Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Fatih Belediyesi ve Klasik Türk Sanatları Vakfı iş birliğiyle Anadolu Ajansı'nın global iletişim ortaklığında Ayasofya Müzesi'nde düzenlenen "Yeditepe Bienali"nde yaptığı konuşmada, bienalin sanat dünyası, ülke ve millet için hayırlı olması dileğinde bulundu.
Etkinliğin gerçekleştirildiği mekandan dolayı heyecanlı ve duygusal olduğunu dile getiren Erdoğan, "Öyle zannediyorum ki bu muhteşem, muhteşem olduğu kadar mübarek çatının, kubbenin altında konuşmak, hele hele garip asırlardan sonra konuşmak bayağı zor. Birçok duygusallığı da beraberinde getiriyor. Bugün burada böyle bir Yeditepe Bienali'nin yapılmasını gerçekten çok anlamlı buluyorum." diye konuştu.
Etkinliğin düzenlenmesinde emeği, katkısı ve desteği olan tüm kurumlara, sponsorlara ve sanatçılara teşekkür eden Erdoğan, "Kendi alanında dünyada bir ilk olan, 600 sanatçının 3 bine yakın eserini bünyesinde barındıran Yeditepe Bineali'nin gelenekli sanatlarımızın tanıtımı noktasında çok önemli bir rol oynayacağına inanıyorum. Yeditepe Bienali'nin, bu tür organizasyonlarda sıkça tekrarlanan bir yanlışı düzelttiğini görmekten de ayrıca memnuniyet duyuyorum" dedi.
"İstanbul'un bizatihi kendisi sanat galerisidir"
Erdoğan, Genelde sergiler ve bienaller kapalı mekanlarda icra ediliyordu. Sanat eserlerini dört duvarın boğuculuğuna hapseden bu anlayış, estetiği öldürmenin yanında, çoğu zaman eserlerin geniş kitlelere ulaşmasına da mani oluyordu. Oysa İstanbul gibi, her köşesi ayrı bir medeniyetin, farklı bir kültürün eserleriyle dokunmuş kadim bir şehrin, bizatihi kendisi sanat galerisidir. Hayatın dadası içinde sakinleri tarafından fark edilmese de bu şehrin, özellikle tarihi yarım adanın tamamı devasa bir açık hava müzesidir" ifadelerini kullandı.
"Sanatseverler nezdinde gereken ilgiyi göreceğine inanıyorum"
Bienalin, geçmişin eskimeyen güzellikleriyle bugünün modern eserlerini başarıyla meczettiğini belirten Erdoğan, sanatsal etkinliğin İstanbullular ve sanatseverler nezdinde gereken ilgiyi göreceğine inandığını dile getirdi.
Etkinliğin süreceği 45 gün boyunca düzenlenecek sergi, seminer, panel ve konferansların, yapılacak film gösterimleri ve müzik dinletilerinin, şehrin kültür hayatına canlılık katacağına inandığını ifade eden Erdoğan, anlamlı ve zengin bir muhtevaya sahip bir projenin hayata geçmesine öncülük eden herkese şükranlarını sundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: [Yeditepe Bienali] 45 gün boyunca düzenlenecek sergi, seminer, panel, konferans ve müzik dinletilerinin şehrimizin kültür hayatına canlılık katacağına inanıyorum. https://t.co/8p6qQSn9TB pic.twitter.com/0GbuXoO6IU
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) 31 Mart 2018
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
"Ehl-i hüner hayatımıza ilahi güzelliği nakşediyor"
Peygamber Efendimiz, bir hadis-i şeriflerinde 'Allah güzeldir, güzeli sever' buyuruyor. İşte sanat, Allah'ın insana bahşettiği güzellikleri arama, bu güzelliklere ulaşma yolculuğunun adıdır. Üstat öyle diyor. 'Sanat Allah'ı aramakmış meğer.' diyor. Sanat, insanın dünya hayatını yine Allah'n kuluna bahşettiği yetenek ve kabiliyetlerle güzelleştirme çabasının ürünüdür.
Biz bu çabanın ürünlerini mimariden ahşaba, hüsn-ü hattan tezhibe, minyatürden ebruya kadar, hayatımızın hemen her alanında görüyoruz. Asırlardır sanatkarların elinde taş, ağaç, iplik ve kağıt büyük bir şahesere dönüşüyor. Yüzyıllardır ehl-i hüner, her biri el emeği göz nuru eserleriyle hayatımıza ilahi güzelliği nakşediyor. Mimar Sinan'ın elinde taş, bugün bile görenleri kendine meftun eden Selimiye'ye, Süleymaniye'ye dönüşüyor.
"Güzeli ihya gayreti sadece bina yapmıyor"
Hacı Abdülaziz oğlu Mehmed'in sert bir ceviz ağacından, Evliya Çelebi'nin "Cihanda bir örneği yoktur.
Şeyh Hamdullah'ın, Hafız Osman'ın, Ahmet Karahisari'nin kaleminin mürekkebinden, her biri zarafet örneği olan hilye-i şerifler, hüsn-ü hatlar ortaya çıkıyor. Güzeli ihya gayreti sadece bina yapmıyor, aynı zamanda Buhara, Kudüs, Kurtuba, Kahire, Şam, İstanbul gibi ruhu, karakteri, kimliği olan şehirler inşa ediyor.
Merhum Ahmet Hamdi Tanpınar, 'Cetlerimiz inşa etmiyor, ibadet ediyorlardı.' derken, aslında sanatkarlarımızın maddeyle çevreyle ve eşyayla kurduğu bu özel ilişkiyi de anlatmaktadır. Adeta bu yapılanların birer ibadet olduğunu da ifade ediyorlar. Her medeniyet arka planında işte böyle bir anlayışı, maddeye ve hayata dair bakış açısını barındırır.
"Dünya ile ahiret iç içedir"
İslam medeniyetinde ihtişam ile sadelik, vakar ile tevazu, yeni ile eski, dünya ile ahiret iç içedir. Yani bir aradadır. Bizim geleneğimizde sanatkar, tabiatta Allah'ın güzelliğini gören ve bu güzelliği taşa, kağıda, ahşaba, demire işleyendir. Medeniyetimizdeki her bir sanat eserinin güzelliği, zarafeti yanında, bize kulluğumuzu bu dünyadaki asıl varoluş gayemizi de hatırlatmasının sırrı işte budur.
"Bundan sonrası bizim için çok hassas"
Ne mutlu bize... Biz burada aslında vere vere, eriye eriye buraya geldik. İşte şöyle gidelim asırlar gerisine, 18 milyon kilometrekareden buralara geldik. Yani 780 bin kilometrekareye geldik. Daha şurada 19. asrın başlarında 5 milyon kilometrekare bir alana sahiptik. Bu kadar kısa zamanda 780 bin kilometrekareye düştük. Kimse bunun hesabını sormuyor. 'Nasıl oldu da buraya geldik?' demiyor. Bundan sonrası bizim için çok hassas. Çok dikkatli olmaya mecburuz.
Topkapı'daki eserlerin benzerini bulamazsınız"
İstanbul'un yanı sıra Hatay'dan Kayseri'ye, Ürgüp'ten Hasankeyf'e, Efes'ten Hattuşaş'a kadar Türkiye'nin dört bir tarafında medeniyetlere beşiklik yapmış yerler bulunuyor. Topkapı'daki eserlerin bir benzerini, kapasite ve çeşitlilik itibariyle dünyada hiçbir yerde, hiçbir müzede bulamazsınız.
"Elimizdeki hazinenin kıymetini bilmiyoruz"
Ancak millet olarak diğer pek çok konuda olduğu gibi burada da elimizdeki hazinenin kıymetini bilmiyoruz. 'Ol mahiler ki derya içredir deryayı bilmezler.' Böyle bir durumumuz var. Ne kendimize ne de yurt dışına bu güzellikleri layıkıyla tanıtabiliyoruz. Adeta müflis tüccar gibiyiz. Tabii burada temel sıkıntının bir dönem ülkemize hakim olan zihniyet olduğunun farkındayız.
"Camilerin bir kısmını ahıra çevirdiler"
Türkiye uzun yıllar sanat, kültür ve tarih deyince sadece belli bir dönemi, belli bir kalıbı esas alan kısır ve dar bir bakış açısının esiri olmuştur. Bizans'tan çok Bizansçı, Batı'dan ziyade Batıcı ama her halükarda milletin değerleriyle kavgalı bu zihniyet, ecdadın bize bıraktığı mirasın kıymetini de ne yazık ki bilememiştir. Tarihi camilerin bir kısmı müzeye, aynen burası gibi, bir kısmı depoya, maalesef bir kısmı da ahıra çevrilmiştir.
"Dönemin CHP'si kültürel hazinemizi gerilik numunesi olarak kabul etmiştir"
Sadece Suriçi'nde 300'ü aşkın mescit yok edildi. Suriçi derken Fatih'i kastediyorum, merkezi kastediyorum. Biz bunları şimdi yeni yeni çıkartıp ihya etmenin, inşa etmenin gayreti içerisindeyiz. Çoğu zaman ihmalkarlıktan dolayı bu mescitler, camiler yıkılmış, içindeki yüzlerce nadide eser talan edilmiştir. Dönemin CHP'si, asırlık kültür hazinemizi kendi ifadeleriyle bir gerilik numunesi olarak kabul etmiştir.
"Gezi'de yaptıklarını Zeytin Dalı için bölgeye giden sanatçılarımıza yaptılar"
Bu tepeden inmeci, baskıcı, jakoben anlayışın bugün de bazı sözüm ona sanat çevrelerinde devam ettiğine şahit oluyoruz. Kendi ideolojilerini paylaşmayan, bunların diktasına boyun eğmeyen sanatçılarımıza yönelik en şiddetli saldırılar bunlardan geliyor. Gezi olaylarına destek vermeyen sanatçılarımızın bu çevrelerce nasıl hedef gösterildiğini gayet iyi biliyoruz. Çapulcularla kol kola yürümedikleri, vandallığa, sokak terörüne prim vermedikleri için sanatçılarımızın nelerle tehdit edildiğini hepimiz çok iyi biliyoruz.
"Mehmetçiklerimize moral vermesine tahammül gösteremediler"
Kendi Mehmediyle, Mehmetçiğiyle onur duyan sanatçılarımıza bunu yaptılar. O zaman sanatçılarımızı nasıl linç ettilerse, bugün de aynı ahlaksızlığı, aynı haydutluğu sergilediler. Sanatçılarımızın, ülkemiz için canlarını hiçe sayan Mehmetçiklerimize moral vermesine dahi tahammül gösteremediler. Günlerce içlerinde biriktirdikleri kin, nefret ve husumeti, gazete köşelerinden, televizyon ekranlarından, sosyal medya hesaplarından ortalığa boca ettiler.
"Mahalle kabadayılarından hiçbir farkı yoktur"
Sırf yerli ve milli bir duruş sergilediler diye askerlerimize moral verdiler diye o sanatçılarımıza edilmedik hakaret bırakmadılar. Bunların lümpen mahalle kabadayılarından inanın hiçbir farkı yoktur, onlar gibidir. Bunlar zihniyet itibariyle modern bedevilerdir. Kendi küçük kabilelerinden olmadığı sürece ne kadar büyük olursa olsun, ne bir sanatçının ne de bir sanat eserinin bunların gözünde kıymeti vardır. Kabile üyelerineyse hangi suçu işlerse işlesin, yaptığı iş ne kadar değersiz olursa olsun sonuna kadar sahip çıkarlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Gezi'de yaptıklarını Zeytin Dalı Harekatı'na destek için bölgeye giden sanatçılarımıza yaptılar. Bunlar zihniyet itibariyle modern bedevilerdir.https://t.co/8p6qQSn9TB pic.twitter.com/6NHOAtrJUb
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) 31 Mart 2018
Bunların gözünde vatana ihanet etsen bile menfaat grubuna ihanet etmediğin sürece makbulsün. Nitekim bölücü terör örgütüne aleni destek veren Türkiye düşmanı çevrelere taşeronluk yapan, sabah akşam ülkemizi kötüleyen sözde sanatçıları hala baş tacı etmelerinin yegane sebebi de budur.
"İstediğiniz kadar bağırın, çatlayın, bak yıktık"
Şimdi Atatürk Kültür Merkezi'ni Türkiye'nin bir numaralı opera binası olarak yapıyoruz. Buna da biliyorsunuz çok bağırdı o Geziciler. İstediğiniz kadar bağırın, çatlayın, patlayın, bak yıktık ve inşallah kısa zamanda da orada dünyada sayılı muhteşem bir opera binasını çok amaçlı olarak yapıyoruz. Proje zaten çoktan bitti. Daha önceki proje müellifi bunu da yaptı, bitirdi ve şu anda ihalesi vesaire her şeyi bitmiş vaziyette. İnşallah bunu da bizler süratle halkımıza yetiştireceğiz ve Türkiye'nin yurt dışında da burası çok önemli bir inşallah kültürde, sanatta bir gösteri merkezi olacak ve gerektiğinde çok amaçlı olarak da kullanabileceğimiz bir merkezi olacak.
On yıllar boyunca kültür ve sanat alanına hakim olan, adeta burayı kendi arka bahçeleri gibi gören zümrenin tahakkümüne son verdik. Aynı şeyi Ankara'da yaptık. Cumhuriyet tarihi boyunca bir tane eser ortaya koyun ya, bir tane fiziki mekan ortaya koyun, bir tane fiziki mekan ortaya koyamadınız. Demek ki bunlar bizi beklediler. Biz geldik, bu eserleri biz yapıyoruz ve daha da yapacağız. 81 vilayetimize yapacağız, irili, küçüklü yapacağız. Niye? Sanatı olmayan bir milletin evet, şah damarı kopmuş demektir.
"Sanatta ve kültürde yoksanız dünyada yoksunuz"
Ekonominiz ne kadar güçlü olursa olsun eğer sanatta, kültürde yoksanız, dünyada da yoksunuz. Sadece belli sanat dallarının himaye edildiği, belli sanatçıların desteklendiği eski düzeni biz tamamen değiştirdik. Sanat ve sanatçılarımız arasında ayrım yapmadan, güzeli, kaliteyi ve başarıyı desteklemenin çabası içinde olduk. Onun için gelenekli sanat dallarımızın önünü de açtık. Diğer sanat dallarını asla ihmal etmedik. İmtiyazlarını kaybedenler bizi acımasızca eleştirse de hiçbir zaman bizden öncekilerin yanlışlarına, hatalarına düşmedik.
Bu ülkenin kültür ve sanat hayatına katkı sunan, değer katan, nitelikli eserler üreten herkesin başımızın üstünde yeri vardır. Açılışını yaptığımız Yeditepe Bienali'nin bir kez daha hayırlara vesile olmasını diliyorum. Bienalin düzenlenmesinde emeği geçenleri tebrik ediyor, tüm sanatçılarımıza katkılarından dolayı teşekkür ediyorum, tüm İstanbulluları bu güzide sanat etkinliğinin en güzel şekilde bence istifadesine sunduğumuza göre, onlar da bundan müstefid olurlar diye düşünüyorum. Rabb'im yar ve yardımcınız olsun ve bu eseri bizlere miras olarak bırakan başta İstanbul'umuzun Fatih'i Fatih Sultan Mehmet Han olmak üzere hepsinin ruhuna el-Fatiha...