Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleşen ve yaklaşık 2 saat süren Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu toplantısı sonrası açıklama yaptı.
Kurum, 22 maddelik eylem planı çerçevesinde 5 ay boyunca tüm ekiplerle titiz bir çalışma yürüttüklerini ve Marmara'yı müsilajdan kurtardıklarını söyledi.
Marmara'yı korumak için atılacak her adımın 2053 net sıfır emisyon hedefine kendilerini biraz daha yaklaştıracağını ifade eden Kurum, bölgede geliştirecekleri her uygulamanın ülke için örnek teşkil edeceğini anlattı.
"Tekrar aynı sorunla karşılaşmamak için stratejik bir plan ortaya koyduk"
Eylem planı kapsamında arıtma tesislerinden sıfır atığın yaygınlaştırılmasına, sanayi alanlarındaki iyileştirmeler, tersanelerde hayata geçirilecek temiz üretim teknikleri, iyi tarım uygulamaları, balıkçılık kıyı ve yüzeylerde yürüttükleri temizlik çalışmalar ile özel çevre koruma bölgesi çalışmaları gibi çok başlıkta çalışmalar yürüttüklerine söyleyen Kurum, şöyle konuştu:
"Tekrar aynı sorunla karşılaşmamak için müsilaj ile Marmara Denizi'ndeki kirliliğe kökten bir çözüm bulmak adına stratejik bir plan ortaya koyduk. 2024 yılına kadar inşallah alacağımız tüm tedbirlerle birlikte atacağımız kısa, orta ve uzun vadeli adımlarla birlikte çalışmalarımızı tamamlamış olacağız. Stratejik planımızın kapsamı, İstanbul ve Çanakkale Boğazları, Susurluk Havzası, Marmara Denizi havzası ve bu havzadaki tüm illerimizi kapsayacak şekilde belirledik. Bu planda 168 kurum temsilcimiz, 300'den fazla katılımcıyla çalıştaylar ve toplantılar düzenledik bu bölgedeki tüm illerimizi alarak."
Marmara "özel çevre koruma bölgesi" ilan edilecek
Marmara Denizi Stratejik Planı'nda 18 stratejik hedef, 43 ana faaliyet, 130 alt faaliyet belirlediklerini açıklayan Bakan Kurum, Marmara Denizi'nin "özel çevre koruma bölgesi" olarak ilan edilmesi için çalışmalarını tamamladıklarını söyledi.
Bakan Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayıyla yakın zamanda bu tarihi kararın milletle paylaşılacağını anlatarak, "Yine üniversitelerimizle birlikte Noktasal Kaynaklı Kirliliğin Tespiti Projesini yapacağımızı ifade etmiştik ve 445 tesisi yerinde inceledik ve gerek iyileştirilmesi gerek bakım onarımı gerek azot, fosfor giderim revizyonu noktasında yapılması gerekenleri ortaya çıkardık. Bu da önemli bir çalışmaydı. Önemli bir veriydi ki bundan sonra atacağımız adımlar da aslında bu veriler ışığında olacaktı. Bu çalışma bütün Marmara'da 445 arıtma tesisinde bitirildi. Bundan sonraki süreçte aslına bakarsanız doğaya zarar veren tek bir litre suya daha tahammülümüz yok. Anlayışımız bu ve çalışmalarımızı bu çerçevede sürecimizi yürüteceğiz" dedi.
Atık sularda renk ve tuz giderimi sağlayan bir prototip geliştirildi
Hedefin, havzada arıtılan atık suların yüzde 46'dan 2024'e kadar yüzde 100'e ulaştırmak, yüzde 3,2 olan arıtılmış atık suyun yeniden kullanım oranının da 2023 yılında yüzde 5’e çıkarmak olduğunu dile getiren Bakan Kurum, bu sayede Marmara Bölgesi'nde her 1 milyon 200 bin vatandaşın atık suyunun yeniden kullanılabileceğini anlattı.
Gebze Teknik Üniversitesi ve Gaziantep OSB ile ortaklaşa yürütülen proje kapsamında tekstil boyahanelerinde oluşan atık sularda renk ve tuz giderimi sağlayan bir prototip geliştirdiklerine dikkati çeken Kurum, bu projeyle tekstil sektöründe su kullanım miktarının azalabildiğini ve arıtılmış atık suların yeniden kullanılmasını sağlayabildiğini anlattı.
Bakan Murat Kurum, çalışmanın tamamen milli bir üretim olduğunu ifade ederek, projeyi önce Marmara daha sonra ise tüm ülkede kullanmayı planladıklarını dile getirdi.
"Kıyılarımız tertemiz"
Ulusal Deniz İzleme Programı ve MARMOD FAZ II Projesi çalışmalarının aralıksız sürdüğüne değinen Bakan Kurum, şöyle konuştu:
"Şu an 207 noktada 200 kilometreyi aşan tarama ile denizin ilk 80 metresinde taramalarımız devam ediyor ve yaz ayları başında 10-25 metre derinlikte görülen silaj tabakaları artık eylül ayında görülmedi. İşte Haziran'daki müsilaj tablosu ve Eylül başı itibariyle baktığınızda herhangi bir müsilaj denizimizde gözlenmiş değil. Tabi çok önemli bir süreç yürüttük. Bütün bölgemizde seferberlik ilan ederek Marmara hepimizin diyerek toplamda bir aylık temizleme çalışması sonucunda 11 bin metreküp müsilajı toplayarak bertaraf ettik. Bunu sivil toplum örgütlerimizle, belediyelerimizle yaptık. Tüm Türkiye'den belediyelerimizin desteğiyle bu süreci yürüttük ve şimdi denizlerimiz, kıyılarımız tertemiz ve bu manada herhangi bir olumsuzluk tespit etmedik."
Marmara Bölgesi'nde ayrıca 2 bin 910 yüzme suyu numunesi için yapılan analizlerde herhangi bir olumsuzluğun tespit edilmediğini anlatan Kurum, Marmara Denizi'nde kıyısı olan illerde 12 bin 865 kara kökenli kirletici, 75 bin 411 deniz aracı olmak üzere toplam 88 bin 276 denetim gerçekleştiğini ve denetimlerle 834 işletmeye, 99 deniz aracına toplamda 118 milyon lira idari para cezası uygulandığını aktardı.
"Marmara hepimizin"
Marmara Denizinde Müsilajın Uzaktan Algılama Projesini başlattıklarını dile getiren Kurum, bunu gelecek yıl tüm denizlerde ve akarsularda kullanacaklarını ifade etti.
Bu yıl Marmara ve Susurluk Havzalarında bulunan 7 ide toplam 53 proje kapsamında 128 bin dekar araziyi Modern Sulama Sistemleri ile sulamak için yüzde 50 hibe desteği verdiklerine değinen Kurum, şu anda organik ve iyi tarım uygulamaları yapan bin hektarı 2024 yılında 10 bin hektara çıkaracaklarını vurguladı.
Marmara Denizi’nden avcılık yoluyla elde edilen su ürünlerinin dökme olarak balık unu ve balık yağı fabrikalarına nakledilmesini yasakladıklarını, Adalar Bölgesi'nde başlattıkları yapay resif projesiyle kaçak ve yasak avcılığı engelleyerek biyoçeşitliliği koruduklarını hatırlatan Kurum, şu ana kadar 50 bin metrekare çıkardıkları hayalet ağları 2024'e kadar 150 bin metrekareye çıkarıp bertaraf etmeyi hedeflediklerini kaydetti.
Marmara’da bu tür problemlerin bir daha yaşanmaması için gereken tüm çalışmaları ve iş planlarını tamamlayacaklarını anlatan Kurum, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Bizim, Marmara hepimizin diyerek başlattığımız bir süreç var. Bugün ortaya koyduğumuz bir stratejik plan var. Bu stratejik planda tüm iller bazında yapılacak işler, işlemler bugün karara bağlanmış durumda. Bundan sonraki süreçte 6 ayda bir periyotlar çerçevesinde bu iş planına uygun bir şekilde gerek belediyelerimizin gerek valiliklerimizin gerek bu noktadaki sanayi kuruluşlarının yaptığı işlerin takibini yapacağız. Bakanlıklar olarak da bu işe her türlü desteği vereceğiz ve gerekli adımları atıyor olacağız."
