10 Kasım 1938 Perşembe. Saatler 9’u 5 geçeyi gösteriyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, milli mücadelenin kahramanı, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk tam 80 yıl önce hayata gözlerini yumdu. O kara haberi radyodan öğrendi Türk Milleti. Ve derin bir yas başladı, milyonlar arkasından tek yürek oldu, bir millet değil bütün dünya ağladı.
21 Kasım’da büyük bir tören düzenlendi büyük önder Atatürk için. Sadece koca bir millet değil yabancı devletlerin temsilcileri de oradaydı.
Atatürk'ün naaşı önce Dolmabahçe Sarayı'ndaki katafalka, ardından da 15 yıl kalacağı Etnografya Müzesi’nde hazırlanan geçici kabre konuldu.
Anıtkabir için Ankara'nın en hakim tepelerinden Rasattepe seçildi
Vefatından yıllar önce "ulusum nereye isterse beni oraya gömün" demişti Atatürk. Ebedi istirahatgâhı için "Ankara buradan ne güzel görünüyor" dediği Rasattepe seçildi. Ankara'yı çevreleyen hilal şeklindeki tepelerin ortasındaydı Rasattepe. Anıtkabir işte o hilalin yıldızı olacak, ışığıyla tüm Anadolu'yu aydınlatacaktı.
Emin Halid Onat ve Ahmet Orhan Arda'nın projesi kabul edildi
Mimarisi için uluslararası bir yarışma düzenlendi. Yarışmaya 49 proje başvurdu. O projelerden 3'ü çok beğenildi.
Son kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi verdi. Türk mimarlar Ordinaryüs Profesör Emin Halid Onat ve Profesör Ahmet Orhan Arda'nın projesine oy birliğiyle karar verildi.
Polis Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Köse, projenin detaylarını TRT Haber'le paylaştı:
"Mustafa Kemal Paşa’nın şahsını, Türkiye Cumhuriyeti’nin özelliğini yansıtan, Türk tarihinin özelliğini kültürünü yansıtan bir proje olması lazım. Anıtkabir'in dışı tamamen Türk tarihi, kültür ve medeniyetini oluşturan kabartmalardan oluşacaktır. Mustafa Kemal Paşa’nın bir nevi Cumhuriyeti kurarken hem fikirsel olarak hem de teorik ve pratik olarak inşa ettiği Misak-ı Milli, hürriyet, inkılap gibi durumu izah eden 10 tane kule olacaktır etrafta."
Aslanlı yol
İnşaat için ilk çalışma 9 Ekim 1944'te başladı. İlk olarak Ata'nın huzuruna çıkan 262 metre uzunluğundaki Aslanlı yol yapıldı. Aslanlı yolda her şey en ince ayrıntısına kadar düşünüldü, yola 24 Oğuz boyunu simgeleyen aslan heykelleri dikildi. Yolda bulunan taşlar beşer santimetre aralıklarla dizildi. Bu sebeple yürüyenler yere bakarak ilerlemek zorunda kalır ki bu da Anıtkabir’e yaklaşan kişinin başını eğik tutmasını sağlar.
9 yılda tamamlandı
4 etap halinde yapılan Anıtkabir'in inşaatı 9 yılda tamamladı. Her köşesinde memleketin dört bir yanından getirilen taşlar kullanıldı.
81 ilden, Selanik’teki Atatürk evinden, Kore’deki Türk Şehitliği’nden, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden ve Süleyman Şah’ın Mezarı’ndan getirilen topraklar kabrinin etrafına konuldu.
10 Kasım 1953'te ebedi istirahatgâhı Anıtkabir'e uğurlandı
10 Kasım 1953'te saat 9'u 5 geçe Ankara'nın yüksek tepelerinde top atışları başladı. Atatürk'ün naaşı Etnografya Müzesi’nden büyük bir kortejle alındı.
Türkiye'nin 81 ilinden on binlerce gözü yaşlı insan Gazi Mustafa Kemal'in son yolculuğu için sokaklara döküldü.
Türkiye Cumhuriyeti için "en büyük eserim" demişti Atatürk. En büyük eserinin kalbine, her ilinden getirilen topraklarla hazırlanan kabrine defnedildi.
O günden itibaren milli bilincin kalbinin attığı en büyük yerlerden biri oldu Anıtkabir.
Artık yalnızca milli günlerde değil her gün yerli ve yabancı binlerce kişiyi ağırlıyor.
Haber: Yiğitcan Karatepe
Kamera: Seyit Taşdelen
10.4ºC
Ankara
