Anzak askerlerinin günlükleri, Türk gazilerin savaş sonrası anlattıkları...
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi'nde TÜBİTAK desteğiyle detaylı bir araştırma yürütüldü. Savaşın insani boyutu ortaya çıkarıldı.
11 Türk gazinin anıları ile 11 Anzak askerinin günlükleri araştırıldı.
"Siperden 300 kişi çıkıyorduk, döndüğümüzde 20-30 kişi kalıyorduk"
Numan Onbaşı: Koca mermiler tepemizde patlatıyordu, makineli kurmuşlar. Hücum ediyorduk. 300 kişi siperden çıkıyorduk, döndüğümüzde 20-30 kişi kalıyorduk.
Anzak askeri Alfred Morris: Üç adamımız daha dizanteri ve benzeri sebeplerden bugün gönderildi. Buraya ilk geldiğimde bir Türk sağlık memuruna ait günlük buldum. Bugün albay çevirisinin yapılması için karargaha götürülsün diye ısrar etti, umut ederim geri alırım çünkü ilginç bir hatıra.
Savaş anıları derlendi
11 Türk askeri ile ilgili hikaye, 11 Anzak askeri ile hikaye bulduklarını belirten Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Azer Banu Kemaloğlu, "Anzak askerlerinin hikayelerinin içerisinde ve kendi materyallerinin içerisinde, el yazmalarını içerisinde de Türklere ait cep Kur'an'ı, dua kitabı, hikaye kitabı bulduk. Bazı ödeme matbu formları da bulduk bunları toplayarak anı olarak götürmüşler" dedi.
Kitap, "Düşmanlıktan Kalıcı Dostluğa: Türk ve Anzak Asker Anlatılarından Kültürel Yansımalar" ismini taşıyor.
Belge ve eşyalar, Anzak askerlerin savaş alanından topladıklarından oluşuyor.
Anzak günlüklerinde Atatürk resmi
Saklanan bir gazete kupüründeki resim ise Çanakkale'nin ünlü kumandanına duyulan ilgiyi gösteriyor.
Kemaloğlu bulunan kupürle ilgili de şunları söyledi:
"Atatürk'ün resminin gazeteden kesilerek günlüğüne, hatıra defterine koyan bir asker bize dünyanın öbür ucunda Yeni Zelanda'da bir mesaj veriyor. Biz düşman askerlerinin fotoğraflarını kesip de günlüğe koymayız, saygı duyduğumuz bir insanı ya da beğendiğimiz bir kişiyi koyarız."
Çalışmada elde edilen belgeler için bir sergi de düzenlenecek.
Kamera: Mustafa Aydın Gül
8.2ºC
Ankara
