Bakan Dönmez, TRT Haber özel yayınında soruları yanıtladı.
Dönmez'in konuşmasından öne çıkan başlıklar şöyle:
Karadeniz gazının hikayesi 2020 Ağustos ayına gidiyor. İlk andan itibaren mühendislik çalışmalarımıza başladık. Gerekli ekipmanları, malzemeleri tedarik ettik.
"Mayıs başında sisteme vereceğiz"
Ham gaz geliyor yani baktığınızda yerin altından çıkan burada bir rafineri tesisi kurduk. Ayrıştırılması gereken unsurlardan ayrıştırılacak. Mayıs başında inşallah sisteme de vermiş olacağız.
Burada ilk defa denenen yenilikler de oldu. Biz bu projeyle beyin göçünü tersine çevirdik. Uluslararası projelerde yer alan arkadaşlarımızı biz buraya getirdik.
"İthalatımızı yüzde 25-30 oranında azaltmış olacağız"
Milyar metreküplük doğalgaz Türkiye'nin aşağı yukarı sadece konutların kullanımı, tüketimi açısından baktığımızda otuz beş yılına denk gelir. Bütün kullanım itibariyle baktığımızda bu rakam belki 15-20 yıl gibi bir süre olacak. Biz çünkü yaklaşık 55 milyar metreküp yıllık bir doğalgaz tüketiyoruz. Bugüne kadar da biz tükettiğimiz gazın ancak yüzde birini üretiyorduk. İthalatımızı yüzde 25-30 oranında azaltmış olacağız ilerleyen dönemlerde bu bir başlangıç. İnşallah Cumhurbaşkanımız kendi ağzında yapacak. Ben kendi adıma, yarın hemen hemen herkesi mutlu edecek bir müjdenin geleceğini söyleyebilirim.
"Karadeniz yüksek bir potansiyel barındırıyor"
Karadeniz, Hazar Denizi'nin potansiyelini içeriyor. Karadeniz Avrupa için yeni bir Kuzey Denizi olabilir. Yüksek bir potansiyeli barındırıyor. Bundan sonra atacağımız adımlar için de umut vadediyor.
Trabzon-Rize açıklarında sismik çalışmalarımız devam ediyor. Oradaki beklenti doğal gazdan ziyade sanki biraz daha petrol ağırlıklı gibi duruyor.
1 yıl içerisinde Sakarya Gaz Sahası'nda çalışmalarımıza devam edeceğiz. Daha sonra Orta Karadeniz'e geçebiliriz.
Gabar Dağı'nda petrol aramaları
Niyetimiz bu yıl içerisinde 10-15 kuyuyla birlikte oradaki üretim miktarımızı 20 bin varile çıkarmak. Bu Esma Çevik kuyularında bahsediyorum.
Hemen onun yanında yine Gabar bölgesine önemli bir çalışmamız daha devam ediyor. Bir hafta içerisinde bir bilgi gelebilir elimiz kulağımızda bekliyoruz. 150 milyon varil olarak açıklamıştık üretilebilir rezervi. Bu Gabar’daki yeni alanda yapacağımız çalışma eğer olumlu neticelenirse demin söylediğim rakamın çok üzerinde bir rakam bekliyoruz açıkçası.
Diyarbakırda da umutlu olduğumuz bir saha daha var. Şırnak'taki petrol aramalarımızı sürdürüyoruz, sürdüreceğiz.
Akkuyu'da son durum ne?
Artık sona yaklaşıyoruz. 27 Nisan'da ilk nükleer yakıt gelmiş olacak. Ardından diğer üç üniteyi de devreye aldığımızda Türkiye’de kullanılan elektriğin yüzde 10’unu sadece bir sahada üretebilir hale geleceğiz.
Nükleer santral için güvenlik ve depremsellikle ilgili vatandaşın endişesi olmasın. Proje 9 büyüklüğündeki depreme dayanıklı şekilde yapıldı. Bölgedeki haritaya baktığımız zaman yakınında bir fay hattı olmadığını görüyoruz. Akkuyu, uluslararası denetimlere de açık bulunuyor.
Yeni nükleer santral projeleri
Sinop için bu yıl içerisinde ilk görüşmelerin tamamlanmasını bekliyoruz.
2-3 yıl içerisinde ilk kazmanın vurulacağını tahmin ediyoruz.
Türkiye'nin kömür üretimi
Zonguldak havzası yıllardır taş kömürünü çıkarıyor. Zonguldak'ta bir de kok kömür tesisi kurmayı planlıyoruz.
Kok tesisimizde 500 işçi çalıştıracağız. Yer altı madenlerimizde, kömür madenlerimizde çalışan işçilerimizin emeklilik durumundan kaynaklı işten ayrılmaları oluyor. Bu nedenle orada da bir 1000 işçi alımıyla sürece başlayacağız, belki bu sayı 2 bine çıkabilir.
Personel alımıyla ilgili izinler gelir gelmez işçi alımını gerçekleştireceğiz. Birkaç ay içerisinde bunu yapacağız.
Enerjide yerlilik hedefi
Elekrtik üretiminde yüzde 60 oranında bir yerlilik söz konusu. Biz bu yeni dönemde yerlilik oranlarını artırmayı devam edeceğiz. Doğal gaz ve petrol çalışmalarımız devam edecek. Öte yandan tabii kaynaklar, yani madencilik faaliyetlerinde de. Madencilik kapasitemizi de artırmayı hedefliyoruz. Bir takım engellerle de karşılaşıyoruz. Çevreye zarar verildiği düşünülüyor. Biz bunlara dikkat ederek faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.
Türkiye'nin bor üretimi
Rafine ürün satmaya devam edeceğiz, bor karbür de bunlardan biri.
Elektrikli otomobillerde maliyetin yaklaşık yüzde 30’u bataryadan oluşuyor. Pil ve pile dayalı teknolojileri Türkiye’ye getirmeyi hedefliyoruz.
Dünyada en büyük rezerv Çin'de, ikinci ise bizde.
Türkiye Yüzyılı ile birlikte, AK Parti iktidarının alt yapıya yaptığı yatırımın meyvesini toplayacak bir döneme giriyoruz.
Yenilenebilir kaynaklarda Avrupa'da 5. sıradayız. Birçok ülkeye güneş paneli ihraç eder hale geldik. Güneş paneli üretiminde Avrupa’da birinci, dünyada üçüncü sıraya geldik.
"İlk gaz ticareti 2024'te yapılacak"
Çok alıcılı çok satıcılı bir pazar oluşturursanız rekabet olur biz bunu bir yerde şöyle diyoruz daha iyi anlaşılsın diye süpermarket kuracağız. İsteyen gazını getirecek alıcılar da gelecek pazarın işletmesini güvenliğini biz sağlamış olacağız bu pazara güvenenler de malını rahatlıkla gelip satabilecekler.
Doğal gaz merkeziyle ilgili olarak 2024'te inşallah ilk şeyleri yapacağız ticaretleri yapacağız. BOTAŞ da dilediği yerden gaz getirebilecek özel sektör de dilediği yerden gaz getirebilecek bunun neticesinde bir ulusal pazarda gazın rekabetini sağladığımız için çok daha uygun koşullarda gaz temin etme imkanına kavuşacağız.
Grafik: Nursel Cobuloğlu