Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ile Rusya'nın Soçi'de vardığı mutabakatın ayrıntılarını Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda değerlendirdi.
Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
"Mutabakatlar siyasi bir başarı olarak tarihe geçti"
Türkiye dünyanın 2 büyük gücüyle 5 gün içinde mutabakat sağladı. Mutabakat bizim ulusal güvenliğimiz bakımından çok önemlidir. Barış Pınarı Harekatı'nın meşruiyeti 5 gün içinde hem ABD tarafından hem de Rusya tarafından kabul edilmiştir. Mutabakatlar siyasi bir başarı olarak tarihe geçti.
"Teröristler karşımıza çıkarsa etkisiz hale getiririz"
Barış Pınarı Harekatı sahasında herhangi bir terörist unsur karşımıza çıkarsa onları etkisiz hale getiririz.
"150 saatin sonunda Türk ve Rus askerleri ortak devriyelere başlayacak"
150 saat içerisinde terör unsurları buradan çıkartılacak. 10 kilometre derinlikte 150 saatin sonunda Türk ve Rus askerleri ortak devriyelere başlayacak. Özellikle sınırımızda sızmaların önlenmesi, teröristlerin inşa ettiği altyapıların temizlenmesi açısından önemli. 30 kilometre neden önemli, çünkü bize gönderdikleri füzelerin menzilleri genellikle bu ayarda.
"YPG Kamışlı'dan çekilecek"
Kamışlı şehrinde rejim unsurları ile karşı karşıya gelmemek bakımından ortak devriye konusunda Kamışlı'yı hariç tuttuk. Ama bu bu bölgeden de YPG'lilerin çekilmeyeceği manasına gelmez.
"YPG'liler Tel Rıfat'tan da çıkartılacak"
Zeytin Dalı Harekatından sonra bazı YPG'liler Tel Rıfat bölgesinde kaldı. Rusya ile kaldığımız mütabakatla YPG'liler bu bölgeden çıkartılacak.
"Teröristlerin kurmak istediği terör devletinin önüne geçtik"
Bu çalışmalar teröristlerin kurmak istediği terör devletinin de önüne geçmiştir. Şimdi buralarda yine dönmek isteyen tüm Suriyelilerin geri dönüşleri sadece Türkiye'dekilerin değil onların da yerlerine dönmesi konusunda önemli bir adım atılmış oluyor ABD ve Rusya ile varılan mutabakatlarla.
"Bölgeden Kürtlerin çekilmesi gibi bir durum yok, teröristler çekilecek"
Bölgeden Kürtlerin çekilmesi gibi bir durum yok, teröristler çekilecek. Buralarda nüfusun çoğunluğu Arap. Yönetimde Araplar olacak. Kürtler varsa onlar da yönetimde olacak. Bu bölgedeki demografik mühendislik sona ermiş olacak.
"Suriye Adana Mutabakatı'ndaki gerekliliklerini yerine getiremiyor"
Adana Mutabakatı terör oluşumlarının engellenmesini öngörüyor. Suriye bunu engelleyemezse Türkiye tek başına gereğini yapar. Özeti bu. Bizim rejimle doğrudan bir temasımız yok. Şu andaki rejimin Adana Mutabakatı'nı istese de uygulama kapasitesi yok. Buralarda boşluklar var. Neticede şu anda ülkenin tamamını yönetme durumu yok. Suriye Adana Mutabakatı'ndaki gerekliliklerini yerine getiremiyor. Burada Rusya kolaylaştırıcı bir rol üstleniyor.
"Göçmenlerin dönmesi için de birlikte çalışacağız"
Suriyeli göçmenler kendilerini güvende hissedeceğine inanıyorsa geri dönüyor. 365 bin kişi buralara döndü. Kendini güvende hissedebilmesi için rejimin kontrol ettiği yerlerde rejimden garanti alınması lazım. İnsanların endişesi var. Ekonomik boyutu, temel ihtiyaçların karşılanması boyutu var. Burada uzun zamandır Rusya bir aktör. Birlikte çalışacağımıza göre, buralarda göçmenlerin dönmesi için de birlikte çalışacağız.
"3 Avrupa ülkesi ile bir araya gelme durumumuz var"
AB Suriyeliler bize gelmesin diyor. Geri dönenlere yardım etmeyiz diye de başladılar. Sayın Boris Johnson'un da teklif ettiği gibi 3 Avrupa ülkesi ile bir araya gelme durumumuz var. Burada herkesin üzerine düşecek görevler var.
"Rusya ile iş birliğimiz dünkü mutabakat muhtırasıyla taçlanmıştır"
Askerlerimiz ve istihbaratımız burada üzerine düşeni yapacak. Dışişleri Bakanlığı olarak da biz de katkı sağlayacağız. Cumhurbaşkanımızın talimatıyla kendi aramızda birbirimize destek olarak bu süreci yürütüyoruz. Önemli olan sahada askerlerimizin ve kurulacak mekanizmanın sahadaki gözetimini askerlerimiz ve istihbaratımız sağlayacak. Biz de sahada ve masada Türkiye olarak üzerimize düşeni yapacağız. Burada önemli olan herkesin sözlerini tutması ve mutabakata bağlı kalması. Rusya ile iş birliği yaparak Halep'te 45 bin insanı kurtardık. Sonra bize İran da katıldı. Rusya ile iş birliğimiz dünkü mutabakat muhtırasıyla taçlanmıştır.
"10 kilometrelik derinlikte her yerde devriye yapılacaktır"
10 kilometrelik derinlikte her yerde devriye yapılacaktır. Bir süre sınırı yok. Suriye'de kalıcı bir çözüm oluncaya kadar bunun devam etmesi gerekiyor. Teröristler buradan çekildi ama Afrin, El Bab, Cerablus bölgesinde teröristleri etkisiz hale getirdik ama hala sahada teröristler var. Çekilmenin süresi var ama Siyasi çözüme kadar biz bunları devam ettirmek istiyoruz.
"Harekatlarımızla dengeler tamamen değişti"
Haklı davamızı her yerde anlatıyoruz. Daha önceki harekatlarımızı da anlattık. Şunu söylemek isterim. Gerçekten Cumhurbaşkanımızın ikili görüşmeleri bizlerin yaptığımız ikili görüşmelerin dışında biz bu harekatı anlatan bildirimi herkese çok güzel anlattık. Neden oldu, niye yapmak zorunda kaldık, hangi hukuki zemini dahil çok güzel bir şekilde anlattık. Anlamak istemediklerini de gördük. Oyunları bozuldu. Anlatma konusunda bir sıkıntımız yok ama biz son 1,5 yıldır dengeleri değiştirdik. Harekatlarımızla dengeler tamamen değişti. Bu sahada ve masada güçlü olmanın neticesidir. Harekatımızın neticesinde herkes meşruiyetini de kabul etmek zorunda kalıyor. Artık herkes bizimle çalışmak istiyor. Avrupa da bizle çalışmak arzusunda. Sahada varsanız masada da varsınız. Sonuna kadar haklıyız. Vicdanen rahatız. Çünkü sadece teröristleri biz hedef alıyoruz. Bizlere yönelik bir çok karalama propagandasını öne sürdüler ama biz sivilleri konusunda çok hassasız. Bizim haklılığımızı herkes kabul etmeye başladı.
PKK eşittir Kürtler demek Kürtlere hakarettir.
"ABD teröristlerin çıktığını teyit etti, 'karşımıza teröristler çıkarsa vururuz' dedik"
ABD askeri birimlerinin bizim askeri makamlarımıza yazılı olarak teröristlerin çıktığını teyit etti. Mutabakat çerçevesinde ne olup ne olmadığını bilgilendirmeye devam edeceğiz. "Biz sizden gelen yazılı teminatı kabul ederiz. Ama sahada terörist unsurları karşımıza çıkarsa tereddüt etmeden etkisiz hale getiririz". dedim.
"YPG/PKK kimle iş tutarsa tutsun biz gereğini yaparız"
FETÖ ile mücadelemizi devam ettiriyoruz. Aynı şekilde DEAŞ'la mücadelemizi, PKK/YPG ile mücadelemizi sürdüreceğiz. Rejimle PKK iş birliği yapabilir mi, yapabilir. YPG/PKK kimle iş tutarsa tutsun biz gereğini yaparız.
"Putin 'PKK çekilmezse siz gereğini yaparsınız' dedi"
Rusya'nın söylediğine göre, Rejim de PKK'yı bölücü bir terör örgütü olarak görüyor. Putin "Biz YPG/PKK'ya güçlü ültimatom vereceğiz. Çekilmezse siz gereğini yaparsınız" dedi.
İran buralara gelmesin diye PKK/YPG'nin terör devleti kurmak istiyorlar. Bunu da İsrail istiyor. Suriye'nin toprak bütünlüğü konusunda biz Rusya ile hemfikiriz.
ABD'nin aldığı bir çok karar oldu. Trump 'biz çekiliyoruz başlatmayın' dedi. ABD'den farklı karar ve uygulamaları görüyoruz. Ama şu gerçek ki PKK/YPG ile istedikjleri gibi bir iş birliğini sürdüremeyecek.
"Suriye Milli Ordusu'nun bu süreçte önemli katkıları olmuştur"
(Suriye Milli Ordusu) DEAŞ'a karşı mücadele ederken iyi, PKK'ya karşı mücadele ederken bunlar cihatçı oluyor diye bir tutum var. İçerdekilerin bu durumlarına alıştık. BUnlara izah etmekten biz yorulmadık, onlar da bu işleri çarpıtmaktan yorulmadı. Suriye Milli Ordusu'nun bu süreçte önemli katkıları olmuştur.
Suriye'deki DEAŞ'lılar ile mücadele
DEAŞ teröristlerinin kendi ülkelerine geri dönme imkanı var mı yok mu bilinmez. DEAŞ'ın canlanmasını en çok biz istemeyiz. O yüzden DEAŞ'la biz Fırat Kalkanı Harekatı ile mücadele ettik. Hiçbir ülke DEAŞ'la göğüs göğüse çarpışmamıştır. 4 bin civarında DEAŞ'lı teröristi etkisiz hale getirdik. DEAŞ unsurları ile ne gerekiyorsa o adımı yaparız. Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinde oluşturulan hapishanelerde DEAŞ'lılar var, yargılamaları devam ediyor. Ele geçirdiğimiz DEAŞ'lılarla ilgili eğer Türk vatandaşıysa hemen getirip hapishaneye koyuyoruz yargılamaya başlıyoruz. Eğer yabancı ise oradaki hapishanelerde tutuluyor. Bu insanları ülkelerine geri göndermek gerekiyor. Bu ülkeler kendi ülkelerinde bunları sorgulamalı. 125'ten fazla ülkeden yabancı terörist savaşçı gelmiş Suriye'ye. Paris ve Brüksel saldırılarına kadar bizim onlara iade ettiğimiz teröristlere kadar hiçbir işlem yapmıyorlardı. Herkes kendi vatandaşını alsa meselenin büyük bir bölümü çözülür. Bazı ülkeler bunları geri almamak için vatandaşıktan çıkarıyor. Bu bir çözüm değil. Bizim kendi çalışma grubumuz var. Geri gönderme, yargılama konusunda ne yapmamız lazım bunları çalışıyoruz. DEAŞ'lıların salınması mümkün değil. Çünkü saldığın zaman önce bize saldırır. Diğer taraftan bir de kadınlar, çocuklar var. Gerekli tedbirleri almak bizim güvenliğimiz bakımından çok önemli.
"PKK/YPG teröristleri bir silah olarak kullanıyor"
PKK/YPG teröristleri bir silah olarak kullanıyor. Irak'tan çok sayıda çocuğu ve kadını ülkemize getirdik. Bunlar yargılanıyor. Kadınların ve çocukların tekrardan kazanılması gerekiyor. İnsani konularda en hassas ülke biziz. İnsani konularda kimse bize ders veremez.
"Terör kalıntısı varsa bunları temizleriz"
Dün bazı tereddütler vardı. Hulusi Paşamız da sahadaki askerlerimizden aldığı bilgileri aktardı. ABD'nin tamamen çektik değerlendirmesi ile bu karar alındı. Ama bu kararı aldık demek teröristlerle mücadelemizi durdurmaz. İhlal ve tacizde karşılık vermek bizim hakkımız. Dün de bir kere daha bunu kayıtlara geçirdik. ABD'ye sizin verdiğiniz teminatı aldık, buna istinaden biz de şu anda harekatı bu şekilde durdurduk ama bizim buradan çekileceğimiz anlamına gelmez, biz burada varız. 32 kilometre derinliğindeki yerleşik statiko muhafaza edilecektir. Bunun bir süresi yok. Buralarda terör kalıntısı varsa bunu temizleriz.
"Afrin, El Bab, Cerablus bölgesinde ne yaptıysak aynısını yapacağız"
Daha yapılacak çok iş var. Sahada var olmaya devam edeceğiz. Diğer birimlerimizle birlikte çalışmalarımızı sürdüreceğiz. İstikrarı oluşturmak için yerel yönetimlerin kurulması lazım. Bunların beklentilerini karşılamak için buralarda Afrin, El Bab, Cerablus bölgesinde ne yaptıysak aynısını yapacağız.
"Bu güne kadar çok taahhüt oldu ama somut adımlar atılmadı"
Bu insanların temel ihtiyaçlarının karşılanması lazım. Temel ihtiyaçlarda ne var, hukuk, barınma, sağlık, gıda, su, elektrik bunların hepsi hayati derecede önemli. Batılıların şöyle bir argümanı var. Suriye'de siyasi bir çözüm olmadan inşa olmaz mantığı var. Diğer taraftan baktığımızda bu insanların ihtiyacının karşılanması gerekir. Temel ihtiyaçlar nedir uluslar arası kuruluşlar tarafından bunlar belirlenir, herkes ne yapılır, üzerine düşeni yerine getirir. Bu güne kadar çok taahhüt oldu ama somut adımlar atılmadı.
"Fransa PKK/YPG devleti kurmak için çaba sarfetti, harekatımızla büyük bir hüsrana uğradı"
Avrupalı liderler bu süreçte asmimiyetsiz ve gerçekten uzaktı. Fransa'nın burada bir PKK/YPG devleti kurmak için çok çaba sarf ettiğini biliyoruz, harekatımızla birlikte büyük bir hüsrana uğradıklarını da biliyoruz.
Cumhurbaşkanı Erdoğan- Trump görüşmesi
Son zamanlarda konuşmalarında F-35 projesine dönme konusunda dile getiriyorlar. (Cumhurbaşkanı Erdoğan-Trump görüşmesi) Suriye konusu da gündemde olacak. NATO zirvesi öncesi de bu görüşme bölgesel iş birliği bakımından önemli olacak. Halk Bankası adımı var, FETÖ ile ilgili bir adım atılmadı. Terör örgütünün ABD içinde de kirli ve karanlık yüzünü görmeye başladılar. FETÖ konusu halen masada, F-35 konusu masada. G-20'de Cumhurbaşkanımızın Trump ile yaptığı görüşmede de ticaret hacminin 100 milyara çıkarılması konusu da görüşülecek. Bunlar gündemimizde olacak.
Kaynak: TRT Haber
9.2ºC
Ankara
