyat alanında uzmanlaştı.
İlk romanı Memory of Departure’da (Ayrılışın Hatırası, 1987) Afrika’da geçen gençlik yıllarının ardından ülkeyi terk eden Hassan karakterinin hafızasında yer eden Afrika imgesini postkolonyal dönemin kimlik sorunları ışığında inceledi.
Pilgrim’s Way (Hac Yolu, 1988) Dottie (1990), Cennet’te (1994) By the Sea (Deniz Kenarında, 2001), Son Hediye (2011) ve 1996’da yayımlanan Sessizliğe Hayranlık (2018) eserlerinden bazıları.
Gurnah, romanları dışında, Salman Rushdie, Anthony Burgess, Joseph Conrad, Vidiadhar Surajprasad Naipaul, Zoe Vicomb gibi yazarlar üstüne edebiyat eleştirileri yazdı, kitaplar hazırladı.