Ticaret Bakanu Mehmet Muş, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Ticaret Bakanlığının ve ilgili kuruluşların 2022 yılı bütçesine ilişkin sunumunda bakanlık olarak iç ticarete yönelik temel yaklaşımlarının taciri, esnafı ve tüketiciyi koruyacak şeffaf ve güvenilir ticaret ortamını tesis etmek olduğunu söyledi.
Muş, tedarik zincirinde zayiatın ve maliyetin azaltılması amacıyla sebze ve meyvelerde soğuk zincirin oluşturulmasına yönelik KOSGEB ile birlikte "Sebze ve Meyve Soğuk Zincir Finansal Kiralama Destek Programı"nı hayata geçirdiklerini dile getirdi.
"Programla, toptancı hallerinde faaliyet gösterenlerle yerli malı sebze ve meyve taşımacılığı yapan firmalar için soğuk hava ünitesi ve soğutuculu kasa kurulumuna kredi faiz desteği sağlanmıştır. Tarım ürünleri ticaretinin kayıt altına alınarak ürünlerin sağlıklı ve çağdaş koşullar altında depolandığı lisanslı depoculuk sistemine yıl içerisinde 29 yeni lisanslı depo eklenerek bu sayı 155'e çıkarıldı. Lisanslı depolama kapasitemiz ise 7 milyon tondan 8,3 milyon tona yükseltildi" dedi.
"Tacirin hayatını kolaylaştıran uygulamaları devreye aldık"
Muş, COVID-19 nedeniyle elektronik ticaretin dünyada ve Türkiye'de büyük ivme kazandığını belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"2020'nin ilk 6 ayında yaklaşık 92 milyar lira olan e-ticaret hacmi 2021'in aynı döneminde 161 milyar liraya yükseldi. E-ticaret faaliyetinde bulunan toplam işletme sayısı ise 321 bine ulaştı. Tacir, esnaf ve çiftçimizin ekonomik değere haiz tüm taşınır varlıklarını teminat göstererek finansmana erişimini kolaylaştıran 'Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Uygulaması'nı yaygınlaştırıyoruz. Bu kapsamda tescil edilen rehin sözleşmesi sayısı 2021'de geçen yıla göre yaklaşık yüzde 20 artışla 12 bine yükselmiştir."
Muş, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi'nde (MERSİS) kullanıcı sayısının 1,5 milyona, veri paylaşımı yapılan kurum sayısının ise 45'e ulaştığını aktararak, salgın döneminde, fiziki teması azaltan ve tacirin hayatını kolaylaştıran uygulamaları devreye aldıklarını belirtti.
Hamiline yazılı pay senetlerinin ve bu senetlere sahip olanların Hamiline Pay Kayıt Sistemi çerçevesinde kayıt altına alınmasını zorunlu hale getirdiklerini aktaran Muş, sistemle 376 anonim şirkette yaklaşık 1400 pay sahibi adına 54 bin hamiline yazılı senedin kayıt altına alındığını söyledi.
Muş, karekodlu çek sayısının 2021'de 154 milyonu aştığına işaret ederek, "Şirketlerin tasfiyesi sonucu kalan varlığının ortaklara dağıtılması için beklenmesi gereken süre altı aydan üç aya indirilmiştir. Böylece şirketlerin tasfiyelerinin daha kısa sürede tamamlanması mümkün hale gelmiştir" diye konuştu.
Kooperatifler Kanunu ile denetim, şeffaflık, dijitalleşme, verimlilik ve bürokrasinin azaltılmasına yönelik birçok yeni düzenlemenin hayata geçirildiğini anlatan Muş, Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı kapsamında kadınların kooperatifleşmelerine yönelik çabalarının desteklenmeye devam edildiğini bildirdi.
Muş, bu yıl 58 ilde faaliyet gösteren 136 kooperatifin 149 projesine 13,5 milyon lira hibe desteği verildiğini aktarırken, şu bilgileri verdi:
"Pandemi nedeniyle maddi yönden zorluklar yaşayan esnaf ve sanatkarlarımızı yüzde 50 ve yüzde 100 faiz indirimli kredilerle desteklemeye devam ettik. 31 Ekim 2021 tarihi itibarıyla yıl içerisinde kullandırılan faiz indirimli kredilerin toplam tutarı 24 milyar liraya ulaşmıştır. 2020'de Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği tarafından hayata geçirilen yapılandırma imkanının ardından, 2021'de esnaf ve sanatkarların kooperatiflere olan borçlarına ilişkin sağlanan yapılandırma imkanından ise kefilleriyle birlikte yaklaşık 119 bin kişi faydalanmış, 650 milyon lira tutarındaki borç yapılandırılarak 325 milyon lira tutarındaki gecikme faizi silinmiştir. Bakanlığımızca pandemi nedeniyle işleri zarar gören esnaf ve sanatkarlarımızın desteklenmesi amacıyla verilen Gelir Kaybı ve Kira Destekleri hibeleri tutarı toplam 4,6 milyar lirayı aşmıştır. Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda esnaf ve sanatkarlara yönelik 3 bin lira ve 5 bin lira tutarlı hibe destekleri kapsamında Bakanlığımızca karşılıksız olarak aktarılan kaynak ise 4,3 milyar liranın üzerindedir."
Tüketici hakem heyetlerince 700 milyon liralık uyuşmazlık karara bağlandı
Tüketici hakem heyetlerinin, kendilerine yapılan başvuruları hızlı, basit ve masrafsız biçimde çözüme ulaştırarak yargı üzerindeki iş yükünü azalttığını belirten Muş, "Tüketici hakem heyetlerine e-devlet üzerinden 442 bin 382 adet başvuru yapılmış, yaklaşık 700 milyon lira tutarında uyuşmazlık karara bağlanarak vatandaşlarımızın hakları korunmuştur" diye konuştu.
Muş, aldatıcı reklamlar ve haksız ticari uygulamalar vasıtasıyla tüketicinin ekonomik çıkarlarının zarar görmemesi, can ve mal güvenliğinin tehlikeye girmemesi için önlemler aldıklarını kaydederek, "Son zamanlarda vatandaşlarımızın yoğunlukla maruz kaldığı indirimli satış reklamları da Bakanlığımız tarafından yakından takip edilmektedir. Elektronik ticaret siteleri başta olmak üzere indirimli satış kampanyası düzenleyen firmalar hakkında resen incelemeler yapılmakta ve gerçekçi olmayan indirimlere gerekli idari yaptırımlar uygulanmaktadır" dedi.
Bu yılın 10 aylık sürecinde, gümrük idarelerinde işlem gören ihracat beyannamesi sayısının bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 17,2 artarak 3 milyon 850 bini aştığını dile getiren Muş, şöyle devam etti:
"Öte yandan, 2021'nin 10 ayında yaklaşık 6,5 milyon araç ve 61,8 milyon yolcunun işlemlerini yaptık. Avrupa Birliği ile Ortak Transit Rejimi çerçevesinde gümrük işlemlerinin süratle tamamlanmasını sağlayan izinli gönderici kapsamındaki taşımaları yüzde 1'den yüzde 10 düzeyine çıkardık. 2022'nin başında devreye alacağımız ihracat odaklı izinli gönderici sistemiyle ihracat yükünün hızlı ve kaliteli lojistik sunumuyla hedef pazarlara ulaştırılmasını hedefliyoruz. 1,2 milyona yakın üyesi bulunan e-ihale sistemi üzerinden 10 ayda 9 bin 559 ihale yapılarak, 3 bin 287 araç, 6 bin 272 adet eşya grubunun satışı gerçekleşmiş, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 59 artışla toplam 561 milyon lira hasılat elde edilmiştir."
"Yapay zekayı kullanan sistem kuracağız"
Bakan Muş, kaçakçılıkla mücadele çalışmalarını büyük bir kararlılıkla sürdürdüklerini ve bu alanda dünyadaki en yeni ve gelişmiş teknolojileri gümrüklerde kullandıklarını bildirerek, "Yürüttüğümüz Milli Tarama Sistemi Projesi'yle (MİLTAR) kaçakçılıkla mücadele alanında dünyadaki en önemli tespit teknolojilerinden olan x-ray tarama cihazlarını yerli ve milli imkanlarla üretiyoruz. İlk yerli x-ray cihazımız 2022 yılının başında gümrük sahalarında yerini alacak. Tarama Ağı Projemiz ile gümrük kapılarında taranan araç ve konteynerlere ait x-ray görüntülerini yapay zekayı da kullanarak hem merkezde hem de sahada süratle analiz edebilen bir sistem kuracağız. TÜBİTAK ile birlikte geliştirdiğimiz Veri Yönetimi ve Hedefleme Yazılımı sayesinde gümrük kontrollerini daha isabetli, süratli ve etkin olarak yapabilir hale geleceğiz" dedi.
Gümrük Muhafaza ekiplerince yürütülen kaçakçılıkla mücadele faaliyetleri neticesinde 1 Kasım itibariyle toplam 6,3 milyar lira değerinde kaçak eşyanın ele geçirildiğini belirten Muş, şu değerlendirmede bulundu:
"Bakanlığımız bünyesinde görev yapan Akaryakıt Özel Ekibi'nce bu yıl içerisinde yürütülen çalışmalarda 4 milyar lira değerinde vergi zayi ile 10 milyar lira değerinde sahte fatura tespit ettik ve 1487 ton kaçak akaryakıt ele geçirdik. Tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı başta olmak üzere kaçakçılıkla mücadele kapsamında yürütülen operasyonlar neticesinde, 8,8 ton uyuşturucu, 45 ton uyuşturucu yapımında kullanılan kimyasal, 3,7 milyon paket sigara, 24,8 milyon adet makaron, 10 milyon adet sigara kağıdı ve filtresi, 60 bin litre alkol ve alkollü içki, 16 bin 733 ton gıda, yaklaşık 4 bin adet tarihi eser ele geçirdik. Bakanlık olarak kaçakçılığa karşı ortaya koyduğumuz tavizsiz mücadeleye önümüzdeki dönemde de kararlılıkla devam edeceğiz."
Muş, Bakanlığının 2022 yılı bütçesinin toplam 8 milyar 451 milyon 926 bin lira olduğunu ifade ederek, "Bu meblağın, 629 milyon 858 bin 380 lirası Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Programı'na, 6 milyar 676 milyon 887 bin lirası Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Programı'na, 179 milyon 233 bin lirası Tüketicinin Korunması, Ürün ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu Programı'na, 957 milyon 140 bin 620 lirası Yönetim ve Destek Programı'na, 8 milyon 807 bin lirası program dışı giderler olarak tahsis edilmiştir" bilgisini paylaştı.
9.1ºC
Ankara
