Bakan Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile Bakanlıkta yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Ermeni güçlerinin Azerbaycan'daki sivil bölgelere yönelik son saldırılarıyla ilgili Ermeni güçlerinin Hocalı'da çocuklar ve kadınlar dahil 630'dan fazla sivili hunharca katlettiğini ve temmuz ayında da Ermenistan'ın yine sivillere saldırdığını hatırlata Çavuşoğlu, "Ermenistan önce çatışma hattında hemen Azerbaycan'ın bulunduğu bölgelere hem askerlere hem de sivillere saldırdı, çocuklar dahil birçok sivil şehit oldu. Diğer taraftan son günlerde de sıkışan Ermenistan, Gence'ye ve hatta Bakü'ye yakın yerlere de füze göndermeye başladı. Yani doğrudan sivilleri hedef alıyor, bu esasen savaş suçudur." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın ise kendi topraklarını teröristlerden ve işgalcilerden geri almak için mücadele ettiğini söyledi.
Ukrayna ve Gürcistan'ın toprak bütünlüğü söz konusu olduğunda herkesin haklı olarak bu ülkelere destek verdiğini belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Peki neden Ermenistan-Azerbaycan konusu gündeme gelince, neden Ermenistan'a 'Azerbaycan topraklarından çekil' demiyoruz? Her iki ülke de NATO'nun ortakları. Dolayısıyla NATO'nun da tabii ki dengeli bir şekilde ateşkes, aynı şekilde sorunun barışçıl bir şekilde çözümü konusunda çağrı yapması normal. Ama uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve de Azerbaycan'ın toprak ve sınır bütünlüğü çerçevesinde bu işin çözülmesi, yani Ermenistan'ın bir an önce buralardan çekilmesi çağrısında da başta NATO olmak üzere, herkesin bulunması gerekiyor. Başka türlü de bu sorunun çözümü mümkün değil. 30 yıldır Azerbaycan toprakları işgal altında."
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: 30 yıldır Azerbaycan toprakları işgal altında ve Ermenistan bu işgalin tadını çıkartıyor. Azerbaycan'dan destek talebi olursa çekinmeden vereceğiz.https://t.co/LFWPha4oU0 pic.twitter.com/YVxE05tkyE
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) October 5, 2020
Azerbaycan'da 1 milyon insanın yerinden edildiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, Ermenistan'ın bu işgalin tadını çıkardığını ve güçlü bir şekilde destek bulduğunu vurguladı.
"Akdeniz'de Kıbrıs Türklerinin haklarını koruyacağız"
Stoltenberg ile Doğu Akdeniz, Libya, Suriye konuları yanında Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarına düzenlediği saldırıların değerlendirildiğini belirten Çavuşoğlu, "Biz Türkiye olarak diğer müttefiklerle olan ikili meselelerimizi NATO gündemine getirmemeye çalışıyoruz. fakat bazı müttefiklerin sürekli Türkiye'yle olsun, başka ülkelerle olsun meselelerini NATO'nun gündemine getirdiğini görüyoruz." dedi.
Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de kendisinin ve Kıbrıs Türklerinin çıkarlarını korumak için adımlar attığını kaydeden Çavuşoğlu, Yunanistan'ın Türk gemilerinin sismik araştırma yaptığı bölgelere askeri gemiler göndermesiyle müttefikler arasında bir çatışma riski ortaya çıktığını belirterek şunları kaydetti:
"Bir çatışma riski gören NATO ayrıştırıcı rolünü oynamak istedi. Biz başından beri bu inisiyatife olumlu baktık ve desteğimizi verdik. Tüm toplantılara katıldık ve Genel Sekreter ile sekreteryanını açıklamalarına destekleyici açıklamalar yaptık. Başlangıçta Yunanistan'ın olumsuz tutumları oldu ama şimdi Yunanistan'ın da bu toplantılara katıldığını görüyoruz. Bundan da memnuniyet duyuyoruz."
"Afganistan'dan aceleci bir şekilde çekilmenin doğru olmadığını düşünüyoruz"
Çavuşoğlu, NATO müttefiklerinin Türkiye'ye desteğini esirgediğini belirterek, "İdlib'de rejimin ve destekçilerinin saldırganlığını durdururken NATO'dan bir destek talebi olmuştu. Fakat üzülerek söylemek isterim ki müttefiklerin değişik gerekçelerle bu desteği Türkiye'den esirgediğini görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, bu konuda Türkiye'ye Polonya'dan destek geldiğini hatırlattı.
Görüşmede Afganistan'ın da masaya yatırıldığını aktaran Çavuşoğlu, "NATO Genel Sekreteri ve biz müttefikler, Afganistan'dan aceleci bir şekilde çekilmenin doğru olmadığını düşünüyoruz. Afganistan'da tam anlamıyla istikrarı gördükten sonra, Afganlarla istişareler ederek, NATO içinde de samimi bir istişareden sonra karar vermemiz gerektiğini düşünüyoruz." dedi.
"Terörle mücadelemizde müttefiklerimizden destek bekliyoruz"
Çavuşoğlu, Irak'taki sorunların da çözülmesi için uluslararası toplumun desteğine ihtiyaç duyulduğunu belirterek Türkiye'nin NATO müttefiklerinden terörle mücadele konusunda somut destek beklediğini söyledi.
Bazı NATO müttefiklerinin PKK/YPG'ye destek vermesinin açıkça uluslararası hukuka aykırı olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, "Terörle mücadelemizde NATO müttefiklerinden daha somut destek bekliyoruz. Destek veremiyorlarsa da terör örgütlerine destek vermesinler. Bugün maalesef bazı müttefiklerimiz PKK/YPG terör örgütüne açıkça destek veriyor. Bu uluslararası hukuka aykırıdır. Terör listemizde olan örgütlerle bazı müttefiklerin angajmana girmesi kabul edilemez." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin bu siteminin üye ülkelere iletilmesi için Stoltenberg'e iletildiğini de vurguladı.
"Müttefiklerimizden alamadığımız için S-400 almak durumunda kaldık"
NATO müttefiklerinin savunma sanayii ihtiyaçlarıyla ilgili konuları kendi içinde halletmesi gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, "Biz müttefiklerimizden Patriot ya da başka bir hava savunma sistemini alamadığımız için S-400 almak durumunda kaldık ve bunun NATO içinde de yarattığı hassasiyeti görüyorsunuz." diye konuştu.
Türkiye'nin bu ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olduğunu, NATO müttefiklerinin de bunu anlaması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, "Sadece hava savunma sistemi ile ilgili değil diğer ihtiyaçlarında karşılanmasında müttefiklerin değişik gerekçelerle birbirlerine zorluk çıkarmaması gerekiyor." ifadelerini kullandı.
[NATO Genel Sekreteri Ankara’da] Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: Savunma sanayiindeki ihtiyaçların karşılanmasında müttefiklerin birbirlerine zorluk çıkarmaması gerekiyor.https://t.co/LFWPha4oU0 pic.twitter.com/2rGaUOpXmk
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) October 5, 2020
"Fransa açıkça Ermenistan'a destek veriyor"
Basın toplantısı sonunda Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarına yönelik saldırılarına ilişkin soruya cevap veren Çavuşoğlu, hukukun ve ahlakın gereği olarak herkesin Azerbaycan'a destek vermesi gerektiğini söyledi.
Konunun çözümüyle ilgili uluslararası örgütlerin de objektif olması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, "Uluslararası örgütler ya çok dengeli olmaya çalışıyor ya da Ermenistan'ı destekleyici açıklamalarda bulunuyor. Örneğin Minsk Üçlüsü'nden Fransa açıkça Ermenistan'a destek veriyor. Bu sorunu çözmek için kurulmuş Minsk Üçlüsü daha aktif olmalı, sorunu çözmek için de somut adımlar atmalı." değerlendirmesi yaptı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: Minsk Üçlüsü’nden Fransa, açıkça Ermenistan'a destek veriyor. Bu sorunu çözmek için kurulmuş Minsk Üçlüsü objektif olmalı.https://t.co/LFWPha4oU0 pic.twitter.com/fB5Bfy7yzo
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) October 5, 2020
Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın kendi topraklarında bir mücadele verdiğini de vurgulayarak, "Herkesin haklının yanında olması gerekiyor. Güçlünün değil haklının yanında olması lazım. Bizim bu konuda tutumumuzu açık bir şekilde ifade ediyoruz. Daha önce de söylediğim gibi Azerbaycan'ın şu anda Türkiye'den herhangi bir destek talebi yok, ama olursa da çekinmeden vereceğimizi başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere hepimiz söyledik." dedi.
NATO Genel Sekreteri: Türkiye çok değer verdiğimiz bir müttefik
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de açıklamalarda bulundu.
Stoltenberg, "Türkiye çok değer verdiğimiz bir müttefiktir." dedi.
Stoltenberg, Doğu Akdeniz'de bazı gerilimlerle karşı karşıya olduklarını belirterek, şu anda bir "askeri ayrıştırma süreci" oluşturduklarını söyledi.
Bunun amacının bölgedeki risklerin ve kazaların azaltılması olduğunu aktaran Stoltenberg, "Türkiye ve Yunanistan arasında güvenli bir çağrı hattı oluşturuldu. 7 gün 24 saat kullanıma açık bir çağrı hattı bu. Bu mekanizmada yapıcı bir şekilde Türkiye ve Yunanistan'ın NATO karargahında görüşmeleri de gerçekleştiriliyor."