Çanakkale Koleksiyoneri 27 yılda 20 bin parça topladı

Seyit Ahmet Sılay koleksiyona 1995 yazında Gelibolu Yarımadası Büyük Anafartalar Ovası'nda yerde bulduğu bir mermi ile başladı.

Aradan geçen 27 yılda Çanakkale Savaşlarına ait 20 bin obje topladı. Seyit Ahmet Sılay, bugün Türkiye'nin tek resmi Çanakkale koleksiyoneri.

Sılay evlerinden birini adeta müzeye çevirmiş. Çanakkale Savaşı ile ilgili binlerce orijinal materyali burada muhafaza ediyor. Ayrıca depolarda tuttuğu pek çok obje de mevcut. 

''Tarihide bilmeniz gerekiyor''

Objeleri biriktirmenin zorlu bir süreç olduğunu belirten Sılay, şunları söyledi:

''Harp dediğimiz savaş malzemesi biriktirmek ve bunları toplamak bunları barındırmak hakikaten sıkıntı. Ve neticede bir tarihi de bilmeniz gerekiyor. Orada çünkü 9 aydan uzun bir süre bir harp yaşandı. Dehşetli bir savaş oldu. İşte yıllarca savaş tarihi anlatılırken menkıbeler ve hikayeler üzerine kuruldu bu anlatım tarzı. Baktık ki daha sonra bunların bir çoğu doğru değil. Hikayeler doğru değil. Ve bir tarih kirliliği vardı. Şimdi bilinçli olan tarihçi arkadaşlarımız işte bizlerde obje ve belge katkısıyla bunları çürüttük.'' 

''Neticede o topraktan çıkan harp malzemelerinin niteliğini pek bilen yok. Tamam bu artık bir şekilde öğrenilebiliyor. Ama yurtdışından alınmış hiç Çanakkale'ye uğramamış, savaşı yaşamamış objeler Çanakkale harp malzemeleri diye satılmaya başlandı.''

Koleksiyonda çeşitli malzemeler bulunuyor

Savaşla ilgili kimi malzemeler Sılay'a hediye olarak gelmiş. Kimini de bölgeye gidip geldiğinde satın almış. Sahip oldukları; sadece silah, kurşun, top mermisinden ibaret değil. Çeşitli belgeler, hatıratlar, asker mektupları, fotoğraflar da Sılay'ın arşivinde yer alıyor. 

Uzun süren araştırmalar yaptığını belirten Sılay, ''Ben ilk yıllar işte 1996 yıllarından itibaren o bölgede objeleri gömmeye başladım. Ne gömdüm mesela? Günümüz kumaşlarından gömdüm. O dönem sentetik malzeme yok. İşte yün, pamuk ve keten gömdüm. Çünkü kullanılan kumaşlar bunlar. Metalleri gömdüm. Alüminyum, çelik, bakır, sarı ve bunların hangi ebatta ise 200 küsür tane çukur oluşturdum. Her gidişimde bu çukurları açıp objelere bakıp kondisyonlarını not edip fotoğraflarını çekiyorum. Kumaşların bazılarını et parçası sararak gömdüm. Çünkü o kumaş eğer o askerin üzerinde iken asker düşmüşse onun yok olma süresi nedir? Bunları inceledim. Hatta 17. Seneydi yanılmıyorsam kriminal daireden geldiklerini söyleyen bir ekibe 17 yıllık bir çalışmayı teslim ettim'' diye konuştu.

Seyit Ahmet Sılay'ın hayali, Cumhuriyetin 100'üncü yılında başkent Ankara’da Çanakkale ve Milli Mücadele Müzesi açmak. 

Haber: Ceyda Muslu