Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon Tedbirleri Tanıtım Toplantısı'nda konuştu.
Bakan Nebati'nin konuşmasının satır başları şöyle;
Türkiye ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon tedbirleri tanıtım toplantısındayız bildiğiniz üzere geçen yıl aralık ayında Türkiye Ekonomi Modeli adımlarımızı bir bir işliyoruz. bugün de 20 Aralık'tan sonra önemli bir eşiği geçeciğiz. Güçlü üretim, güçlü ihracat, güçlü kalkınma ve bunun için tek hedef istikrar.
Öncelikle biliyorsunuz geçen 20 Aralık'tan itibaren sayın Cumhurbaşkanımız hızlı bir şekilde saat 19.00 itibarıyla tedbirler paketini sunmuştu. İlk paketimiz koruma mevduatı ile ilgiliydi. O günden bugüne kadar elhamdülillah en önemli sac ayaklarından bir tanesi tam işleyiş halinde. Bu Türk lirasına olan güvenin, inancın ve sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde koymuş olduğu performansın tescil edilmesiydi. Gün geçtikçe mevduatın oranı ve ağırlığı bozdurulan dövizin lehine döndü. 340 milyar liraya varmış olan mevduat koruma hesabındaki miktar 10 milyar doları geçti.
Yastıkaltı altınların entegrasyonu
Şimdi adım adım ortaya koyduğumuz tedbirlerden ikincisi yani altınla ilgili tedbirlerimiz neler. Bu model yastıkaltı birikimleri finansal sisteme kazandıran modellerin bütüncül bir yaklaşımla uygulamaya alınmasını, büyümenin finansmanında dış tasarrufların yerine yurt içi tasarrufların geliştirilmesini, yurt içi tasarrufların etkin ve verimli yatırımlara yönlendirilmesini ve TL tasarrufların cazibesini artırılmasını amaçlayan bir tasarruf sistemi modeldir.
Nasıl çalışacak? Bu tasarrufların finansal sisteme kazandırılması hem vatandaşımıza yeni bir kazanç kapısı açacak hem de ülkemizin büyümesine destek verecektir. Bu amaçla bugüne kadarki münferit çabaları toplulaştıracak, 1 Mart'tan itibaren 81 ilde en az bir adet olmak üzere, 2022 yılında da 1.500'ün üzerinde kuyumcunun dahil olacağı çalışmaları başlatıyoruz.
Yürütmeye koyacağımız yeni uygulamayla Ahmet amca, Emine Teyze çocuklarının geleceği kendi tasarruflarını sağlayacak adımlar atacak. Fiziki olarak biriktirdikleri altın tasarruflarını kolay ve güvenli bir şekilde kuyumcular ve bankalar aracılığıyla finansal sisteme teslim edebilecekler. Talep etmeleri halinde fiziki olarak da geri alabilecekler.
"Altınlar banka, kuyumcular ve platformlar aracılığıyla alınacak"
Katılım hesaplarına fiziki altınlarını yatırabilecekleri gibi altınların karşılığı TL tutarlarıyla altın dönüşümlü mevduat ve katılım hesabı açarak değer korumasından faydalanırken aynı zamanda risksiz bir kazanç sağlayacaklardır. Fiziki altınlar banka, kuyumcular ve platformlar aracılığıyla alınacak. Kuyumcuların sayısı 1500'ün üzerinde olacak mart ayından itibaren. Yıl sonu en az 10 bin kuyumcunun devreye alındığı bir sistemi paydaşlarımızya yerine getireceğiz. Paydaşlarımız altın rafinerileri ve bunların içindeki tecrübeli olan sektörün önde gidenleri olacak. Takas Bank, Borsa İstanbul ve Darphane olacak. Bunlar bankalarla birlikte iş birliğini geliştirecek ve teyzelerimizin, annelerimizin altınlarının ekonomiye kazandırılması yönünde bizi motive edeceklerdir.
Fiziki altın çekimi banka tarafından yeni üretim altın şeklinde verilecek
Vatandaş mevcut ziynet altınını teslim edecek katılım bankaları ve kamu mevduat bankaları bu işleyişteki en önemli araçlar olacak. Katılım bankaları şu anda bu işin önde gidenleri olacak. Katılım bankaları ve kamu mevduat bankaları bu işleyişteki en önemli araçlar olacak. Alım-satım, çeyrek hesap 1 Mart'tan itibaren, çeyrek katılım hesabı 15 Mart'tan itibaren, altın dönüşümlü TL hesabı ve altın transferi sistemi işlevsel hale gelecek. fiziki ziynet altın çekimi banka tarafından müşteriye yeni üretim ziynet şeklinde verilecek. Kamu bankalarımız bu işin de önceliğini yapacak.
Vatandaşlarımızın altınlarını sisteme rahatlıkla koyabilmesi için başta sisteme dahil olacak kuyumcu sayısının artırılması olmak üzere kapsamlı çalışmaları vakit kaybetmeden hayata geçiriyoruz. Bankalarımızın artık her ilde en az bir şubesi mutlak surette kuyumculuk faaliyetlerini de götürecek şekilde dönüşecek. Toplama sürecinde bankalarımızın bazı şubeleri sürekli aracılık edecek.
Altın bir tasarruf aracı ekonomiye kazandırılacak. Tasarruflarımızı bir tarafta artırırken diğer taraftanda Türkiye Ekonomi Modeli'nin gereklerini yerine getirecek dağıtım sistemini iyi kurmamız lazım. Bunlardan bir tanesi tüm iş dünyamızın aslında bildiği ve bugüne kadar hep faydalandığı ayaklarından bir tanesi Hazine Destekli Kefalet sistemi yani KGF. Bununla da biz üreticilerimizin, imalatçılarımızın tüm kesimlerin faydalanabileceği ilk paketimiz.
Dengeli ve sürdürülebilir büyütmeye katkı sağlanması, Yüksek katma değerli yatırımların gerçekleştirilmesi, cari dengeyi sağlaması, finansmana erişimin kolaylaştırılması bununla sağlanacak. Dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme. Geçen yıl dengeli büyümenin en önemli yılını yaşadık. Türkiye son yılların aksine büyürken cari açık azaldı, kırdık.
60 milyar liralık kefalet hacmi oluşturuyoruz, bu ilk adım
KGF uygulaması adeta sıkıntılı dönemde ve özellikle 2 yıl önceki başlayan salgın döneminde elimiz ayağımız oldu. İş dünyamız azami şekilde faydalandı. Hatta gereksiz ihtiyaçlarını bile buradan giderdi. Şimdi tüketime değil üretime yönelik Türkiye'nin paketini açıklıyorum.
60 milyar liralık kefalet hacmini oluşturuyoruz. Merak etmeyin bitince başlayacak paketlerin ilk adımı. Yeter ki üretin, yatırım yapın. Yeter ki katma değer yaratacak adımlar atın. Tüm sektörlere hepsinin önünde yol açıcı olacağız. Takip eden değil proaktif olan, tüketime değil üretime odaklı. Yüksek teknoloji odaklı, ihracat odaklı her türlü anlamda bir anlayış ile ve bu anlayışın getirdiği yol açma prensibini geriye koymayacak yöntemle yolumuza çıktık.
Yatırım destek paketi, ihracat destek paketi, işletme harcamaları destek paketi olmak üzere 3 paketi uygulamaya koyuyoruz.
Türkiye'deki genç nüfus yaklaşık 13 milyon. Yani 20 OECD ülkesinin genç nüfusu kadar genç nüfusa sahibiz. Genç nüfusumuz bilişime, teknolojiye önem veriyor. 1 milyon yazılımcı projesini biliyorsunuz uygulamaya koymuştuk. 850 bin kişi projeye kaydolmuş 790 bin kişi aktif eğitim alıyor olmakta.
25 milyar liralık yatırım destek paketi hazırladık
Yatırım destek paketimiz, 25 milyar liralık bir destek ve yatırım kredileri için azami 24 ay ödemesiz dönem, azami 96 ay vade, KOBİ ve KOBİ dışı alanlara dağıtıyoruz. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji üreten teknoloji firmalarına 1,25 kat kefalet limiti yatırıma bağlı işletme kredileri için azami 6 ay ödemesiz dönem, azami 30 ay vade ve kar payı oranı da 0,24 TLREF artı yüzde 1, 24 ay üzeri için sabit TLREF artı yüzde 2 olacak. Bankalar için faiz oranı 0,24, ay değişken TLREF artı yüzde 1, 24 ay ve üzeri değişken TLREF artı yüzde 2 uygulanacak.
"Her bir KOBİ için kredi limiti 25 milyon lira, büyük firmalarımız için 100 milyon lira olacaktır"
Kefalet limitleri yüzde 25 artırımlı olarak kullanılacak. Her bir KOBİ için maksimum 25 milyon lira, büyük firmalar için 100 milyon lira limit olacak. Paydaşlarımızla iş birliği yaparak yürüyoruz. Katılım bankalarımız var, kamu ve özel bankalarımız. Lütfen Türk finansal sistemine kamu ve özel bankalar size bizimle iş birliği yapan bankalarımız hızlı bir şekilde bu işin kolaylaştırıcı olarak adımlarını atın. Bu işin sıkı takipçisi olacağız. 20 Aralık'tan sonra iş birliği ile çok güzel işler yaptık. Salgın döneminde dünya küçülürken bu ülkeyi büyüttük. Bu ülkenin iş dünyası, girişimcisi öylesine azimli, Türkiye toprakları o kadar işhatlı ve bereketli ki, yakın tüm coğrafyaların üretim merkezi olduk. Bu başarımızı taclandırmamız lazım.
İhracat destek paketimiz, yine 6 ay ödemesiz dönem azami 18 ay vade, ihracatçı olmayan ama ihracat potansiyeli olan tüm KOBİ'ler bu imkandan faydalanacaklar. Kar payında sabit olarak TL referans + yüzde 1 olarak uygulanacaktır.
İşletme harcamaları destek paketimiz 10 milyar lira olacak. Yine 6 ay ödemesiz dönem azami 24 ay vade. KOBİ ve KOBİ dışı nakit kullandırım uygulanacak.
Bankalarımız ve katılım bankalarımız burada yine ortak. Fakat sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer. 2 yıl önce dağıttığımız KGF kredilerini galiba biraz tüketime harcadık. Yatırım önceliğimiz bir tarafa gitti, üretim önceliğimiz bir tarafa gitti. Farklı bir şekilde kullanım da maalesef yaşandı ama artık buna izin vermeyeceğiz. Üreticinin imalatçının, genç girişimcinin hakkını başkalarına kullandırtmayacağız. Bu işin sıkı takipçisi olacağız. İşletme sermayesi ihtiyaçları için yalnızca kartlı kullanım vardır. Nakit kullanımı yüzde 12 ile sınırlıdır. Amaç dışı kullanım gerçek dışı beyanlar için özel yaptırım hükümlerimiz de mutlak suretle uygulanacaktır. Tedbirler kredinin kullandırılmasında zorlukları çıkarmak değildir.
"KGF kullanımı tedbirlerin yanlış yerlere gitmesini engellemek için ortaya konmuştur"
Net söylüyorum, KGF kullanımı tedbirlerin yanlış yerlere gitmesini engellemek için ortaya konmuştur. Kredi kullanımı ihtiyacı olanların hızlı bir şekilde karşılandığı bankacılık sektörünün ya da başkalarının keyfine asla bağlı olmayan bir yöntemle gerçekleştirilecektir. Kredi kullandırımında önünü kesici, canını sıkıcı, zorluklar çıkarıcı tedbirler ortaya konması için değildir bu tedbirler. Bunlar yanlış yapanın yanlışını önlemek için ortaya konan tedbirlerdir.
Önümüzde engel teşkil eden bizimle yol yürüyemez. Biz iş dünyasının şu muhteşem görüntüsü ile bu ülkeyi siyasal iktidar olarak taşıyoruz. Bu vatan bu milletin emekleriyle daha büyüyor, daha gelişiyor. Sizlerin sayesinde 85 milyona yakın insanın sayesinde Londra'da güçlü Türkiye'nin sesi olarak kendimizi ifade edecek potansiyeli kullanıyoruz.
Enflasyon, Türkiye'de ve dünyada daha uzun süre konuşacağımız önemli bir problem. Dünyada enflasyon en gelişmiş ülkelerden gelişmiş ülkelere ve gelişmekte olan ülkelerin ortak belası. Çok sert de tedbir alamıyor Batı. Avrupa Merkez Bankası Başkanı'nın ifade ettiği gibi tek başına parasal tedbirlerin enflasyonu engelleyici özelliğinden ziyade finansal krize neden olabileceğini ortaya koydular.
Üretim ve ihracatı artırarak enflasyonda kalıcı düşüşü sağlayacağız. Enflasyonu etkileyebilecek tüketici kredilerine karşı makro tedbirleri uygulamaya alıyoruz.
"Türkiye'de elektrik fiyatları, doğal gaz fiyatları reel fiyatların altındadır"
Kim ne söylerse söylesin reel elektrik fiyatlarının değişimi Norveç'ten başlayarak yükselişe bakın ve Türkiye'ye gelin. Reel olarak elektrik fiyatları halen negatif olarak seyrediyor. Bu doğal gaz fiyatları da aynı şekilde. Reel olarak Türkiye'de halen negatif. Bu ne demektir? Biz Türkiye olarak kamu maliyesi olarak aslında hala süspansiyonlara ciddi şekilde devam ediyoruz demektir. Elektrik fiyatlarındaki yükselişten serzenişte bulunanlar şunu çok iyi bilsinler: Türkiye'de elektrik ve doğal gaz fiyatları reel fiyatların da altındadır. Şu anda satın aldığımız doğal gazın neredeyse 5'te dördünü Türkiye, kamu maliyesi yani bu millet yüklenmiş durumdadır. Elektrik fiyatları yine aynı şekilde. Sübvansiyonlar devam ederken bunun üzerine kurulu muhalif söylemlerin daha adil olması noktasında bir çağrımız var. Dünya bir sıkıntı yaşıyor. Biz de bir fanusta yaşamıyoruz. Net enerji ithalatçısıyız. Dünyanın tamamını etkileyen böyle bir durumda yapılması gereken tüm ülkenin üzerine yüklemiş olduğu bu sübvansiyonların takdirle karşılanmasını beklemekten daha öte bir şey değil.
"Hala zihinlerimiz 2021 Aralık'ına takılırsa kendimize de ülkeye de yazık ederiz"
Kur ve TÜFE yıllık değişimine baktığımızda, Türkiye'de kur fiyatlarındaki artıştan dolayı iç talepteki artışla birleşince enflasyon belli bir noktaya geldi. Fakat artık lütfen 20 Aralık sabahından çıkın. Biz 2022 yılının şubat ayındayız. Dövizin 18 liralık ortamında değiliz. İstikrarlı şekilde yoluna devam eden beklentilere uygun ve rekabet edilebilir bir kur seviyesinde giderken hala zihinlerimiz 2021 Aralık'ına takılırsa kendimize de ülkeye de yazık ederiz. Onun için biz şu vazgeçtiğimiz 200 milyar liranın enflasyona mutlaka daha düşük seviyede çıkmasına etkisi olmuştur. Geçen yıl Türkiye bir şeyi değiştirdi. Büyüme varken cari açık, 2021 yılı bu aslında alkışlanacak bir grafik. Uluslararası tüm gözlemciler tarafından takdirle karşılanan bir şey bu. Tüm dünya krizle uğraşırken, tedbirlerin sonuçlarının nereye varacağını hesaplarken Türkiye Cumhuriyeti iş dünyasıyla bir şeyi başardı. En zor günlerde işte bu, yüzde 12'ye varan bir büyümenin 1,9'luk bir cari açığa gelmesinin ifadesidir bu. Bunu biz başardık.
Sıkıntıya düştüğümüz anda başımızı iki elimizin arasına alıp ben ne yaparım demedi bu iş dünyası. Bir kapı kapandıysa açılacak başka bir kapı vardır. 225 milyar dolarlık bir ihracata dünyanın daraldığı 2020 ve anca kendisini toparlayabildiği 2021'de gerçekleştirebildiyse bunun bir başarı hikayesi olduğunu kabul etmemiz lazım. Birlikten bereket doğar, kazanan Türkiye.
Mobil uygulama
Bir mobil uygulaması başlatıyoruz. Bu mobil uygulamayla vatandaşlarımız enflasyonun düşüşüne katkı veren üretici ve satış noktalarında ürün-fiyat takibine bakacak; satış noktaları, kategori ve ürün filtrelemeyle kolay arama yapabilecek; toplam alışveriş tutarını hesaplayabilecek; en ucuz ve en yakın nerede haritası ortaya çıkacak. Uygulama 1 Mart'ta başlayacak. Tüketiciye fiyat takibi imkanı sunacak, en uygun fiyatlı ürüne hızlı ulaşma imkanı sağlanacak. Bu mobil uygulamanın geliştirilmesiyle enflasyonla mücadelede hayata geçirilecek adımların fiyatlara yansımasını engelleyecek tedbirlerimizi ortaya koymuş olacağız. Devlet yol göstericidir. Kamu yönetimi siyasal iktidar proaktif hareket eder. Fakat denetleyici, düzenleyici görevini asla ihmal etmez.
"Enflasyonla Mücadele Timi kuruyoruz"
Siz bize destek verin, biz sizden alacağımız destek ve teşekkürle önünüzü açıcı adımlar atmaya devam edeceğiz. Her alanda çok daha yeni tedbirler paketini sunacağız. Enflasyon ile mücadelede fiyatlara yansıtılıp yansıtılmadığı noktasında gerekli adımları atacağız. Enflasyonla mücadele timi kuruyoruz. Fiyatların daha sıkı bir şekilde denetlendiği bir sistem olacak. Kârınızla, ticaretinizle alıp veremediğimiz yok. Vergi Denetim Kurulu'ndaki müfettişlerimiz ve Gelir İDaresi'ndeki denetleyicilerimizle birlikte fahiş fiyat uygulayanlara karşı özel tim oluşturuyoruz. Arz talep dengesiyle uyuşmayan fiyat hareketleriyle ilgili her türlü enstrümanı ilgili bakanlıklarımızla yasal zaman zemin dahilinde kullanacak ve yanlış yapanlarla ilgili en sert tedbirleri alacağız. Önce fiyatı yükseltip sonra kampanya ile indirilmesinin 1 Mart'tan itibaren önüne geçmiş olacağız.
Enflasyonu tetikleyecek adımlara da hep beraber göğüs gereceğiz. Kazanırken, tasarruf ederken beraberiz, enflasyonla ilgili tedbirleri de hep beraber alacağız.
5.2ºC
Ankara
