Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da düzenlediği basın toplantısında 2021 yılı dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasının satır başları şöyle;
Türk ekonomisi yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla büyüme ilkeleri doğrultusunda gelişimini sürdürüyor. Açıklayacağımız ihracat rakamları hedeflerimize bağlılığımızın ve doğru yolda emin adımlarla ilerlediğimizin en somut nişaneleridir. Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023 yaklaşırken, Türkiye ekonomide kabuk değiştirmekte artık farklı bir lige çıkmaktadır.
Şüphesiz elde ettiğimiz başarılarda büyümemize sağladığı katkılarla ihracatımızın çok ciddi payı vardır. İhracatçılarımız akıncı ruhuyla çalışmış, istihdam oluşturmuş, üretmiş, ürettiklerini de dünyanın hemen her ülkesine satma başarısı göstermiştir. Türk ekonomisinin alperenleri olarak gördüğüm tüm ihracatçılarımızı canıgönülden tebrik ediyorum. Yine tarihi başarımızın gizli kahramanları olan emekçi kardeşlerimizi de kutluyor, ülkem ve milletim adına kendilerine şükranlarımı sunuyorum.
İnsanlık olarak 2 yıldır son asrın en büyük sağlık krizi olarak nitelenen koronavirüs salgınıyla mücadele ediyoruz. Her ne kadar salgın bir sağlık krizi olarak başlasa da ekonomiden turizme, eğitimden beşeri ilişkilerimize kadar hayatın her alanını olumsuz etkiledi. Böylesi devasa bir krize hazırlıksız yakalanan ülkeler salgın karşısında bocalayarak hemen korumacı, rekabetçi, uluslararası ticareti kısıtlayıcı politikalara başvurdu. Maske ve tıbbi malzeme konusunda Avrupa'da ve dünyanın daha pek çok yerinde yaşanan sıkıntıları hepimiz hatırlıyoruz.
"Türk ekonomisine asla kontak kapattırmadık"
Türkiye olarak, güçlü sağlık altyapımızın sağladığı avantajları en etkin ve verimli şekilde kullanarak salgın sürecini alnımızın akıyla yönettik. Küresel ölçekte meydana gelen sarsıntılara rağmen Türkiye ekonomisinin ayakta kalması, üretimin aralıksız sürmesi, istihdamın korunması için toplumumuzun tüm kesimlerine yönelik tedbirleri devreye aldık. İş dünyamıza, ticaret erbabımıza, KOBİ'lere, çiftçimize, esnafımıza, çalışanlarımıza sunduğumuz destek ve teşviklerle onların yanında olduk. Milletin felaketinden siyasi rant devşirme peşinde koşan muhalefetin abuk sabuk tekliflerine rağmen Türk ekonomisine asla kontak kapattırmadık.
Ülkemizin salgın yönetimine katkıda bulunan en önemli faktörlerden biri de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemidir. Türkiye, dünyanın birçok ülkesinden farklı olarak devletin tüm kurumları arasındaki koordinasyonu en üst düzeyde tutmuş, zaman ve kaynak israfı yaşanmamış, alınan kararlar hızlı bir şekilde uygulamaya geçirilmiştir. Böylece sağlık hizmetlerinin yanı sıra ekonomide ve kamu güvenliğinde de hamdolsun ciddi hiçbir zafiyetle karşılaşmadık.
"Son iki yıla ait veriler Türkiye'nin başarısını açıkça ifade ediyor"
Mesela küresel ticaret, korumacı politikalar ve salgının tedarik zincirlerinde yol açtığı kırılmalar nedeniyle çeşitli aksaklıklara maruz kalmıştır. Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre, küresel mal ticareti hacmi itibarıyla hamdolsun bizler burada hiçbir zaman yalnız kalmadık ve muhataplarımızı da yalnız koymadık. Buradaki attığımız adımlarda son 2 yıla ait ekonomik veriler Türkiye'nin başarısını açıkça ispat ediyor. Hele hele Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre, küresel mal ticareti hacmi 2020 yılında yüzde 5,3 oranında daralmıştır. Dünyada tüm bunlar yaşanırken, Türkiye 2020 yılını büyümeyle kapatan iki ülkeden biri olmuştur.
Küresel ekonominin yüzde 3,4 küçüldüğü bir dönemde Türkiye yüzde 1,8 büyüme kaydetti. Yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye'nin sergilediği büyüme oranında itici güç mal ve hizmet ihracatı oldu. Bu dönemde net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı 6,8 puan olarak gerçekleşti. Böylelikle yüksek oranlı büyümenin yüzde 92'sinin net mal ve hizmet ihracatından kaynaklandı. İhracat artışının büyümedeki yansımaları özellikle sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı, istihdam gibi göstergelerde daha net görüldü.
2021 yılının ilk çeyreğinde yüzde 7,4 ile ikinci çeyreğinde yüzde 22, üçüncü çeyreğinde yüzde 7,4 oranında büyüyerek başarımızı perçinledik. Bu performansla Türkiye'nin salgın döneminde ekonomisini en hızlı toparlayan G20 ülkesi olması bekleniyor.
Sanayi üretim endeksi ekim ayında yıllık bazda yüzde 8,5 artışla 143,6 seviyesine yükselerek rekor bir değere ulaştı. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı ise salgın öncesi düzeyi aşarak aralık ayı itibarıyla yüzde 78,7 seviyesine çıkmıştır. Bu ivme istihdama da olumlu aksetmiş, Türkiye ekonomisi 2021 ekim ayı itibariyle salgın öncesi döneme göre 2 milyon ilave istihdam oluşturmuştur. OECD üyesi ülkelerin istihdam bakımından ancak 2023 yılının üçüncü çeyreğinde toparlanması öngörülürken, Türk ekonomisi, dinamik yapısı ile salgın öncesi seviyelere hızla ulaşmayı başarmıştır.
Her kriz beraberinde birçok fırsatı da getiriyor. Tarih boyunca küresel kriz dönemlerini iyi değerlendiren ülkeler ekonomik bakımdan çok büyük sıçrama yapma imkanına da kavuşmuştur.
Bugün küresel ekonomiye yön veren ülkelerin durumuna bakıldığında bu gerçek net bir şekilde görülüyor. Ancak ülkemiz siyasi istikrarsızlık, iç sorunları sebebiyle çok uzun yıllar kriz dönemlerinde önüne açılan bu fırsat pencerelerini kullanamadı. Gazi Mustafa Kemal'in teşvik ve desteğiyle 1923 İzmir İktisat Kongresi'nde alınan kararlarının ömrü yalnızca 6 yıl sürdü. Rahmetli Menderes'in başlattığı kalkınma hamlesi 27 Mayıs darbesiyle akamete uğradı. Merhum Özal'ın dirayetli liderliğinde yakalanan ivme 1990'ların belirsizlik atmosferinde maalesef hedefine varamadı.
"2001 krizinin ülkemize maliyeti 100 milyarlarca doları buluyor"
Dönemin Cumhurbaşkanının anayasa kitapçığını fırlatmasıyla tetiklediği 2001 krizinin ülkemize maliyeti ise 100 milyarlarca doları buluyor. Her on yılda bir tekrarlanan darbeler, milletimizi fakirleştirirken, çalışmadan, üretmeden hiçbir riske girmeden parasına para katmaya alışmış bir avuç rantçı elitin daha da zenginleşmesini sağladı. Millet kaybederken, emekli, memur, işçi, iş adamı, esnaf, üretici kaybederken krizden nemalanan bu seçkin azınlık kazanmaya, palazlanmaya, servetini arttırmaya devam etti.
"Türk demokrasisini vesayet zincirlerinden kurtarmayı başardık"
Türkiye'nin içine hapsedildiği bu kısır döngüyü 2002'de biz bozduk. Hayata geçirdiğimiz reformlarla Türk ekonomisini prangalarından, Türk demokrasisini vesayet zincirlerinden kurtarmayı başardık. Serbest piyasa ekonomisi anlayışıyla rekabeti esas alan, şeffaf ve öngörülebilir politikalarla Türkiye'yi kalkındırdık, güçlendirdik. Türk ekonomisinin özellikle son 2 yılda yakaladığı başarının sırrı işte bu büyük değişimde gizlidir. Türkiye ilk defa krizlerin altında ezilen değil, krizleri yöneten, hatta krizleri fırsata çeviren bir ülke konumuna gelmiştir.
"2021 ihracatımız 225 milyar 368 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir"
Salgın nedeniyle ortaya çıkan alternatif tedarikçi arama ve bölgeselleşme eğilimleri ülkemizin küresel tedarik zincirlerindeki coğrafi avantajını öne çıkarmış ve ihracatımızın önünü daha da açmıştır. Geçtiğimiz yılın 3'üncü çeyreği itibarıyla ülkemizin küresel ihracattan aldığı pay ilk kez yüzde 1'in üzerine çıkmıştır. İhracatımız, tarihimizde ilk defa 200 milyar doları aşarak Orta Vadeli Program hedeflerinin de ötesine geçmiştir. Şimdi burada büyük bir gurur ve memnuniyetle ifade etmek isterim ki 2021 ihracatımız geçen yıla göre yüzde 32,9 oranında artışla 225 milyar 368 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Hamdolsun, bu bir rekordur. Dünden bugüne ulaştığımız bir rekordur.
"Ama muhalefet bu işten anlamaz"
Bundan 19 yıl önce 36 milyar dolardan devraldığımız ihracatı 2021 yılında 6 kattan fazla arttırarak 225 milyar 368 milyon dolara çıkarmayı başarmış olmaktan mutluluk duyuyoruz. 2002'de sadece 87,6 milyar dolar olan dış ticaret hacmimizi 2021 yılında 496,7 milyar dolara ulaştırdık. Dış ticaret açığımız ise önceki yıla göre yüzde 7,8 azalışla 45,9 milyar dolara gerilerken ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 5,8 puan artışla yüzde 83,1'e yükseldi. Bu oranın 2000 yılında sadece yüzde 51 olduğu dikkate alındığında Türkiye ekonomisinin bizim dönemimizde kaydettiği ilerleme çok daha iyi anlaşılacaktır. Ama muhalefet bu işten anlamaz. Onların derdi başka. Bizim derdimiz aşk. Az önce de kardeşlerim söyledi. İhracat, ihracat, ihracat.
"Daha önce 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan 5 il varken, bu sayı 21'e yükseldi"
Türkiye şu anda dünyayla yarışıyor. Küresel bir yarışın içindeyiz ve son 12 ayın 11'inde ihracat rekoru kırdık. 2002'de 33 bin 523 firma ihracat yaparken, 2021 sonu itibarıyla ihracatçı firma sayısı 101 bin 386'ya yükseldi. 2021 yılında ihracat ailesine katılan yeni firma sayısı 32 bini aştı. 43 bin 264 firma da yeni pazarlara ihracat gerçekleştirdi. Daha önce 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan 5 il varken, bu sayı 21'e yükseldi. Konuşuyorlar, yok şöyle, yok böyle falan. Ya sen konuşmaktan ne anlarsın? Ama benim Anadolu'daki vatandaşım durmuyor. Gaziantep'te durmuyor, Eskişehir'de durmuyor ve devamlı dünyanın neresinde bir pazar varsa, bu pazarları dolaşıyor.
"AB'ye ihracatımız 93,1 milyar dolara çıktı"
2021 yılında 81 ilin tamamı ihracat yaparken, 78 il geçen yıla göre ihracatını arttırmayı başardı. İhracat yapılan 75 fasıl ürün grubunda Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat değerlerine ulaşıldı. En fazla ihracat artışı Amerika'ya oldu. Türkiye bunu da başardı. En önemli ticari ortak Avrupa Birliği'ne (AB) ihracatımız yüzde 33 oranında artarak 93,1 milyar dolara çıktı. Dahası AB'ye karşı net 7,7 milyar dolar dış ticaret fazlası verdik. İhracatımızdaki artışın sadece belli bölgelere yoğunlaşmak yerine tüm dünyaya dengeli biçimde yayıldığını memnuniyetle görüyoruz sayenizde.
Bunu sizlerle beraber başardık. Örneğin bu dönemde ihracatımız Güney Amerika'ya yüzde 86,6. Güney Amerika nere, Türkiye nere... AB dışı Avrupa ülkelerine yüzde 29, Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yüzde 22,6, Kuzey Afrika Bölgesi'ne 44,8 oranında artış göstermiştir. Buralara gitmesen... Hani diyorlar ya 'Kara Afrika'. Evet, bunlar yaradılmışların en şereflisi. Biz bunların hepsine gittik, gidiyoruz, gideceğiz. Nasıl burada futbol takımlarımızın yarısı neredeyse Afrika'dan ise pazarlar da evelallah bizimle beraber geleceği olgunlaştırıyor. Daha güzel olacak, hiç endişem yok.
"205 ülke ve bölgeye, ihracat işlemlerimizi milli paramız ile gerçekleştirdik"
İhracatın değer bazında en fazla arttırıldığı ülkelere bakıldığında, ABD'ye yüzde 44,6 artış ile 14,7 milyar dolara, BAE'ye yüzde 94,3 artış ile 5,5 milyar dolara, Birleşik Krallığa yüzde 22 artışla 13,7 milyar dolara ulaşıldı. Demir-çelikte yüzde 70,9 oranında artışla 25,9 milyar doları, motorlu kara taşıtlarında yüzde 13,3 artışla 25 milyar doları, makinede yüzde 23,7 oranında artışla 20,8 milyar doları, hazır giyimde yüzde 22,2 oranında artışla 18,3 milyar doları yakaladık. Bu rakamlarla Türkiye, birçok sektörde dünya ticaretinde söz sahibi bir ülke haline gelmiştir. Miktar yanında katma değer olarak da artan ihracatımızın kilogram birim değeri ise yüzde 17 yükselişle 1,29 dolara çıkmıştır.
Ayrıca Türk lirası ile ticaret gerçekleştirdiğimiz ülke sayısını her geçen gün daha yukarı taşıyoruz. Ne olur Türk lirası deyip geçmeyin, bizim paramız çok önemli. İnşallah paramız, belirleyici olacak hiç endişe etmeyin. 2021 yılı itibariyle 205 ülke ve bölgeye, ihracat işlemlerimizi milli paramız ile gerçekleştirdik. Türk lirası ile yaptığımız dış ticaret hacmi, 183 milyar liraya ulaşmıştır. Mal ticaretindeki güçlü performansın, hizmet ticareti rakamlarına da müspet yansıdığını görüyoruz. Hizmet ihracatımızın bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 60 oranında artışla, 53 milyar dolara ulaşmasını ve cari işlemler dengesine 23 milyar dolarlık olumlu katkı yapmasını bekliyoruz. Oluşturduğumuz yeni yapı ve güçlendirilmiş destek programlarıyla bu rakamı kısa sürede 100 milyar dolara çıkarmayı amaçlıyoruz.
Bu doğrultuda turizm ve lojistik dışındaki hizmet sektörlerinden yazılım, bilişim ve oyun sektörlerinde 10 milyar dolar, sağlık turizminde 5 milyar dolar, eğitim hizmetlerinde 3 milyar dolar, dizi film ve kültürel hizmetler sektöründe 2 milyar dolar ihracata kısa zamanda ulaşacak bir yol haritasını hayata geçirdik. Ayrıca ülkenin sanayi alt yapısının yeşil dönüşümünün tamamlanması da ihmal edilen bir başlık olmadı.
"2022 hedeflerimizi 250 milyar dolar olarak revize ediyoruz"
Cari fazla veren bir ülke konumuna hızla ulaşmak için 2022 yılı ekonomik büyüme hedefini yüzde 5 olarak belirledik. İhracatımızdaki güçlü performans sayesinde orta vadeli programın geçtiğimiz yılki hedefini zaten aşmıştık. Bu programda önümüzdeki sene için yaklaşık 231 milyar dolarlık ihracat belirlemiştik. Gelecek yıl da bu rakamın üstüne çıkacağımıza ben inanıyorum. Onun için 2022 hedeflerimizi 250 milyar dolar olarak revize ediyoruz. Ülkemizin medarıiftiharı olan siz ihracatçılarımızın gelecek sene bize bu gururu da yaşatacağınıza ben yürekten inanıyorum. Siz bu hedef doğrultusunda ilerlerken, Cumhurbaşkanı ve hükümet olarak biz de sizin yanınızda olmayı sürdüreceğiz.
Eylül ayındaki son buluşmamızda İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'nin müjdesini vermiştim. İhracatçılarımızın finansmana erişimini iyileştirmeyi ve teminat sorunlarını çözmeyi hedefleyen bu şirketi kısa sürede kurduk. Faaliyete 1 Mart 2022 tarihinde geçecek olan şirketimizin şimdiden tüm ihracatçılarımıza hayırlı olmasını diliyorum. Bu arada inşallah Finans Merkezimizi de harekete geçireceğiz.
"İhracatçıyı desteklemek üzere ayırdığımız bütçeyi de arttıracağız"
Öte yandan 2022 yılı için ihracatçıyı desteklemek üzere ayırdığımız bütçeyi de arttıracağız. Yazılım, bilişim, sağlık turizmi, eğitim, teknik müşavirlik, savunma, makine ve eczacılık başta olmak üzere katma değer oluşturan tüm sektörlere yönelik yeni destek programlarını devreye aldık.
Hazırlıkları devam eden Uzak Ülkeler Stratejisi'nin tanıtımını önümüzdeki günlerde yapacağız. İhracatın kesintisiz olarak sürdürülmesi için kara, deniz, hava ve demiryolu alt yapılarını iyileştirip, yeni lojistik çözümler geliştirdik. Dünyanın farklı bölgelerine daha etkili erişim imkanı sağlayan Yurtdışı Lojistik Dağıtım Ağları Projesi'ni yakında paylaşacağız. Ülkeyi elektronik ihracatta da lider ülkeler arasına taşımak için yeni stratejiler tasarladık.
Kolay İhracat Platformu, KOBİ'ler ve bireysel girişimciler başta olmak üzere 35 binin üzerinde kayıtlı kullanıcıya yol göstermiştir. Bu uygulamayı yeni nesil ihracat modelleri kapsamında güncelleyerek etkinliğini arttıracağız.
Ticaret diplomasisinin saha neferleri olan ihracatçılarımızın, ülkeye ve millete dair hiçbir vizyonu olmayan felaket tellallarına kulak asmadan yollarına devam etmelerini istiyorum. Türkiye Cumhurbaşkanı olarak ben sizlere güveniyorum. Rabb'im yolumuzu ve bahtımızı açık etsin diyorum. 225 milyar 368 milyon dolarlık rekor ihracatımızın milletimize ve sizlere hayırlı olmasını diliyorum. Türk ürünlerini dünyanın dört bir yanına ulaştıran Türk İhracatçılar Meclisi'nin değerli üyelerine, kıymetli ihracatçılarımıza teşekkür ediyorum. Ticaret Bakanlığımızı, Sayın Bakan ve ekibini ticaretimizin artması için fedakarca çalışan herkesi tebrik ediyorum.
14.4ºC
Ankara
