Anayasa Mahkemesi'nin iş yükünü azaltmaya yönelik düzenleme

Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı yeni yargı paketinde, Anayasa Mahkemesinin baktığı dosya sayısını azaltacak düzenleme de yer alacak.

"Uzun yargılama" nedeniyle Anayasa Mahkemesi önünde derdest bulunan 68 bin dosya, Adalet Bakanlığı bünyesindeki İnsan Hakları Tazminat Komisyonu'na devredilecek. Yargı paketine eklenecek geçici madde ile hayata geçmesi planlanan bu düzenleme sayesinde, Anayasa Mahkemesi önündeki dosya sayısının azaltılması amaçlanıyor. Öte yandan, uzun yargılama nedeniyle Anayasa Mahkemesine başvuranlar kısa sürede tazminatını alabilecek.

Bireysel başvuru 400 bini geçti

Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkının tanındığı 2012 yılından bugüne toplamda 428 bin 554 başvuruda bulunulurken, bunların 320 bin 253'ü sonuçlandırıldı.

Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru istatistiklerine göre; sonuçlandırılan başvuruların (makul sürede yargılama hakkı hariç) karar türüne göre dağılımında yüzde 91,3'ünün "kabul edilemezlik" kategorisine girdiği tespit edildi.

Aynı şekilde 2021 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Türkiye aleyhine 6 bin 221 başvuru sonuçlandırılırken, bu başvurulardan sadece 76 dosyada ihlal kararı bulunuyor.

Bozdağ, bireysel başvurunun yeniden düzenleneceğini açıklamıştı

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Bakanlığının 2023 bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkının yeniden düzenleneceğini açıklamıştı.

Bekir Bozdağ, bireysel başvuru yolu açıldıktan sonra vatandaşların yeni bir hak arama yolu bulduğunu, bu yolun vatandaşlara ve ülkeye çok şey kazandırdığını kaydetmişti.

Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru konusunu yeniden ele aldıklarını açıklayan Bozdağ, "Dostane çözüm çerçevesinde önemli bir kısmını önümüzdeki süreçte getireceğimiz yargı paketi kapsamında Adalet Bakanlığına alacağız; yeni dönemde de bu konuyu daha sağlıklı işleyen bir hale dönüştüreceğiz." ifadelerini kullanmıştı.

İnsan Hakları Tazminat Komisyonu

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 20 Mart 2012 tarihli Ümmühan Kaplan davasında, uzun yargılama şikayetine yönelik başvurular hakkında, Türkiye'de yeterli ve uygun tazmin sunan etkili bir iç hukuk yolunun ihdas edilmesi gerekliliğini ifade ederek, iç hukuk yolunun en geç bir yıl içerisinde kurulması gerektiğini belirtmişti.

Bu karar sonrasında 9 Ocak 2013'te TBMM'de kabul edilen "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Olan Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun" ile İnsan Hakları Tazminat Komisyonu kurulmuştu.