Tarihi Yarımada'yı çevreleyen ve günümüz İstanbul'unun en büyük mimari yapısı olan surlar, kentin kültürel mirasının önemli bir kısmını oluşturuyor.
UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesinde de yer alan surların gelecek nesillere aktarılması için Koç Üniversitesi Stavros Niarchos Vakfı, Geç Antik Çağ ve Bizans Araştırmaları Merkezi 2017 yılında "İstanbul Surları" projesini başlattı.
Proje bu yıl tamamlandı ve İstanbul Surları, aralarında sarayların da bulunduğu surlara bitişik yapılar, kuleler, fotoğraf, makale ve yazıtlarıyla bir araya getirilerek www.istanbulsurlari.ku.edu.tr internet sitesindeki yerini aldı.
Site sayesinde dünyanın her yerinden İstanbul Surlarını karış karış gezmek mümkün oldu.
6 bin fotoğraf, 40 saatlik dron uçuşu
Yaklaşık iki yıllık bir alan çalışmasının ardından, bütün kara ve deniz surları, yaklaşık 6 bin dijital fotoğraf ve 40 saatlik dron uçuşu ile fotoğraflanarak belgelendi. Bütün sur hattını havadan izlenebileceği bir film hazırlandı ve bir arşiv oluşturuldu.
43 kişilik ekip çalıştı
Projeyi, arkeolog, sanat tarihçisi, tarihçi, epigrafi bilimcisi, fotoğrafçı ve çeşitli alanlardaki uzmanlardan oluşan 43 kişilik uluslararası bir ekip yürüttü. Sur yazıtları ve surlarda yer alan devşirme malzeme uzmanları tarafından çalışılarak bir veri tabanında toplandı.
Surlarda tespit edilen ya da İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde bulunan, kaybolmuş ancak çeşitli yayınlarda yer alan sur yazıtları Dr. Hüseyin Sami Öztürk ve Ezgi Demirhan Öztürk tarafından derlenerek projeye dahil edildi.
Surlarla ilgili tespit edilen veriler de projeye eklendi. Osmanlı Arşivleri'nde 68 belge proje için kullanıldı. Derlenen görsel ve yazılı materyaller elektronik ortamda yer alan interaktif platformda Hüseyin Kuşcu tarafından bir araya getirilerek www.istanbulsurlari.ku.edu.tr internet sitesini oluşturdu. Proje aynı zamanda canlı bir proje olup her zaman yeni verilerle güncelleniyor. Site Türkçe ve İngilizce olarak hazırlandı.
Sitede surların haricinde kule, duvar, hendek ve kapılardan oluşan 806 mimari birim de yer alıyor. Günümüze ulaşan kulelerin sayısı Haliç Surlarında 23, Marmara Surlarında 47 ve Kara Surlarında 181 adet. Envantere eklenen yazıt sayısı, Türkçe ve İngilizceleriyle birlikte 195.
Surlara bitişik olan yapılar da projede yer aldı. Boukoleon Sarayı, Khristos Soter Kilisesi, Petrion, Sepetçiler Kasrı, Silivri Kapı Hipojesi, Tekfur Sarayı, Kazasker İvaz Efendi Cami, Blakhernai Sarayı altyapıları, Yedikule Hisarı, Mermer Kule ve İncili Köşk ile ilgili çalışmalara da yer verildi.