Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sivas Cumhuriyet Meydanı'nda düzenlenen Sivas Kongresi'nin 100. yıl dönümü kutlama programına katılarak vatandaşlara hitap etti.
Meydanda bulunanları selamlayarak konuşmasına başlayan Erdoğan, "İstiklal Harbimizin en kritik dönemeçlerinden olan Sivas Kongresi'nin 100. yıl dönümünün ülkemiz, milletimiz ve geleceğimiz için hayırlara vesile olmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Kurtuluş Savaşımızın Başkomutanı, Cumhuriyetimizin banisi, Gazi Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarını tazimle yad ediyorum. Anadolu'ya ayak bastığımız günden bugüne kadar ülkemizin ve milletimizin bekası için canını esirgemeyen bütün şehitlerimize, gazilerimize, kahramanlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum." ifadelerini kullandı.
Erdoğan, Türkiye'nin kalkınması ve milletin güçlenmesi için emek veren, çalışan, üreten herkesi minnetle anarak, "Cumhuriyetimizin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi'nin yıl dönümlerini her sene büyük bir coşkuyla kutlayan siz değerli hemşehrilerimi canı gönülden tebrik ediyorum." diye konuştu.
"Sivas, Milli Mücadele'nin ve cumhuriyetin ilk merkezidir"
Sivas Kongresi'nin 100. yıl dönümünü kutlamaktan büyük mutluluk duyduğunu ifade eden Erdoğan, şöyle devam etti:
"Bayrağını ve istiklalini koruyabilmek için nice kereler çetin imtihanlardan geçmiş ve çok zor şartlar altında bile inandığı değerlerden taviz vermemiş bir milletin mensuplarıyız. Tarihimizin en derin izlerini hafızalarımıza kazıyan dönemlerden biri de şüphesiz Milli Mücadele yıllarıdır. İstiklal Harbimizin dönüm noktalarından biri olan Sivas Kongresi ve 4 Eylül 1919 tarihi aziz milletimizin hafızasında çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü Milli Mücadele'nin işaret fişeği burada atılmış, dönemin şartlarında daha emniyetli bir yer tespit edilemediğinden Kurtuluş Savaşı'nın hazırlıkları burada yapılmıştır.
Dolayısıyla Sivas, Milli Mücadele'nin ve cumhuriyetin ilk merkezidir. Tam bir asır önce bugün yurdun dört bir tarafından gelerek Sivas Kongresi'ne iştirak eden delegeler, burada milli bir duruş sergilemişlerdir. Milletimizin işgalci güçlere asla boyun eğmeyeceğini, birbirine sımsıkı kenetlenerek mücadeleye hazır olduğunu bütün dünyaya yine buradan ilan etmişlerdir."
"Sivas'taki kararlılığı kaybetmediğimizi tekrarlamak istiyorum"
Sivas Kongresi denilince göz önüne tarihi bir fotoğraf geldiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "O fotoğrafta Gazi Mustafa Kemal ile birlikte kimler vardı? Sivas Kongresi'ne kimler iştirak etmişti? O gün İstanbul, temsilcisiyle burada mıydı? Evet buradaydı. Bursa, temsilcisiyle burada mıydı? Evet buradaydı. Aydın, Manisa, Denizli, Afyonkarahisar, burada mıydı? Evet buradaydı. Çorum'dan, Yozgat'tan, Kastamonu'dan, Eskişehir'den Erzincan'dan, Niğde'den, Nevşehir'den, Kayseri'den Diyarbakır'dan, Antep'ten, Hakkari'den, Samsun'dan gelen delegelerin hepsi burada mıydı? Evet buradaydı. Sivas'taki tarihi toplantıda doğudan batıya, kuzeyden güneye bütün vatan temsil ediliyordu. Bir asır sonra aynı mekanda Milli Mücadelemizin bu ilk temsilcilerini saygıyla yad ederken Sivas'taki heyecanı ve kararlılığı asla kaybetmediğimizi de tekrarlamak istiyorum." diye konuştu.
"Sivas, Anadolu'nun birlik ve dirlik yurdudur"
Erdoğan, Sivas'ın tarihte "sultan şehir" olarak anıldığını ve tarihte önemli bir yönetim merkezi olduğunu anımsatarak, "Hititler zamanından itibaren daima devrinin en önde gelen merkezleri arasında yer alan Sivas, Danişment, Eretna ve Selçuklu devletine başkentlik yapmıştır. İşte bu Sivas 4 Eylül 1919 tarihinden itibaren 108 gün boyunca da Milli Mücadelemizin başkentliğini yürüttü. Gazi Mustafa Kemal ve Amasya Genelgesi'nde imzası bulunan paşalar, Anadolu'nun bilvücuh, en emin mahalli olan Sivas'ta, milli bir kongrenin toplanması kararını vermişlerdir." ifadelerini kullandı.
Sivas'ın o tarihin şartlarında sadece jeopolitik konumundan dolayı değil, Sivaslıların sağlam duruşuyla da en emin şehir olarak tercih edildiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Çünkü Sivas her zaman vatan sathında milli refleksi kuvvetli insanların yaşadığı şehir olarak öne çıkmıştır. Sivas'ın, 'Vilayet-i Anadolu' olarak anılmasına sebep olan özelliği, milletimizin bekasını tehdit altında gördüğü an şahlanmasıdır. Sivas, Anadolu'nun birlik ve dirlik yurdudur. Bu topraklar kadim tarihi boyunca kimleri bir ana gibi bağrına basmamış ki?
Gün olmuş Akkoyunlular üzerine sefere çıkan Fatih Sultan Mehmet misafiri olmuş Sivas'ın. Gün olmuş İran üzerine sefere çıkan Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, 4. Murat burada nefeslenmiş. Gün olmuş ilay-ı kelimetullah uğruna yurdundan ayrı düşen Abdülvehhap Hazretleri gibi bir gaziyi bağrına basmış, gün olmuş İzzettin Keykavus gibi bir sultanı kucaklamış. Gün olmuş Anadolu'yu düşman işgalinden kurtarmak niyetiyle Sivas Kongresi'ni tertipleyenler için en emin belde olmuş.
Gün olmuş Balkanlar'dan, Kafkaslar'dan göçüp gelen muhacirlere gönlünün kapılarını açmış, gün olmuş Aşık Veysel gibi bir halk ozanını, gün olmuş Muhsin Yazıcıoğlu gibi bir yiğit dava adamını doğurmuş. Sivas işte tüm bu özelliklerini her daim korumuştur ve halen de korumaktadır."
"Sivas'ın yiğidoları her şartta sadece ve sadece hakkı tutup kaldırır"
Sivas'ın gönlünde nifak değil, birlik, beraberlik duygularının yer bulduğunu ifade eden Erdoğan, "Sivas'ın yiğidoları her şartta sadece ve sadece hakkı tutup kaldırır." diye konuştu.
Bu şehirde karşılık bulamayan bir siyasi hareketin ülkenin tamamında başarıya ulaşmasının mümkün olmadığını dile getiren Erdoğan, bunun için Sivas'a hep ayrı bir önem verdiklerini, hep gönüllerinin en mutena yerinde misafir ettiklerini söyledi.
Sivas'ı bir de şairin diliyle ifade etmek istediğini belirten Erdoğan, "Sivas hasreti" şiirinden dizeler okudu.
Erdoğan, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının Erzurum'dan yola çıktığını haber alan Sivaslıların büyük bir heyecanla karşılama hazırlıklarına başladıklarını, vatan, bayrak, istiklal için yollara çıkan Sivaslıların, Refahiye, Suşehri üzerinden Sivas'a gelen Gazi Paşa ve arkadaşlarını 2 Eylül 1918 sabahı Kılavuz Tepesi'nde büyük bir coşkuyla karşıladıklarını anlattı.
Sivaslıların, kongre binası ve delegelerin emniyeti için her türlü tedbiri alarak ev sahipliğinin gereklerini bihakkın yerine getirdiğini ifade eden Erdoğan, kongrenin başlamadan sona ermesi için yürütülen tüm sinsi teşebbüslerin hem delegelerin hem de Sivaslıların sağlam duruşlarıyla boşa çıkartıldığını aktardı.
"Manda ve himaye asla kabul edilemez"
Mustafa Kemal ve temsil heyetinin 18 Aralık 1919'da Ankara'ya hareket ettiği güne kadar tam 108 gün boyunca ülkenin Sivas'tan idare edildiğini dile getiren Erdoğan, Türkiye'nin başkenti ve milli iradenin tecelligahının bu şehir olduğuna işaret etti.
Sivas'ta toplanan heyetin çalışmalarıyla başlayan bu sürecin sonunda, hem yurdun işgalden kurtarıldığını hem de yeni devletin kurulduğunu anımsatan Erdoğan, Gazi Mustafa Kemal'in de hatıralarında "Cumhuriyet'in temellerini burada attık." dediğini hatırlattı.
Cumhuriyet ve demokrasiye giden yolun taşlarının, milletin esarete karşı direnişinin sembolü olan Sivas'ta taşındığını ifade eden Erdoğan, "manda ve himaye asla kabul olunamaz" kararının alınmasıyla milli mücadelenin gayesinin bütün dünyaya ilan edildiğini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sivas Kongresi kararları milletin en zor zamanlarında bütün dünyaya haykırdığı bir bağımsızlık manifestosudur. Bir asır sonra bir kez daha tekrarlıyoruz ki evet, manda ve himaye asla kabul edilemez, milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz." dedi.
"İstiklalinize ve istikbalinize sahip çıktınız"
Kurtuluşun Savaşı'nı büyük bir zaferle neticelendiren milletin 15 Temmuz 2016'da benzer bir imtihandan alnının akıyla çıkmasını bildiğine değinen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Milli iradeye darbe vurmak ve ülkemizi işgal etmek niyetiyle girişilen hain darbe teşebbüsü 97 yıl aradan sonra bir kez daha milletimizin azmi ve kararıyla boşa çıkarıldı. 15 Temmuz gecesi darbeciler karşısında kenetlenen Türk milleti bir kez daha Kuvayımilliye'yi amil ve iradeyi milliyeyi hakim kılarak hainleri bozguna uğrattı. Sizler de o gece bu meydana akın ederek, milli iradeye, istiklalinize ve istikbalinize sahip çıktınız. Darbecilerin karşısında dimdik durarak, meclisinize, cumhurbaşkanınıza ve hükümetinize sahip çıktınız. Gösterdiğini şanlı direnişle hainlere diz çöktürdünüz.
Türkiye'nin önünü kesmek isteyenlere fırsat vermediniz. Bu birlik ve beraberliğimiz devam ettiği sürece hürriyetimize değerlerimize ve kardeşliğimize yönelebilecek her türlü tehdit bertaraf olacaktır. Sivas Kongresi'nin 100'üncü yıl dönümünde Sivas Mektebi Sultani binasından bir kez daha haykırıyoruz, milli sınırlar içinde vatan bir bütündür. Vatanımız, bayrağımız, devletimiz, milletimiz, istiklalimiz, bizim namusumuzdur, şerefimizdir. Vatanımıza, bayrağımıza, istiklalimize uzanan her eli kırdık, yine kıracağız."
"Ya olacağız ya öleceğiz"
Kongre salonlarına Türk bayrağını asmayan teröristlere ödetilen bedellerin ortada olduğuna dikkati çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Cudi'de, Gabar'da, Tendürek'te bunları inlerine nasıl soktuğumuz ortadadır. İçeriden ya da dışarıdan Türkiye üzerinde operasyon yapmak isteyenlere göğsümüzü siper etme pahasına gereken cevabı vermeye devam edeceğiz. Türkiye'nin kazanımlarına ve hedeflerine karşı kurulan her tuzağı bozacağız. Evet, 'ya olacağız ya öleceğiz' diyerek girdiğimiz bu kutlu yoldan asla dönmeyeceğiz." şeklinde konuştu.
Sivas Kongresi'nden bahsedip de milli mücadele yıllarında bu şehirde kurulan bir dernekten bahsedilmezse kadınlara haksızlık yapılmış olacağının altını çizen Erdoğan, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'nin Vali Reşit Paşa'nın hanımı Melek Hanım'ın başkanlığında Sivaslı kadınlar tarafından kurulduğunu dile getirdi.
Erdoğan, "Kadınlarımız kara günler için bir kenarda sakladıkları ne varsa bu cemiyete vererek 'milli mücadelede biz de varız' demişlerdir. Bu cemiyet milli mücadele boyunca temsil heyeti ve Ankara Hükümetiyle irtibatını kurdurmuş, Gazi Paşa'nın da büyük takdirlerini kazanmıştır." ifadelerini kullandı.
Sivas Kongresi vesilesiyle üzerinde tekrar tekrar durulması gereken meselenin manda tartışmaları olduğunu belirten Erdoğan, kongrede delegelerin bir kısmının eldeki mevcut imkanlar, silah ve cephaneyle Kurtuluş Savaşı vermenin güç olacağını düşünerek Amerikan mandasına girmenin en mantıklı yol olacağını dile getirdiklerini anımsattı.
Erdoğan, Sivas Kongresi devam ederken Ermeni meselesi üzerinde incelemeler yapmak üzere Anadolu'da bulunan bir Amerikalı generalin de beraberindekilerle Sivas'a geldiğini anlattı.
Amerikalı subayın manda fikrine destek olmak için Sivas'ta kulis yaptığını aktaran Erdoğan, "Yapılan uzun tartışmaların sonunda 'Ya istiklal, ya ölüm' kararı alınarak manda fikri bir daha açılmamak üzere tarihe gömülür." ifadelerini kullandı.
"İmameleri kopartmayacağız, tespihi dağıtmayacağız"
Buna rağmen Amerikalı generalin Türklerin işgaller karşısında paramparça olduğunda bir araya gelmelerinin ve Kurtuluş Savaşı yapmalarının mümkün olmadığında ısrar ettiğini anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Bu görüşme esnasında Harbord'un ısrarlı tutumu Mustafa Kemal'i öyle sinirlendirmiştir ki elindeki tespihin ipi kopar ve taneleri dağılır. Yerden tespih tanelerini alan ve bunları ipe dizen Gazi Paşa, 'Görüyorsunuz değil mi General. Tespih dağıldı fakat onu bir araya getirecek olan sizler değilsiniz, bu millettir' diyerek konuyu kapatır. Onun için tespihin imamesi çok önemli, o imame koptuğu zaman o tespih dağılır. Onun için imameleri kopartmayacağız, tespihi dağıtmayacağız ki bu millet bir olsun, iri olsun, diri olsun, kardeş olsun ve hep birlikte Türkiye olsun."
Türkiye'nin manda tartışmalarını Sivas'ta kapattığını ancak bazı zihinlerde ve gönüllerde bu özlemin hep devam ettiğini vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hatta bugün de ülkemizde bir kesimin kendi milletinin istiklali ve istikbali davası yerine başka davaların sözcülüğüne soyunduğunu da üzüntüyle görüyoruz. Kardeşlerim, siyaset başkadır politik çıkar başkadır, ülkenin ve milletin ali menfaatleri başkadır. Bunları birbirine karıştırdığınızda kendinizi rengini şehitlerimizin kanlarından alan bayrağımız yerine başka paçavralar altında bulabilirsiniz.
Kendi medeniyetinize ve tarihinize yabancılaştığınızda İstiklal Marşı'mızda 'şehadetleri dinin temeli' olarak ifade edilen ezanımızdan rahatsız olabilirsiniz. Hatta kendinizi doğrudan milletimizin iradesine kasteden darbecilerle aynı çizgiye gelmiş olarak dahi görebilirsiniz.
Kardeşlerim; Misakımilli'nin ne olduğunu bilmeyen, şimdi bizim güneyimizde 910 kilometre Suriye sınırımız var değil mi? Orası neydi? İşte orası bir zamanlar Misakımilli hudutlarıydı. İşte bunu bilmeyen, biliyor olsa da kendisine biçilen misyon gereği bu gerçeğin üzerini örtmek için çalışanları da aynı kervana dahil etmemiz gerekiyor."
"İşte bunun için biz her fırsatta rabiamızı dile getiriyoruz." ifadesini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tek millet diyoruz, tek bayrak diyoruz, tek vatan diyoruz, tek devlet diyoruz. Tıpkı 100 yıl önce Sivas Kongresi'nde bir araya gelen büyüklerimiz gibi 'Ya istiklal ya ölüm' diyoruz. Bu yolda bizimle yürüyen herkesle birlikte olmaktan şeref duyarız. Bu yolu tıkamaya, kapatmaya, çökertmeye çalışanları da tıpkı bir asır önce olduğu gibi milletimizle birlikte tarihe havale etmek boynumuzun borcudur." diye konuştu.
Sivas'a YHT müjdesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ramazan Bayramı'na kadar yüksek hızlı trenimizi inşallah Sivas'ımıza vardıracağız." ifadesini kullanarak, "Gerçi bazıları, 'Sivas'a ne gerek var trene' deyip geçmişlerdir ama biz ülkemizin muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkması için nereye ne gerektiğinin planlarını iyi yaptık ve Corç hızlı trene biniyorsa benim Ahmedim, Mehmedim, Ayşem, Fatmam da bu hızlı trene binecektir." dedi.
Sivas Kongresi'nin 100'üncü yıl dönümünün ülke ve millet için hayırlara vesile olmasını dileyen Erdoğan, "Bir asır önce bugün Sivas'ta toplanarak istiklal mücadelesini yeni bir safhaya geçiren büyüklerimiz başta olmak üzere bin yıldır bu toprakların vatanımız olması için çalışan, ter döken gerektiğinde canını veren ecdadın her birini şükranla yad ediyorum. İnşallah Cumhuriyet'imizin kuruluşunun 100'üncü yıl dönümü olan 2023'te hedeflerimize ulaşarak, ecdada layık bir millet olduğumuzu göstereceğiz. Bizden sonraki nesillere miras olarak bıraktığımız 2053 ve 2071 vizyonlarıyla tarihteki binlerce yıllık yürüyüşümüzü daha da ileriye taşıyacağız. Rabbim yar ve yardımcımız olsun."
Törene, TBMM Başkanı Mustafa Şentop, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, AK Parti, CHP ve MHP genel başkan yardımcıları ile Sivas Valisi Salih Ayhan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Sivas Belediye Başkanı Hilmi Bilgin de katıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, törenin ardından Sivas genelinde 2002-2019 yıllarında dikimi gerçekleştirilen 100 milyon fidana ek olarak Cumhuriyet Meydanı'na bir fidan daha dikerek can suyu verdi.
Kaynak: AA
