Türkiye-Azerbaycan-İran Üçlü Dışişleri Bakanları 5. Toplantısı'na katılmak için Bakü'de bulunan Çavuşoğlu, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ile ikili görüşmelerin ardından üçlü toplantıda bir araya geldi. Bakanlar, toplantıdan sonra ortak bildiriye imza attı.
Filistin-İsrail çatışmasının da toplantıda gündeme geldiğini belirten Memmedyarov, "Üç ülke olarak ABD'nin Kudüs kararını kabul etmiyoruz. Kudüs konusunda İran ve Türkiye ile aynı görüşteyiz. ABD, bu kararı yeniden gözden geçirmelidir. Biz, iki devletli bir çözümü destekliyoruz." dedi.
İran Dışişleri Bakanı Zarif de üçlü mekanizmanın ülkeleri için etkili sonuçlar doğuracağını, özel sektörde de ilişkilerin geliştirilmesini desteklediklerini söyledi.
ABD'nin Kudüs kararına tepki gösterdiklerini ifade eden Zarif, "Kudüs konusunda aynı görüşteyiz. Filistin halkının yanındayız. ABD Başkanı'nın kararını doğru bulmuyoruz. Yarın ABD'de olağanüstü toplantı yapılacak. Biz de toplantıya katılarak ABD'nin Kudüs kararına karşı olduğumuzu dile getireceğiz." şeklinde konuştu.
Astana'da Türkiye, Rusya ve İran'ın garantörlüğünde devam eden Suriye müzakerelerinden de bahseden Zarif, "Üç ülke de bu konuda çok iyi çalıştı. Bizim kararlarımız uluslararası kamuoyunca da desteklenmelidir. Suriye krizinin kısa zamanda sona ermesi için çalışmalıyız." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, ortak basın toplantısında, üçlü zirvede, ilişkileri nasıl geliştirebileceklerini konuştuklarını ifade ederek, teknik ve sektörel komisyonların daha düzenli toplanması ve sonuç alıcı çalışmaların yapılması gerektiğini belirtti.
İş adamlarını da bir araya getireceklerini dile getiren Çavuşoğlu, ekonomiden sorumlu bakanların da katılımıyla bir iş forumu düzenlemeyi planladıklarını kaydetti.
Üç ülke arasındaki enerji iş birliğinden de bahseden Çavuşoğlu, "Enerji alanındaki iş birliğimizi daha da artıracağımıza, güçlendireceğimize inanıyoruz. Üçlü mekanizmanın amaçlarından biri de zaten budur." dedi.
"Ermenistan komşularla nasıl geçineceğini öğrenmeli"
Ermenistan Dışişleri Bakanlığının Türkiye ile Ermenistan arasında 10 Ekim 2009'da Zürih’te imzalanan protokollerin onaylanma sürecindeki gecikmenin sorumluluğunun Türkiye’ye ait olduğu yönündeki açıklamalarını da değerlendiren Çavuşoğlu, Azerbaycan topraklarının işgal altında bulunması ve Hocalı katliamını hatırlatarak, şunları söyledi:
"Ermenistan daha neyin hakkını savunmaya çalışıyor. Ermenistan ile de bazı şartlarla birer adım atmak istedik. Nedir bu şart? Ermenistan işgal altındaki Azerbaycan topraklarından çekilecek. Biz de ilişkilerimizi normalleştireceğiz. Daha sonra bu mutabakatın önemli bölümleri, Ermenistan Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Bu anlaşmayı rafa koysan ne olur, iptal etsen ne olur. Zaten içi boşaltılmış. Bizim şartımızı Ermenistan yerine getirmediği sürece yani Azerbaycan topraklarından çekilmediği sürece bunun uygulanması imkansız. Ermenistan bir an önce Azerbaycan topraklarından çekilsin ve Azerbaycan'ın toprak bütünlüğüne saygı duymayı öğrensin."
"Kazanımları siyasi çözümle taçlandırmak istiyoruz"
Astana'da devam eden Suriye görüşmelerinden de bahseden Çavuşoğlu, bu toplantıların güven artırıcı adımlar açısından çok önemli bir görevi yerine getirdiğini, çatışmasızlık bölgelerinin oluşturulması bakımından faydalı olduğunu ifade etti.
Bu süreci devam ettirmek istediklerini bildiren Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
"Cenevre sürecini de destekliyoruz. Fakat o toplantılardan maalesef sonuç çıkmadı. Çatışmalar durduğuna göre siyasi çözüme odaklanmamız gerekir. Kalıcı çözüm, siyasi çözümdür. Siyasi çözüm için de tüm tarafların bir araya gelmesi lazım. Terör örgütleri, özellikle YPG, DEAŞ ve diğer terör örgütleri toplantıya (Soçi'de düzenlenmesi planlanan Suriye halkları toplantısı) katılamayacak. Zaten kimlerin katılacağını üç ülke, Rusya, İran ve Türkiye birlikte değerlendirecek ve karar verecek. Soçi zirvesinde liderlerimiz bu yönde karar aldı."
Diğer taraftan siyasi çözüm için ülkenin seçime hazırlanması gerektiğine işaret eden Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Bugüne kadarki Astana süreci BM gözetiminde oldu. Yine bazı gözlemciler oldu. Soçi'de de BM'nin olmasını arzu ediyoruz. Siyasi süreç de BM denetiminde şeffaf ve herkesi kucaklayıcı olmalı. Demokratik, şeffaf ve adil bir seçim gerçekleştirilmesi gerekir. Bunun için de ülkenin seçim kanununa, ilgili diğer kanunlara ve her şeyden önce de anayasaya ihtiyacı var. İnanıyoruz ki Suriye halkı tarafından hazırlanmalı, müzakere edilmeli ve kabul edilmelidir. Bizim bugüne kadarki amacımız, İran ve Rusya ile birlikte Suriye'deki kaosu bitirmek, Suriye'ye barış, istikrar ve huzuru getirmek, Suriye'nin toprak bütünlüğünü korumaktır. Bir yılda önemli kazanımlar elde ettik bunları siyasi çözümle taçlandırmak istiyoruz."
Kaynak: AA
2.5ºC
Ankara
