Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye'nin arabuluculuğu ile Antalya Diplomasi Forumu marjında düzenlenen Rusya-Ukrayna-Türkiye üçlü dışişleri bakanları toplantısıyla ilgili açıklama yaptı.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
"Bu tür savaşların galibinin olmayacağının bilincindeyiz"
Ukrayna’da akan kanın, gözyaşının ve yıkımın bir an evvel durdurulması için çaba sarf ediyoruz. Sorunların diplomasi yoluyla çözülmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu tür savaşların galibinin olmayacağının bilincindeyiz. Bu savaşın devam etmesi halinde ise kaybedenin en başta masum siviller olduğunu vurguluyoruz.
Bundan bölge ülkeleri başta olmak üzere herkes zarar gördü ve herkes zarar görür.
"Bu süreçte her iki tarafla da gerçekten yoğun temaslarımız oldu"
Bu anlayışla 24 Şubat’ta Rusya’nın saldırısı başladıktan sonra da sorunların diplomasi yoluyla çözüme kavuşturulması için çabalarımızı yoğunlaştırarak devam ettirdik. Bu süreçte her iki tarafla da gerçekten yoğun temaslarımız oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’le telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Aynı şekilde ben de mevkidaşlarım Lavrov ve Kuleba ile çok defa görüşme gerçekleştirdim. Taraflara ülkemizde bir araya gelmeleri için bir davette bulundum. Sonuçta her iki tarafın da kabul etmesiyle bugün bu toplantıyı Antalya’da gerçekleştirdik. Tabii bu toplantının özellikle Antalya Diplomasi Forumu marjında gerçekleştirilmesi de anlamlıdır.
"Türkiye’nin toplantıda bulunmasını özellikle istediler"
İki taraf da Türkiye’nin toplantıda bulunmasını özellikle istediler. Bunu daha önce de açıklamıştım. Biz bugün bu görüşmede, Türkiye’nin ulusal pozisyonunu saklı tutmakla birlikte kolaylaştırıcı rol üstlendik. Sadece ev sahipliği değil, kolaylaştırıcı rol üstlendik her iki tarafın da talebiyle.
"İnsani boyutun önceliğine dikkat çektik"
Türkiye olarak özellikle insani boyutun önceliğine dikkat çektik. Çünkü her gün yıkım artıyor, gözyaşı artıyor, akan kan artıyor maalesef. Savaşın ortasında kalan sivilleirn de bir an önce kurtarılması gerektiğinin altını bir kere daha bu toplantıda çizdik. Tabii bunun için sürdürülebilir bir ateşkese ihtiyaç var. Sürdürülebilir bir ateşkesin tesis edilmesine kadar da insani ateşkesin sahada da işlemesi gerekiyor.
Özellikle insani koridorların hiçbir engelle karşılaşmadan açık tutulmasının gerektiğini bir kere daha vurguladık. Çünkü sahada durumların farklı olduğunu, vatandaşlarımızı tahliye ederken biz sadece uzaktan görmedik, yaşadık.
"Burada bir eş güdümün yapılması gerekiyor"
Toplantıda özellikle Mariupol'de bir insani koridorun açılması gerektiğini vurguladık. Taraflar bu konuyu ilgili mercilerle görüşeceklerini söylediler. Burada bir eş güdümün yapılması gerekiyor. Şu anda Rusya bu bölgelere girmiş durumda, Ukrayna güçleri de var. Eş güdüm yapılmazsa, her iki taraf da bu konuda sahada da bu eşgüdümü gerçekleştirmezse, tahliye edeceğimiz siviller can tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.
"Siyasi seviyedeki bu toplantı önemli bir başlangıçtır"
Sonuçta bu toplantı çatışmaların başlamasından sonra Dışişleri bakanları düzeyinde ilk buluşma özelliği taşıyor. Öte yandan elbette bir görüşmede mucizeler beklenmemelidir ancak siyasi seviyedeki bu toplantı önemli bir başlangıçtır. Bu toplantının da özellikle liderler düzeyinde gerçekleştirilmesi de gündeme geldi.
Ukrayna tarafı sayın Zelenskiy’nin böyle bir toplantıya hazır olduğunu, sayın Lavrov da sayın Putin’in prensip olarak buna karşı olmadığını söyledi. Sayın Cumhurbaşkanımızın da en son telefon görüşmesinde Putin’in de prensip olarak karşı olmadığını doğrudan söylediğini de hatırlatmak isterim.
"Belarus’ta da devam eden bir heyetler arası süreç var"
Bildiğiniz gibi Belarus’ta da devam eden bir heyetler arası süreç var. Bu sürecin başlamasını da biz Türkiye olarak teşvik ettik. Bu süreçte özellikle Ukrayna tarafı bu toplantıların Türkiye’de gerçekleştirilmesini istemişti.
"Önemli olan bu düzeyde de müzakerelerin bir an önce başlamasıydı"
Toplantının yeri önemli değil. Önemli olan bu düzeyde de müzakerelerin bir an önce başlamasıydı. Bu bizim teşvikimizin de etkili olduğunu Kuleba telefonda bana söyledi. Bu süreci biz desteklemeye devam edeceğiz. Burada amacımız bölgesel barış ve istikrarın yeniden sağlanmasıdır. Bu esasen iki ülkenin ve tüm bölge halklarının menfaatini gözeten yegane seçenektir. Başka bir seçenek biz görmüyoruz.
Türkiye olarak diplomasiyi önceleyen samimi gayretlerimizi biz sürdüreceğiz. Bu vesileyle davetimizi kabul eden ve Türkiye’ye, bizlere, sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a ve şahsen bana duydukları güven için ve bugünkü toplantıya katıldıkları için her iki mevkidaşım sayın Lavrov ve Kuleba’ya bir kere daha teşekkür ediyorum.
"Gerginliğe yol açan veya ses tonunu yükselten bir görüşme olmadı"
Bu görüşme kolay bir ortamda gerçekleşmedi. Bir taraftan savaş devam ediyor. Dolayısıyla elbette bu şartlarda bu toplantı gerçekleştirildi ama tüm zorluklara rağmen son derece medeni bir toplantının gerçekleştiğini söyleyebilirim. Elbette taraflar kendi pozisyonunu savundu, düşüncelerini medeni bir şekilde savundu. Herhangi bir gerginliğe yol açan veya ses tonunu yükselten bir görüşme olmadı.
Biraz önce konuşmamda da söyledim. Bu ilk defa gerçekleştirilen bu düzeyde bir toplantı. İki heyette de bu Belarus’taki müzakerelerde yer alan iki arkadaşımız da vardı. Sonuçta bu ilk defa bakanlar düzeyinde yapılan toplantıda tabii tüm taleplerin karşılanması beklentisi yoktu. Bazı kararların da liderler düzeyinde alınması gerekiyor.
"Türkiye’de ev sahipliği yapmak isteriz"
Bu toplantının biz devam etmesini isteriz ama iki taraf karar verirse devam ettirmeyi, yine biz Türkiye’de ev sahipliği yapmak isteriz. Başka yerde görüşmek isterlerse bundan da memnuniyet duyarız. Her iki tarafın da bize yönelik güveninin devam ettiğini görüyoruz. Siyasi düzeydeki toplantılar, daha sonra liderler düzeyindeki toplantılar için teknik düzeydeki müzakerelerde de bazı gelişmelerin olması gerekiyor ve yukarıya sunulması gerekiyor. Önümüzdeki süreçte Belarus’ta gerçekleşecek görüşmeler neticesinde karar veririz diye toplantıyı kapattık.
"Güven artırıcı adımlarla beraber biz bir neticeye varılacağına inanıyoruz"
Siyasi düzeyde, dışişleri bakanları düzeyinde ilk toplantıydı. Elbette bu toplantıdan tüm sorunların çözülmesini kimse beklemiyordu ama böyle bir başlangıcın da yapılması gerekiyordu. Bundan sonraki süreçte de bu diyalog devam ederse son kararı siyasetçiler verecek. Gelecekte güven artırıcı adımlarla beraber biz bir neticeye varılacağına inanıyoruz.
Tarafların siyasi olarak bir araya gelmesi, bundan sonra liderler düzeyindeki bir görüşmeye de prensip olarak karşı olmamaları hatta Ukrayna’nın net bir şekilde hazır olması, gelecekte bu tür üst düzeydeki toplantıların gerçekleşebileceği yönündeki umudumuzu artırdı.
Rusya ve Ukrayna arasında tarafsızlık dahil birçok müzakere ettikleri unsurlar var. Kapsamlı bir barış anlaşmasının da imzalanması masada. Böyle bir durumda Ukrayna’nın bazı ülkelerin garantör olarak burada olmasını istediğini biliyorsunuz. Bunların bir tanesi de Türkiye’dir. Bugün ikili yaptığımız görüşmede de Kuleba bunu bir kere daha teyit etmiştir.
3.4ºC
Ankara
