Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Rusya'nın başkenti Moskova'da 3-4 Nisan'da Türkiye, Rusya, Esed rejimi ve İran arasında dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde gerçekleştirilen 4'lü toplantılara değinen Çavuşoğlu, bu toplantıya ev sahipliği yapması ve hazırlanmasındaki gayretleri dolayısıyla mevkidaşı Lavrov ile Rusya Dışişleri Bakanlığına teşekkür etti.
Çavuşoğlu, Moskova'daki 4'lü toplantıya ilişkin değerlendirmesinde şunları kaydetti:
"Moskova'da her ülke tutumunu ve görüşlerini şeffaf ve açık şekilde dile getirdi. Bu sürecin aynı şekilde şeffaf ve açık şekilde devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Bir toplantıda, iki toplantıda tüm meselelerin halledilmeyeceğini biliyoruz, gerçekçiyiz ama diyaloğun devam etmesi gerekiyor ve istişarelerin aynı şekilde yoğunlaştırılarak devam etmesinde fayda var."
Mescid-i Aksa'ya yönelik saldırıların durdurulması çağrısı
İsrail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik baskınlarına ilişkin soruya yanıt veren Çavuşoğlu, "İsrail'in ramazan ayında Harem-i Şerif'in kutsiyetini ve tarihi statükosunu ihlal eden bu saldırısını lanetliyorum. Burada özellikle ibadet eden Müslümanlara yönelik İsrail polisinin muamelesi kabul edilemez. İnsanlık dışıdır." dedi.
Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanı Eli Cohen'in Türkiye'yi ziyaretinde yaptıkları görüşmede Mescid-i Aksa'nın statüsünü koruyacaklarına dair taahhütlerini yinelediğini hatırlatarak, geçen yıl da ramazan ayında bir gerginlik olduğunu söyledi.
Bakan Çavuşoğlu, "Bugün İsrail'de güvenlik işleri en ırkçı, en faşist bir siyasetçiye verilmiştir. (Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar) Ben-Gvir'a verilmiştir. Dolayısıyla bizim İsrail'e çağrımız, gerek Mescid-i Aksa'ya yönelik bu saldırılarını, biraz önce durduklarının haberini aldık, gerekse hava saldırılarını kalıcı olarak durdurması gerekiyor." diye konuştu.
Ayrım gözetmeksizin bu orantısız saldırı ve İsrail'in bu siyasetini kabul etmelerinin mümkün olmadığını vurgulayan Çavuşoğlu, daha önceki provokasyonlardan sonra İslam İşbirliği Teşkilatını (İİT) olağanüstü topladıklarını, bu saldırılardan sonra da İİT İcra Komitesinin herkese açık şekilde olağanüstü toplanacağını söyledi.
Çavuşoğlu, kalıcı çözümün yönteminin iki devletli çözüm olduğunu ve bunun tüm dünya tarafından kabul edildiğini belirterek, bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ve Doğu Kudüs'ün bu devletin başkenti olması gerektiğini dile getirdi.
Son zamanlarda İslam düşmanı saldırıların ve Müslümanların kutsiyetlerine saldırının haddini aştığını vurgulayan Çavuşoğlu, "Biz hangi din, hangi inanç olursa olsun, değerlere saldırılmasına karşıyız." dedi.
Çavuşoğlu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) genelinde özellikle antisemitizmle mücadelenin önemli olduğunu belirterek, İslam düşmanlığı ve Hristiyan düşmanlığı gibi tüm nefret ve söylemlerine karşı ortak mücadele edilmesi gerektiğini kaydetti.
"Kudüs konusu bizim kırmızı çizgimizdir"
Çavuşoğlu, İİT üyesi ülkelerle temasının olduğunu, bugün Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ile ve mümkün olursa Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile de görüşeceğini ifade etti.
Bakan Çavuşoğlu, "Biz Türkiye olarak İsrail’le yeniden bir diyalog başlattık ama şunu herkes bilsin ki başta İsrail, bu, Filistin davası pahasına olamaz. Filistin, Mescid-i Aksa ve Kudüs konusu bizim kırmızı çizgimizdir her zaman ve bu konularda bu davalardan hiçbir zaman taviz vermeyiz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, bu anlayış ve samimiyet İsrail tarafında da olursa sorunun ve gerginliğin azaltılması ve çözülmesi konusunda Türkiye'nin önemli katkı sağlayabileceğini belirtti.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'taki depremler sonrası Moskova yönetiminin hızlı şekilde insani yardımlar gönderdiğini, biri Kahramanmaraş, diğeri de Hatay'da olmak üzere iki sahra hastanesi kurduğunu belirten Çavuşoğlu, verdikleri destekten dolayı Moskova yönetimine ve Rus halkına teşekkür etti.
Çavuşoğlu, Lavrov ile yoğun gündemlerinin olduğunu ve dün akşam Ankara'da Rus mevkidaşıyla iftarda da buluştuklarını, bugün de baş başa, daha sonra da heyetler arası geniş katılımlı görüşmeler gerçekleştirdiklerini, görüşmelerin kapsamlı ve verimli olduğunu söyledi.
"Türkiye, iki tarafla da görüşerek sorunun çözümü için gayret gösteriyor"
Lavrov ile yaptıkları görüşmelerde, Ukrayna başta olmak üzere bölgesel konuları ele aldıklarını dile getiren Çavuşoğlu, şunları ifade etti:
"Maalesef bir yılı aşkın süredir devam eden savaş, başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere tüm dünyaya zarar vermeyi sürdürüyor. Savaşın bir an önce uluslararası hukuk temelinde müzakereler yoluyla sonlandırılması beklentimizi bir kere daha vurguladık. Bu konuda her zaman olduğu gibi Türkiye olarak elimizden gelen desteği vermeye hazır olduğumuzu tekrarladık. Biz her iki tarafla da görüşerek sorunun çözümü için gayret gösteriyoruz."
Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya ve Ukrayna liderleriyle sürekli temas halinde olduğunu, Lavrov ile yaptığı görüşmeden birkaç gün önce Brüksel'de Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile görüştüğünü ve kendisini Türkiye'ye davet ettiğini kaydetti.
"İstanbul Tahıl Anlaşması, diplomasi ve müzakerelerin sonuç verdiğini gösteriyor"
Lavrov ile yaptığı görüşmede, Tahıl Koridoru Anlaşması'nı da ele aldıklarına değinen Çavuşoğlu, "İstanbul Tahıl Anlaşması, diplomasi ve müzakerelerin sonuç verdiğini de aynı zamanda gösteriyor. Anlaşmanın devam etmesine önem veriyoruz. Bu, sadece Ukrayna'nın ve Rusya'nın tahıl ve gübre ihracatı bakımından önemli değil, dünya gıda krizinin ve özellikle dünyadaki her hanenin yaşadığı sorunun azaltılması bakamından da önem arz ediyor. Rus tahılı ve gübresinin ihracının önündeki engellerin de kaldırılması gerektiği konusunda mutabıkız." diye konuştu.
Çavuşoğlu, bu konuda Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in de gayretlerinin olduğunu ve Türkiye olarak güçlü şekilde bunu desteklerini vurguladı.
NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında İngiltere ve ABD dışişleri bakanları başta olmak üzere mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmelerde, Tahıl Anlaşması'nı ele aldıklarını belirten Çavuşoğlu, Tahıl Anlaşması'nın uzatılması için Rus tahılı ve gübresinin ihracının önündeki engeller gibi sorunların da giderilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Çavuşoğlu, Lavrov ile yaptığı görüşmede Libya konusunu da ele aldıklarına işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ülkenin (Libya) bir an önce demokratik, şeffaf bir seçime hazırlanması gerektiğine inanıyoruz. Bugün, aynı şekilde ülkenin hem siyasi olarak hem diğer unsurlarıyla birleştirilmesinin önemini vurguladık. Özellikle çok sayıda milis gruplar var, dolayısıyla Libya'nın artık askeri ve polis dahil güvenlik gücüne ihtiyacı var. Ülkenin her anlamda birleştirilmesi için çabalarımızı devam ettireceğiz. Bu konuda Rusya ve diğer aktörlerle yakın işbirliği içinde olacağız."
Rus mevkidaşı ile Azerbaycan ve Ermenistan arasında devam eden süreç, Türkiye ile Ermenistan arasında başlayan normalleşme başta olmak üzere Güney Kafkasya'daki durumu da ele aldıklarını aktaran Çavuşoğlu, "Arzumuz, bir an önce Azerbaycan-Ermenistan arasında kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanması. Güney Kafkasya'nın kalıcı istikrarı ve huzuru için bu adımların atılması gerekiyor. Rusya ile yakın istişare içinde olmaya devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin temmuzda Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Dönem Başkanlığı'nı üstleneceğini, bu süreçte üye ülkeler arasında zirve gerçekleştirilmesi için çaba sarf edeceklerini söyledi.
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye'nin KEİ'ye önem verdiğini ve özellikle siyasetten uzak tutulması için dönem başkanlığında çabalarını sürdüreceğini, üye ülkeler arasındaki iletişimin tesis edilmesi konusunda da çaba sarf edeceklerini belirtti.
Mevkidaşıyla Afganistan'ı da değerlendiklerini söyleyen Çavuşoğlu, "Afganistan'da Taliban'ı tanımadan angajmanımız devam ediyor ama özellikle kadınlar ve kız çocuklarıyla ilgili aldıkları kararları kabul etmemiz mümkün değil. Bu doğrultuda ortak mesajları Taliban yönetimine, geçici yönetime vermeye devam etmemiz lazım." değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Kıbrıs konusunda da görüş alışverişinde bulunduklarını, Türkiye ile Rusya arasındaki ikili ilişkileri farklı boyutlarıyla değerlendirdiklerini, mevcut konjonktürde iki ülke arasındaki işbirliğinin ilerletilmesi için neler yapılabileceğini ele aldıklarını aktardı.
Türkiye ile Rusya arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi için ortak bir irade olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, Akkuyu Nükleer Güç Santrali dahil olmak üzere enerji işbirliği konularını da ele aldıklarını belirtti.
Çavuşoğlu, turizmin iki ülke arasındaki işbirliğinin önemli bir unsuru olduğunu ve 2022'de Rusya'dan 5,2 milyon turistin Türkiye'yi ziyaret ettiğini ve bu yıl içinde de daha fazla Rus turistin gelmesini beklediklerini dile getirdi.
Arabuluculuk girişimleri
Türkiye'nin arabuluculuk girişimleri ve Tahıl Anlaşması'nın uzatılmasına ilişkin soru üzerine Çavuşoğlu, bugüne kadar Ukrayna'nın 3 limanından 866 gemiyle 27 milyon tondan fazla tahıl ve gıda sevk edildiğini bildirdi.
Çavuşoğlu, Tahıl Anlaşması'nın dünyada gıda fiyatı istikrarının getirilmesine önemli katkı sağladığını belirterek, Rus tahılının bir miktarının Türkiye'ye getirilmesi ve una dönüştürüldükten sonra en az gelişmiş ülkelere ulaştırılması konusunda işbirliği sürecinin başladığını ve Katar'ın da buna destek verdiğini söyledi.
Savaşın devam ettiğini ancak bu tür adımlarla da dünya gıda krizinin en az düzeyde hissedilmesi için önemli çaba sarf ettiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, Rus tahıl, gübre ve amonyağının ihracatının sağlanması için BM ile Rusya arasında anlayış birliğinin olduğunu dile getirdi.
Çavuşoğlu, özellikle ABD ve İngiltere'nin ödemeler ve sigorta konusunda bazı adımlar attığına ancak sorunların halen devam ettiğine dikkati çekerek, özellikle bu ürünlerin yaptırımlara dahil edilmemesine rağmen bankaların ödemeler konusunda adım atmadığını gördüklerini söyledi.
Rus amonyağı ve gübresinin, bazı Batı ülkeleri üzerinden Afrika ülkelerine gönderilmesi konusunda adım atıldığını ancak tam olarak sorunun çözülmediğini belirten Çavuşoğlu, Ukrayna'dan tahıl ve gübre ihracatının devam edebilmesi için varılan mutabakatın yerine getirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Çavuşoğlu, "Mesela, Rusya Federasyonu'nun Ziraat Bankası halen SWIFT sistemine dahil edilmedi. Bu konuda da sorun devam ediyor." dedi.
Bakan Çavuşoğlu, Rusya ve Ukrayna taraflarına, Rusya'nın taleplerinin karşılanmasıyla diğer bazı konuların birbirinden ayrılması gerektiğini söylediklerini belirtti. Bu süreçte, Ukrayna'daki savaşın sona ermesi konusunda Türkiye'nin samimi çaba gösterdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, bahar aylarında savaşta yeniden tırmanma olacağına dair endişeleri paylaştıklarını dile getirdi.
Çavuşoğlu, "Bu savaşın kazananı olmaz, adil bir barışın kaybedeni olmaz. Bu savaşın da müzakereyle sona erdirilmesi gerektiğine inanıyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Kuzey Akım saldırıları
Kuzey Akım 1 ve 2 doğal gaz boru hatlarında geçen yıl meydana gelen patlamalara ilişkin soruşturmaları nasıl değerlendirdiklerinin sorulması üzerine Çavuşoğlu, bu patlamaların mevcut enerji krizini daha da tetiklediğini vurguladı.
Çavuşoğlu, söz konusu saldırının ciddi olduğuna işaret ederek, saldırının kimin tarafından neden yapıldığına dair "açık ve şeffaf" bir soruşturmanın bağımsız uzmanlardan oluşan kuruluş tarafından yürütülmesi gerektiğine dikkati çekti.
"Cumhur İttifakı'nın taleplerini değişik bahanelerle reddediyorlar"
Lavrov'a yöneltilen "Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak seçimlerde, Rusya'yı kimin desteklediğine" ilişkin soruyu söz alarak yanıtlayan Çavuşoğlu, Türkiye'nin demokratik bir ülke olduğunu, demokratik ve şeffaf seçimler gerçekleştirdiğini vurguladı.
Çavuşoğlu, Mustafa Kemal Atatürk'ün "Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir." sözünü hatırlatarak, her seçimde son kararı milletin verdiğini ifade etti.
Son 6 seçimdir yurt dışında yaşayan vatandaşlara da oy hakkı verildiğini kaydeden Çavuşoğlu, "Dolayısıyla milletimiz karar verecek. Rusya veya herhangi bir ülkenin Türkiye'deki seçimlere karışmasını biz hiçbir zaman arzu etmeyiz. Ruslardan da böyle bir niyet görmedik zaten." diye konuştu.
Çavuşoğlu, buna rağmen bu konuda çifte standartlar olduğuna dikkati çekerek, "Bazı ülkeler, özellikle o ülkelerde yapılacak seçim kampanyasıyla ilgili PKK'ya bağlı HDP ve CHP'nin taleplerini karşılarken Cumhur İttifakı'nın taleplerini değişik bahanelerle reddediyorlar. Farklı yöntemlerle müdahale etmeye çalıştıklarını biliyoruz." ifadelerini kullandı.
Seçim gözlem heyetlerini de Türkiye'ye davet ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, "Ama daha önce de olduğu gibi yine buraya gözlemci olarak geldiği zaman HDP'ye, PKK'ya destek veren bazı milletvekillerini de uyarılarımıza rağmen listeye dahil etmişler." dedi.
"Bu 2 tane gözlemcinin ülkemize girişine de müsaade edemeyiz"
Çavuşoğlu, bunların objektif gözlemde bulunamayacaklarının altını çizerek, "Daha önce de girişlerine izin vermediğimiz gibi, bu 2 tane gözlemcinin ülkemize girişine de müsaade edemeyiz çünkü bu seçim, şeffaf ve demokratik olmalı ama gözlemciler de aynı şekilde objektif ve dengeli olmalı. Gelip de başka partilerin kampanyalarına ya da herhangi bir partinin kampanyasına katılan gözlemcinin gözlemci olamayacağı da aşikardır." diye konuştu.
Türk milletinin 14 Mayıs'ta özgür iradesiyle Türkiye'yi kimin yöneteceğine karar vereceğini belirten Çavuşoğlu, Türk milletinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı güçlü şekilde tekrar cumhurbaşkanı seçeceğine inandıklarını sözlerine ekledi.
0.4ºC
Ankara
