Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Mısır'ın başkenti Kahire'de, Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Müzakere sürecinde Filistin'in yapıcı tutum sergilediğini, İsrail'in ise "oyun bozanlık" yapan taraf olduğunu belirten Fidan, "(İsrail) Ateşkes görüşmelerinin başmüzakerecisini (İsmail Heniyye) kalleşçe bir suikast ile öldürmüştür" ifadesini kullandı.
Fidan, İsrail'i "kayıtsız şartsız" destekleyenlerin uluslararası düzenin temellerinin sarsılmasının baş sorumlusu olduğunu vurgulayarak, "Ukrayna’da işgali suç sayanlar İsrail işgalciliği karşısında üç maymunu oynuyorlar" diye konuştu.
Gazze'deki katliamın faillerinin yargılanması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde yoğun bir diplomasi yürütüldüğünü kaydeden Fidan, "Uluslararası Adalet Divanında İsrail aleyhine açılan soykırım davasına müdahil olmak için hazırlanan dosyamızı çarşamba günü Lahey'de sunacağız" dedi.
Bakan Fidan, İsrail'in yaptığı her türlü kötülüğü ABD'nin "hafifletmeye" çalışmasının kabul edilebilir bir yol olmaktan çıktığını dile getirerek, "(İsrail'in) Tasmasını sahipleri ele almalı." ifadesini kullandı.
Türkiye ve Mısır'ın ikili ilişkilerini güçlendirmek için canla başla çalışmaya devam edeceğini dile getiren Fidan, "Bölgemizin bir ateş çemberine döndüğü bugünlerde Mısırlı kardeşlerimizle yakın istişare içerisinde olmaya özen gösteriyoruz" dedi.
Fidan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi tarafından kabul edildiğini anımsatarak, kendisinin Türkiye'ye yapacağı ziyaret sırasında ilk Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) toplantısının yapılacağını ve Mısırlı mevkidaşı ile bu toplantının hazırlık çalışmalarını ele aldıklarını aktardı.
Bakan Fidan, Türkiye-Mısır serbest ticaret anlaşmasının kapsamının genişletilmesi ve Mersin-İskenderiye Roro seferlerinin yeniden başlatılmasına yönelik çalışmalarının devam ettiğini, daha önce iki ülke arasındaki ticaret hacmini 5 yıl içinde 15 milyar dolara yükseltmeyi kararlaştırdıklarını anımsattı.
Görüşmede, enerji konusunun da ele alındığını belirten Fidan, "Enerji alanında Mısır'ı uzun vadeli güvenilir bir ortak olarak telakki ediyoruz. LNG ve nükleer enerji başta olmak üzere bu sektördeki potansiyelimizi de konuşma imkanımız oldu" dedi.
Fidan, eğitim ve kültür alandaki işbirliğini önemsediklerini, Mısırlı öğrencilere Türkiye'de daha fazla burs imkanı sağlamayı planladıklarını söyledi.
"Netanyahu barış istemiyor, Netanyahu tüm bölgeyi ateşe vermek istiyor"
Bölgesel konuların da görüşüldüğünü söyleyen Fidan, ateşkes müzakerelerinde arabulucu olarak Mısır ve Katar'ın birlikte yürüttüğü çalışmaları takdirle karşıladıklarını belirtti.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'ye İran'da düzenlenen suikasta da değinen Fidan, şunları kaydetti:
"İsrail'in Tahran'da yaptığı bu alçaklığı burada bir kez daha lanetliyor, Filistin davasının önemli isimlerinden şehit İsmail Haniye'yi rahmetle anıyorum. Bu suikast şunu açıkça ortaya koymuştur, Netanyahu barış istemiyor, Netanyahu tüm bölgeyi ateşe vermek istiyor. İsrail, şiddet ve yayılmacılık peşinde koşuyor."
Fidan, "Uluslararası Adalet Divanı'nda soykırım suçlamasıyla yargılanan Netanyahu'ya, demokrasinin beşiği olma iddiasındaki ABD Kongresi'nde konuşma yaptırıldığını gördük. Biz şuna inanıyoruz, savaş suçlarının yeri parlamento kürsüsü olamaz, savaş suçlularının oturtulması gereken yer, ancak ve ancak sanık sandalyesi olmalıdır. İsrail'e destek verenler bu yanlıştan bir an önce geri dönmelidir. Gazze'deki katliama dur denilmezse sadece bölgemiz değil, tüm dünya ağır bedeller ödeyecek" diye konuştu.
Mısır ziyareti kapsamında, El-Ariş Limanı ve Refah Sınır Kapısı'nı ziyaret ettiğini hatırlatan Fidan, Mısır'ın Gazze'ye insani yardımın ulaştırılmasında kilit bir rolü olduğunu, liman ve yollarını Türkiye'ye açan Mısır'a teşekkür etti.
Bakan Fidan, "Türkiye olarak şu ana kadar Gazze'ye 56 bin tondan fazla insani yardım malzemesi ulaştırdık. Türkiye Gazze'ye en çok yardımda bulunan ülke olmuştur." diyerek, İsrail'in Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasından rahatsız olduğunu söyledi.
Bombalarla öldürülemeyen Gazzelilerin sistematik biçimde aç ve susuz bırakıldığına dikkati çeken Fidan, "Orta Doğu'da barışın yolu gerçek anlamda bir Filistin devleti kurulmasından geçiyor." dedi.
Fidan, "Filistinli kardeşlerimizin başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız egemen ve coğrafi bütünlüğe haiz bir devleti olmalı. Bu onların en doğal hakkıdır. İsrail'in ya da batılı ülkelerin bu konuda herhangi bir dayatmada bulunmasına karşıyız. Filistin halkı kendi yönünü kendisi çizebilecek, kendi yöneticilerini kendisi seçebilecek güçtedir" dedi.
"Bölgenin iki güçlü aktörü olarak yakın olmakta kararlıyız"
Fidan, Mısırlı mevkidaşı ile Afrika konusunda da temaslarda bulunduklarına ve birçok meseleye aynı perspektiften yaklaştıklarına işaret etti.
Sudan'da devam eden çatışmalara ve bu konuda Türkiye'nin Sudanlılara desteği ile Mısır'ın katkılarına değinen Fidan, ülkede akan kanın durması için her türlü diplomatik katkıyı sunmaya hazır olduklarını belirtti.
Fidan, Somali'nin toprak bütünlüğü konusunda Mısır'la fikir birliği içerisinde olduklarını, Libya'da da başkanlık ve parlamento seçimlerinin düzenlenmesi suretiyle devlet kurumlarının birleşmesi gerektiği hususunda mutabık olduklarını aktardı.
En büyük takas operasyonu
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönettiği takas operasyonuna ilişkin, "Bölgemizdeki her türlü barış girişimini sonuna kadar destekliyoruz ve barışçıl adımları, pratik adımları atmakta da son derece kararlıyız" ifadesini kullandı. Fidan, zaman zaman bunun "arabuluculuk" olarak kendisini gösterdiğini belirterek, daha öncede Ankara'da benzer takasların yapıldığını ancak bu takasın en büyük olduğunun altını çizdi.
Bunun da Türkiye'ye olan güvenin bir yansımasını gösterdiğini vurgulayan Fidan, "Amerika ve Rusya, Türkiye'yi bu noktada güvenilir bir ortak olarak görmekte, Milli İstihbarat Teşkilatı sürecin başından itibaren muhatabı olan Amerikan ve Rus gizli servisleri ile bu konuyu koordine etmiştir, yürütmüştür" dedi.
"Bu uyarılarımıza kulak versinler"
Türkiye ve Mısır'ın bölgede savaşın yayılmaması için elinden gelen gayreti gösterdiğine vurgulayan Fidan, "Bizler bölgenin sorumlu ülkeleri olarak bölgemizde olan sorunlara sadece gözlemci kalmayacağız. Bölgesel sahiplenme ruhuyla hareket ederek bölgenin sorunlarına yapabileceğimiz çözücü katkıların hepsini yapmak için sistemik bir şekilde çalışıyoruz" diye konuştu.
Fidan, ilişkilerin normalleşmesinin stratejik konuların konuşulmasını rahatlattığını, bunun kıymetli olduğunun farkında olduğunu belirtti.
Başta Gazze olmak üzere, Libya, Sudan, Somali gibi birçok konunun Mısır ve Türkiye'nin arasında seviyeli bir şekilde istişare edildiğini söyleyen Fidan, "Gazze'de olan olaylar neticesinde vuku bulan yayılma riski ve yayılan alanlarla ilişkin uyarımızı biliyorsunuz, son on aydır sürekli yapıyoruz. Özellikle İsrail'e yaptığı katliamlarda destek veren ister fiili olarak ister sessiz kalarak ülkelere de uyarılarımızı her zaman yaptık" dedi.
Fidan, bölgenin daha fazla İsrail provokasyonunu kaldıracak durumda olmadığını vurguladı.
Bölgenin bir bireyi olarak uyarılara kulak verilmesi gerektiğine dikkati çeken Fidan, "Başka çok lüzumsuz konularda Müslüman ülkelere sürekli bir ders verilir durumda olunması, demokrasi insan hakları üzerinden artık tahammül sınırlarını çoktan aşmıştır. Batı, her türlü moral üstünlüğünü bu coğrafyada kaybetmiştir, İsrail meselesinden dolayı" değerlendirmesinde bulundu.
4.3ºC
Ankara
