Nazik daveti ve misafirperverliği için Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve eşi Mihriban Aliyeva'ya teşekkürlerini ileten Erdoğan, Azerbaycan'ın bağımsızlığı için toprağa düşen tüm şehitlere Allah'tan rahmet diledi.
Bu şehitlerin fedakarlıkları ve cesaretleriyle geride nesilden nesile gururla anlatılacak şanlı bir destan bırakarak Türkiye ve Azerbaycan'ın ebedi kardeşliğinin nişanesi olduklarını vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bizler dünyanın 34 farklı ülkesinde 78 ayrı şehitliği olan bir ülkeyiz. Bin 132 şehit mezarıyla Azerbaycan, Türkiye'den sonra en fazla şehitliğimizin ve şehit mezarımızın bulunduğu ülkedir. Burada koyun koyuna yatan şehitlerimiz aynı zamanda ülkelerimiz arasındaki kader ortaklığının da timsalidir. Türkiye ve Azerbaycan geçmişi bir, kültürü bir, dili bir, dini bir iki kardeş ülkedir."
"İki devlet bir millet"
Başkan Erdoğan, konuşmasında, Azerbaycanlı merhum şair Bahtiyar Vahapzade'nin "Azerbaycan-Türkiye" isimli şiirinden dizeleri okuyarak, iki ülkenin bu mısralarda tecessüm eden kardeşliğin en güzel örneği olduğunu dile getirdi.
Erdoğan, "Bugün sadece Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycanlı kardeşlerimizin destansı mücadelesiyle Bakü'nün zulümden kurtuluşunun 100. yıl dönümünü kutlamıyoruz. Bizler aynı zamanda aziz şehitlerimizin bizlere emaneti olan, 'iki devlet bir millet' diyerek sembolleştirdiğimiz kemik kardeşliğimizi de idrak ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
“Yaşanan savaş asla sıradan bir hadise değil”
15 Eylül 1918'de Azerbaycan'da yaşanan savaşın asla sıradan bir hadise olmadığının altını çizen Erdoğan, şunları kaydetti:
"Bir asır önce burada verilen mücadele bizim kardeşliğimizin, dostluğumuzun, birlik ve beraberliğimizin de sembolüdür. Geçmişi bilmeden, bir asır önce Nuri Paşa ve askerlerinin binlerce kilometre öteden Bakü ve Gence'ye koşmalarının sebeplerinin anlamadan Azadlık Meydanı'ndaki şu dayanışma tablosunun manasını da kavrayamayız."
“Gence'nin civanları Bakü diye can verir”
Bundan bir asır önce Azerbaycanlıların çektiği zulme işaret eden Erdoğan, Nuri Paşa, Gence'ye geldiğinde Azerbaycanlı çocukların hep bir ağızdan mutluluklarını "Salon (tren) gelir, yan gelir. Genceli'ye şan verir. Gence'nin civanları Bakü diye can verir." sözleriyle dile getirdiğini anımsattı.
Erdoğan, Azerbaycan'ın ünlü türküsü "Laleler"in hüzünlü hikayesinin de aynı şekilde çekilen çilelerin ve Kafkas İslam Ordusu'nun gönüllerde sebep olduğu inşirahın timsali olduğunu kaydetti.
"Her türlü desteği verdik, vermeye devam edeceğiz"
Bu türkünün hikayesini anlatarak, Nuri Paşa ile Kafkas İslam Ordusu'nun Bakü ve Gence'ye gelişinin Azerbaycanlı vatandaşlar arasında yarattığı heyecana ve umuda dikkati çeken Erdoğan, "Bugün, 15 Eylül 1918 tarihinde kazanılan bu büyük zaferi küçük, önemsiz göstermeye çalışan bazı çevreler olduğunu biliyoruz. Buna teşebbüs edenler o dönemde aldıkları ağır yenilginin utancını hala unutamayanlardır." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Osmanlı'nın imzaladığı Mondros Ateşkes Anlaşması'nın da bu çevrelere fırsat verdiğini, Kafkas İslam Ordusu'nun bu topraklardan çekilmesine yol açtığını söyleyerek, aynı çevrelerin Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin yok olması için de her türlü gayreti sarf ettiğini, Azerbaycan'ın bağımsızlığının ilanından 22 ay sonra da bunda maalesef başarılı olduklarını hatırlattı.
Erdoğan, şöyle konuştu:
"Kafkas İslam Ordusu'nun ve Azerbaycan Ordusu'nun 1918 yılında burada gerçekleştirdikleri harekatlar o dönemde Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü sağlayarak bugünkü bağımsızlığının da temelini atmıştır. Azerbaycan'ın 1991 yılında, bağımsızlığını yeniden kazanmasından sonra, onu ilk tanıyan devletin Türkiye Cumhuriyeti olması asla tesadüf değil kemik kardeşliğimizin tabii sonucudur. Türkiye olarak bağımsızlığının ilk dönemlerinden başlayarak Azerbaycan'a elimizden gelen her türlü desteği verdik, vermeye devam edeceğiz."
“Türkiye’de eğitim almış Azerbaycanlıların sayısı 125 binin üzerinde”
Erdoğan, Türkiye'nin Azerbaycan'ın sadece siyasi ve askeri değil aynı zamanda ticari, ekonomik, kültürel ve diğer bütün alanlarda en önemli ortağı konumunda olduğunu vurguladı.
Bağımsızlıktan bu yana Türkiye'de eğitim almış Azerbaycanlıların sayısının 125 binin üzerinde olduğunu belirten Erdoğan, hala 15 binden fazla Azerbaycanlı öğrencinin Türk üniversitelerinde tahsil gördüğünü ifade etti.
İki ülkenin askerlerinin ortak tatbikatlar gerçekleştirirken Afganistan gibi dünyanın değişik bölgelerinde birlikte faaliyet gösterdiğini aktaran Erdoğan, "Hiç şüphesiz bu başarılarda, Ümummilli Lider Haydar Aliyev'in vefatına kadar sergilediği dirayetli liderlikle aziz kardeşim İlham Aliyev'in gayretlerinin çok büyük bir payı vardır." diye konuştu.
"Önümüzde çok daha büyük görevler bizleri bekliyor"
Erdoğan, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ve Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) gibi müştereken hayata geçirdikleri projelerin tüm bölgeye damgasını vurduğunu söyledi.
Türkiye'nin Azerbaycan'daki en büyük yatırımcılardan biri olduğunu vurgulayan Erdoğan, "İnşallah Azerbaycan da çok yakında Türkiye'de aynı konuma gelecektir." dedi.
“Önümüzde çok daha büyük görevler bizleri bekliyor”
Bütün bu ilerlemelere rağmen yaptıklarını hiçbir zaman yeterli görmediklerini ifade eden Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Önümüzde çok daha büyük görevler bizleri bekliyor. Bize düşen, aramızdaki bağları daha da sağlamlaştırarak gelecek kuşaklara güçlü bir miras bırakmaktır. Bize düşen, binlerce şehidimizin kanıyla yoğurulan bu dostluğu, ilelebet payidar kılacak projeleri hayata geçirerek, bir millet iki devlet şiarımıza uygun şekilde her alanda iş birliğimizi derinleştirmektir."
"Azerbaycan ağlarsa biz ağlarız, Azerbaycan sevinirse biz seviniriz"
Azerbaycan'ın sevincinin ve gururunun Türkiye'nin sevinci ve gururu, derdinin, sıkıntısının ve probleminin de Türkiye'nin derdi, sıkıntısı problemi olduğunu vurgulayan Erdoğan, "Azerbaycan ağlarsa biz ağlarız, Azerbaycan sevinirse biz seviniriz." dedi.
Erdoğan, Azerbaycan'ın en büyük sıkıntı kaynağı Yukarı Karabağ'ın Türkiye için de aynı derecede sıkıntı kaynağı olduğunu söyledi. Türkiye olarak problemin çözümü için Azerbaycan'ın ortaya koyduğu çabaları sonuna kadar desteklemeyi sürdüreceklerine işaret eden Erdoğan, şöyle konuştu:
"Yıllardır vatan hasretiyle hayatlarını sürdüren 1 milyondan fazla kardeşimizin artık gözyaşları dinsin istiyoruz. Kardeşimizin topraklarının yüzde 20'sini işgal altında tutanların, 1 milyondan fazla kardeşimizi öz yurduna dönmekten alıkoyanların bizden sınırlarımızı açmamızı beklemeleri boşunadır, beyhudedir. Türkiye'nin bu konuda tavrı bellidir, nettir, kesindir.
Yukarı Karabağ meselesinde öncelikle adım atması gerekenler işgalciler ve 1 milyon kişinin yüreğini memleket özlemiyle yakanlardır. Elbette biz bütün komşularımızla iyi ilişkiler kurmayı ve sürdürmeyi istiyoruz ancak Yukarı Karabağ sorununun çözülmesi, Ermenistan ile ilişkilerimizin düzelmesinin olmazsa olmaz şartıdır, bu böyle bilinmelidir. Bundan sadece 25 yıl önce Hocalı'da yaşananların, Yukarı Karabağ'da katledilenlerin hesabını vermeyenlerin, katilleri kahraman ilan edenlerin bize verebilecekleri hiçbir tarih dersi yoktur."
"Gelecek nesillere en büyük armağan"
Erdoğan, Türk ve Azerbaycanlı askerlerin omuz omuza bundan tam 100 yıl önce birlikte kazandıkları büyük zaferin yıl dönümü kutlamalarının gelecek nesillere bırakabilecek en büyük armağan olduğunu vurgulayarak, "Bir asır önce bu topraklarda binlerce şehidimizin kanıyla yazılan destanın unutulmasına ve unutturulmasına asla fırsat vermeyeceğiz." dedi.
Her iki ülkenin gençlerinin de ortak tarihten ve bugünkü kutlamalardan alacak dersleri olduğuna inancını dile getiren Erdoğan, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu büyük zaferi bizlere armağan eden Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ve Bağımsız Azerbaycan Ordusu'nun tüm kurucularını, Kafkas İslam Ordusu'nun Azerbaycan'a gönderilmesini sağlayan Enver Paşa'yı, bu muzaffer ordunun komutanı Nuri Paşa'yı rahmetle yad ediyorum. Kafkas İslam Ordusu'nun bütün komutanlarına, her bir mensubuna ve özellikle bu topraklar uğruna hayatını feda eden aziz şehitlerimize Allah'tan rahmet diliyorum. Bu muhteşem organizasyonu gerçekleştiren kardeşim İlham Aliyev ve ekibine şahsım, milletim adına şükranlarımı sunuyorum."
Kaynak: AA
6.3ºC
Ankara
